In de afgelopen jaren is de aandacht voor hoarding sterk toegenomen door populaire realityshows zoals Hoarders en Hoarding: Buried Alive. Deze programma’s bieden een inkijkje in het leven van mensen die overweldigd worden door hun bezittingen. Elke kamer van een hoarder’s huis bevat bergen rommel, afval en spullen die de gemiddelde persoon zonder aarzelen zou weggooien. Het spectrum van rommel tot hoarding is breed, maar mensen kunnen emotioneel gehecht raken aan hun stapels spullen, niet bereid of in staat om iets los te laten.
Wat is hoarding?
Hoarding, ook wel verzamelstoornis genoemd, is een psychische aandoening waarbij mensen moeite hebben om bezittingen weg te doen, ongeacht de werkelijke waarde ervan. Dit leidt tot een overmatige verzameling van voorwerpen, wat uiteindelijk kan leiden tot een overvol en onleefbaar huis. Hoarding gaat verder dan eenvoudige rommel en wanorde; het is een chronische aandoening die het dagelijkse leven en de gezondheid van de persoon ernstig kan beïnvloeden.
Prevalentie en impact
Volgens de American Psychiatric Association lijdt 2 tot 6 procent van de Amerikaanse bevolking aan hoarding. Deze neiging kan al in de adolescentie beginnen en vaak verergeren naarmate iemand ouder wordt. Ernstige gevallen kunnen leiden tot gezondheids- en veiligheidsproblemen, zoals brandgevaar, schimmelgroei en slechte persoonlijke hygiëne. Bovendien kan hoarding leiden tot sociale isolatie en problemen in relaties met familie en vrienden.
Oorzaken van hoarding
Hoarding kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Enkele bekende risicofactoren zijn:
- Traumatische gebeurtenissen: Ervaren van een traumatische gebeurtenis kan leiden tot hoarding. Dit kan een manier zijn voor de persoon om met emotionele pijn om te gaan.
- Besluitvormingsmoeilijkheden: Personen die moeite hebben met het nemen van beslissingen kunnen vatbaarder zijn voor hoarding.
- Familiegeschiedenis: Hoarding kan in families voorkomen. Als een familielid hoarding heeft, is de kans groter dat anderen in de familie dezelfde neiging ontwikkelen.
Symptomen van hoarding
Enkele veelvoorkomende symptomen van hoarding zijn:
- Aanhoudende moeite om bezittingen weg te doen, ongeacht hun werkelijke waarde.
- Emotionele nood bij het idee om bezittingen weg te doen.
- Ophoping van bezittingen tot het punt dat leefruimtes onbruikbaar worden.
- Interferentie van hoarding met het dagelijks leven, inclusief werk en sociale relaties.
- Hoarding kan niet beter worden verklaard door een andere psychische aandoening zoals een hersenletsel, obsessieve-compulsieve stoornis (OCD), of een ernstige mentale ziekte.
Kinderen en jongeren
Tekenen van hoarding kunnen al in de adolescentie zichtbaar zijn, en soms zelfs bij kinderen van 6 of 7 jaar oud. Deze kinderen kunnen niet goed functioneren in hun leefruimte, met bedden, bureaus en kasten die uitpuilen van de bezittingen. Het verschil tussen hoarding en gewone rommel is de emotionele reactie die ze hebben wanneer ze gedwongen worden hun bezittingen weg te doen. Kinderen die hoarden voelen zich geschonden, angstig en gestrest. Ze beschouwen hun schijnbaar nutteloze voorwerpen als waardevol en categoriseren ze om sentimentele redenen.
Emotionele hechting en psychologische achtergronden
Vaak hebben bezittingen voor mensen die hoarden een hoge emotionele waarde, soms zelfs groter dan de gehechtheid aan mensen in hun omgeving. Wanneer bezittingen worden weggegooid, ervaren sommige lijders intense emoties die vergelijkbaar zijn met het verlies van een dierbare. Het verzamelen van bezittingen kan een emotionele leegte vullen die is achtergelaten door trauma; het stelt individuen in staat om hun pijn te vermijden. Veel mensen die hoarden beschrijven een rush bij het verwerven van nieuwe items, vooral als het item gratis is of als een koopje wordt beschouwd.

Neurologische en genetische factoren
Onderzoek heeft aangetoond dat mensen die hoarden abnormale activiteit vertonen in bepaalde delen van de hersenen, zoals de anterior cingulate cortex en de insula, die betrokken zijn bij besluitvorming en risicoanalyse. Deze afwijkingen maken het moeilijk voor mensen die hoarden om beslissingen te nemen over het weggooien van hun bezittingen. Er is ook bewijs dat compulsief hoarden kan worden gekoppeld aan een regio op chromosoom 14, wat ook in verband wordt gebracht met aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer en andere cognitieve stoornissen.
Hoarding en autisme
Onderzoek toont aan dat de prevalentie van hoarding hoger is onder mensen met autisme in vergelijking met de algemene bevolking. Verschillende studies suggereren dat autistische personen een verhoogde kans hebben om hoarding-gedrag te vertonen, vaak vanwege de behoefte aan voorspelbaarheid en comfort die objecten bieden. Dit gedrag kan ook voortkomen uit cognitieve uitdagingen zoals moeilijkheden met besluitvorming en organisatie, die vaak voorkomen bij mensen met autisme.
In een specifieke studie werd gevonden dat ongeveer 34% van de kinderen met autisme en comorbide angst- of OCD-symptomen matige tot ernstige hoarding-gedragingen vertoonden. Deze neiging om spullen te verzamelen kan ook te maken hebben met het beheer van stress of angst, wat vaak voorkomt bij autistische personen. Objecten kunnen een gevoel van veiligheid en rust bieden, wat leidt tot een sterke emotionele hechting aan deze bezittingen.
Daarom is het belangrijk om bij autistische personen met hoarding-gedrag een zorgvuldige en empathische benadering te hanteren, waarbij hun unieke behoeften en uitdagingen in overweging worden genomen. Professionele hulp, zoals cognitieve gedragstherapie, kan nuttig zijn bij het aanpakken van zowel hoarding als onderliggende psychische problemen zoals angst en depressie.
Trauma
Onderzoek van de University of New South Wales heeft een verband gevonden tussen hoarding gedrag en traumatische gebeurtenissen, zoals het verlies van een echtgenoot of verlies door een natuurramp. Mensen die getraumatiseerd zijn door dergelijke gebeurtenissen kunnen tekenen van hoarding vertonen op het moment van het evenement of kort daarna.
Compulsief winkelen
Een persoon die hoarding vertoont hoeft geen compulsieve consument te zijn, hoewel dergelijke shoppers kunnen hoarden. Compulsieve kopers kopen vaak items impulsief, dit zijn aankopen die de persoon kan missen. Het uitgeven zonder adequate reflectie kan leiden tot het opslaan van ongeopende items in kasten terwijl de koopcyclus voortduurt. Naarmate bezittingen zich in de loop van de tijd ophopen, kunnen compulsieve kopers uiteindelijk hoarding ontwikkelen.
Oudere volwassenen
Compulsief hoarding komt vaker voor bij oudere volwassenen en het kan vaker voorkomen bij mannen dan bij vrouwen. In vergelijking met volwassenen tussen de 33 en 44 jaar, hebben oudere mensen tussen de 55 en 94 jaar drie keer meer kans om deze dwang te hebben. Hoarding kan hun dagelijks leven ernstig beïnvloeden, inclusief hun fysieke en mentale gezondheid, en hun relaties met anderen.
Dierenhoarding
Dierenhoarders hebben meer dieren dan ze goed kunnen verzorgen, maar ze herkennen niet dat er een probleem is en blijven meestal meer dieren adopteren. Terwijl katten het vaakst worden gehoard, worden ook honden en andere dieren gehoard. De gezondheid van deze dieren is vaak in het geding, met parasieten, slechte voeding en onbehandelde infectieziekten als gevolg. De dierenhoarder kan meestal ook niet bijhouden met de afvalopruiming, wat leidt tot onhoudbare huishoudelijke omstandigheden.
Verzamelen versus hoarding
In tegenstelling tot hoarding heeft verzamelen een sociale kant. Verzamelaars zijn trots op wat ze verzamelen. Ze onderhouden en tonen deze items, wat hen plezier geeft; ze tonen de items aan mensen die ze ook kunnen waarderen. De persoon die hoarding vertoont, is meer willekeurig wanneer ze dingen verzamelen, vaak omdat ze denken dat een item in de toekomst nodig kan zijn.
Effecten op familie en vrienden
De persoon die hoarding vertoont, beïnvloedt ook het leven van de mensen om hen heen. Een huis kan zo gecompromitteerd raken dat het een duidelijk brandgevaar of een giftige afvalplaats wordt. Mensen met ernstige hoarding kunnen zelfs kinderbeschermingsdiensten en wetshandhaving aan hun deur vinden. De impact op familieleden kan immens zijn, variërend van emotionele stress tot gezondheidsrisico’s.
Behandeling en therapie
De behandeling van hoarding is moeilijk. Hoewel medicatie niet lijkt te helpen bij het verminderen van het gedrag, kan het wel helpen om symptomen zoals angst en depressie te verminderen. Therapie kan ook helpen. Professor Randy Frost van het Smith College, een pionier op het gebied van hoarding psychologie, heeft een cognitief-gedragsmatige benadering voor hoarding ontwikkeld. Deze therapie omvat bijvoorbeeld het vragen aan de persoon die hoarding vertoont om als experiment een item weg te gooien. Dit wordt niet gedaan als een brede beleidsmaatregel, maar als een kleine proef om de vooruitgang te monitoren.
Zelfhulp en ondersteuning
Het is belangrijk voor mensen die hoarding vertonen om steun te zoeken in de vorm van een opruimmaatje of coach. Deze persoon moet respectvol, medelevend en integer zijn, en nooit proberen om stiekem bezittingen weg te nemen. Een goed opruimmaatje heeft goede persoonlijke grenzen en probeert niet zijn waarden en overtuigingen aan de persoon die hoarding vertoont op te dringen. Ze kunnen hun ervaringen delen, wat niet hetzelfde is als hun meningen opdringen.
Hoe te helpen
Het is niet mogelijk om voor een persoon die hoarding vertoont op te ruimen. Om deze persoon te helpen, moet men hun behoeften en bereidheid niet interpreteren als onwil. Ze zullen hun beslissingen nemen wanneer ze daartoe in staat zijn. Interpreteer hun bereidheid of gebrek daaraan niet als ongemotiveerd, lui, moeilijk of ondankbaar voor uw inspanningen. Begrijp en accepteer de persoon die hoarding vertoont zoals ze zijn.
Conclusie
Hoarding is een complexe en uitdagende aandoening die niet alleen de persoon die hoarding vertoont, maar ook hun familie en vrienden diep beïnvloedt. Het begrijpen van de oorzaken, symptomen en behandelmethoden kan helpen om een beter begrip en empathie te ontwikkelen voor degenen die met deze aandoening leven. Ondersteuning en geduld zijn van groot belang bij het helpen van een persoon die hoarding vertoont om kleine stappen te zetten richting een beter beheersbare leefomgeving.
Beste,
We zijn op zoek naar een psycholoog die gespecialiseerd is in verzamelwoede/ hording regio Zandhoven, provincie Antwerpen.
Mvg
Katrien