Stamceltherapie voor de behandeling van autisme?

De zoektocht naar de oorzaken van autisme is nog steeds in volle gang, met de focus op het identificeren van bio-gedragsmarkers voor vroege diagnose. Een vroege diagnose heeft positieve gevolgen voor tijdige interventies en betere resultaten. Te midden van de diverse interventies voor ASS, duikt een zorgwekkende trend op: het gebruik van stamcellen, met name uit navelstrengbloed, zonder voldoende wetenschappelijke basis.

Biomedisch onderzoek verloopt via stadia, van basis- tot translationeel onderzoek. Het cruciale traject omvat ontdekking, ontwikkeling van therapeutische strategieën, evaluatie in vitro en in vivo, klinische proeven, regelgevende goedkeuring en uiteindelijke klinische toepassing. Hieruit ontstaan Empirisch Ondersteunde Behandelingen (EOB’s), die hun effectiviteit hebben bewezen via rigoureus onderzoek.

Huidig onderzoek naar stamcelgebruik bij ASS bevindt zich in klinische proeven, waarbij de resultaten potentieel hoopgevend zijn op het gebied van veiligheid, maar nog niet voldoende voor klinisch gebruik. Studies missen gestandaardiseerde protocollen en methoden, vertonen kleine steekproefgroottes en tonen geen significante klinische verschillen. Bovendien ontbreekt het aan langetermijneffecten en is veiligheid niet afdoende vastgesteld.

Stamceltherapie is een veelbelovende medische benadering die gebruikmaakt van stamcellen om beschadigde weefsels of organen te herstellen en te regenereren. Stamcellen zijn bijzondere cellen in ons lichaam die het vermogen hebben om zichzelf te vernieuwen en te differentiëren in gespecialiseerde celtypen.

Er zijn twee hoofdtypen stamcellen: embryonale stamcellen, die afkomstig zijn van embryo’s, en volwassen of somatische stamcellen, die in verschillende weefsels van het lichaam worden gevonden. De therapie maakt gebruik van deze stamcellen om gezonde cellen te vervangen of beschadigde weefsels te herstellen. Stamcellen kunnen worden verkregen uit verschillende bronnen, waaronder beenmerg, vetweefsel en zelfs de navelstreng van een pasgeborene.

De behandeling begint meestal met het isoleren van stamcellen uit de gekozen bron. Vervolgens worden deze cellen geactiveerd en geïnjecteerd in het beschadigde gebied van het lichaam. Een fascinerend aspect van stamcellen is hun vermogen om te veranderen in specifieke celtypen die nodig zijn voor het herstel, zoals spiercellen, zenuwcellen of bloedcellen.

Stamceltherapie wordt onderzocht en toegepast voor een breed scala aan aandoeningen, waaronder neurologische aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson, hartziekten, diabetes, en orthopedische problemen zoals beschadigde gewrichten. Hoewel het nog in de onderzoeks- en ontwikkelingsfase is, toont het veelbelovende resultaten en kan het in de toekomst een revolutionaire benadering worden voor de behandeling van diverse medische aandoeningen.

Stamceltherapie voor ASS heeft aanzienlijke tekortkomingen. Autisme is geen neurodegeneratieve stoornis, waardoor de logica achter stamcelgebruik twijfelachtig is. De heterogeniteit van ASS en onbekende kritieke ontwikkelingsperiodes compliceren de therapie. Gebrek aan klinisch bewijs en onbekende moleculaire mechanismen versterken de twijfels. Bovendien ontbreekt een uniforme aanpak voor verschillende vormen van ASS.

Voordat stamcelbehandelingen voor ASS als veilig en effectief kunnen worden beschouwd, zijn uitgebreide preklinische studies, grootschalige placebogecontroleerde dubbelblinde proeven en gedetailleerd onderzoek naar patiëntstratificatie en biomarkers vereist. Regelgevende instanties moeten toezicht houden op de marketing van stamcelbehandelingen zonder solide wetenschappelijke basis, met het welzijn van kwetsbare gemeenschappen voorop.

Conclusie
Terwijl onderzoek naar stamcellen voor ASS hoopvolle bevindingen oplevert, is het nog niet klaar voor grootschalige klinische toepassing. Strenger toezicht, verdere studie en gedegen bewijs zijn van groot belang voordat deze behandeling veilig kan worden aanbevolen. Onze oproep is niet om dit onderzoek te verbannen, maar om het te verbeteren voor het welzijn van degenen die het betreft.

Narzisi A, Halladay A, Masi G, Novarino G, Lord C. Tempering expectations: considerations on the current state of stem cells therapy for autism treatment. Front Psychiatry. 2023 Oct 3;14:1287879. doi: 10.3389/fpsyt.2023.1287879. PMID: 37854442; PMCID: PMC10579796.