Inleiding: Het paradoxale verlangen naar verbinding
Werk is meer dan alleen een plek om geld te verdienen; het is ook een sociale omgeving waar we relaties opbouwen en samenwerken met anderen. Veel medewerkers ervaren echter een paradoxaal gevoel: terwijl ze verlangen naar oprechte sociale interacties op het werk, vinden ze verplichte kantoorbijeenkomsten vaak allesbehalve inspirerend. Dit gevoel is alleen maar versterkt in een tijd waarin teams na een lange periode van thuiswerken weer terugkeren naar kantoor. De vraag rijst: hoe kan iets dat bedoeld is om te verbinden, juist zo vervreemdend werken?
Het dilemma van gedwongen aanwezigheid
Stel je voor: je bent terug op kantoor, omringd door collega's. Er hangt een verwachting in de lucht dat dit de gelegenheid is om de banden weer aan te halen, om de samenwerking en innovatie nieuw leven in te blazen. Toch, ondanks deze verwachtingen, voel je een zekere ongemakkelijkheid. Het gevoel van verplichting om sociaal te zijn, creëert een onderliggende spanning.
Dit dilemma wordt duidelijk geïllustreerd door de bevindingen van de Eptura Workplace Index, waarin gegevens van 2,6 miljoen bureaus in 8.000 bedrijven zijn geanalyseerd en antwoorden van 6.714 medewerkers zijn verzameld. Veel medewerkers geven aan dat het sociale aspect een belangrijke reden is om naar kantoor te komen; bijna 47% van de respondenten gaf de voorkeur aan werken in de nabijheid van hun team. Maar zodra deze sociale interacties worden afgedwongen, verandert het positieve gevoel vaak in weerstand. Het is een klassiek voorbeeld van een goedbedoelde strategie die het doel voorbijschiet – alsof je vrienden uitnodigt voor een feestje, alleen om te ontdekken dat ze puur uit verplichting zijn gekomen.
De psychologie van keuzevrijheid in sociale interacties
Waarom werkt gedwongen socializen vaak averechts? De sleutel ligt in de complexe aard van menselijke relaties en de waarde die we hechten aan autonomie. Wanneer mensen ervoor kiezen om sociaal te zijn, doen ze dat onder voorwaarden die ze zelf comfortabel vinden. In een gedwongen sociale setting, vooral op de werkvloer, verdwijnt dit gevoel van keuzevrijheid, waardoor interacties minder authentiek aanvoelen en meer als een verplichting.
Onderzoek door Uziel & Schmidt-Barad, gepubliceerd in de Journal of Happiness Studies in 2022, werpt licht op dit fenomeen. Ze voerden een experiment uit waarin deelnemers gedurende tien dagen verschillende sociale scenario's meemaakten: vrijwillige afzondering, gekozen gezelschap, verplichte groepsactiviteiten en gedwongen isolatie. De resultaten lieten zien dat vrijwillige socialisatie het meest bevorderlijk was voor de stemming en het welzijn. Verplichte groepsactiviteiten hadden daarentegen de meest negatieve invloed op het gevoel van positiviteit en plezier. Gedwongen isolatie had ook een dempende werking op de stemming, maar in mindere mate dan gedwongen gezelschap. De conclusie is duidelijk: autonomie en de mogelijkheid om zelf te bepalen met wie en wanneer we socializen, zijn cruciaal voor ons emotionele welzijn.
De impact van de pandemie op werkgerelateerde sociale activiteiten
De COVID-19-pandemie heeft een drastische verschuiving teweeggebracht in hoe we naar werk en werkgerelateerde sociale activiteiten kijken. Gedurende de lockdowns en de daaropvolgende lange periodes van thuiswerken, werden traditionele kantooractiviteiten zoals koffiepauzes en borrels onhaalbaar. In plaats daarvan werden virtuele alternatieven zoals Zoom-borrels of online teambuildingactiviteiten geïntroduceerd. Hoewel deze initiatieven goedbedoeld waren, konden ze de ervaring van persoonlijk contact niet volledig nabootsen en leidden ze in sommige gevallen zelfs tot extra vermoeidheid door het intensieve gebruik van videobellen.
Nu steeds meer bedrijven hun werknemers vragen om weer naar kantoor te komen, wordt de aard van "plezier" op het werk heroverwogen. In het huidige hybride werkmodel, waarbij sommige teamleden op kantoor zijn en anderen thuiswerken, is het organiseren van inclusieve en aantrekkelijke evenementen uitdagender geworden. Bovendien hebben veel mensen tijdens de pandemie hun prioriteiten opnieuw bepaald, waarbij persoonlijke en gezinstijd vaak belangrijker zijn geworden dan sociale verplichtingen op het werk.
Van 'verplichte fun' naar echte verbindingen
De tijden waarin 'verplichte fun' de norm was, maken plaats voor een meer genuanceerde benadering van sociale activiteiten op het werk. Er is een groeiend besef dat teambuilding en sociale evenementen dingen moeten zijn waar werknemers echt zin in hebben, en niet iets waar ze zich toe verplicht voelen. Het risico om bestempeld te worden als 'geen teamspeler' wanneer je niet meedoet, moet verdwijnen. Deze verschuiving weerspiegelt een bredere beweging richting het respecteren van individuele voorkeuren en de erkenning dat gedwongen socializen vaak averechts werkt.
Steeds meer slimme managers richten zich nu op het identificeren van soorten 'plezier' die echt resoneren met hun medewerkers. Dit kunnen meer ontspannen, informele bijeenkomsten zijn, evenementen die aansluiten bij gedeelde interesses of kansen om te vrijwilligerswerk te doen en bij te dragen aan de gemeenschap. Het doel is om ruimtes en evenementen te creëren waar medewerkers zich van nature toe aangetrokken voelen, waardoor authentieke verbindingen en een gevoel van gemeenschap ontstaan.
Deze evolutie, weg van verplichte gezelligheid en naar meer authentieke, door werknemers gedreven socialisatie, weerspiegelt een dieper begrip van wat mensen echt motiveert en betrokken houdt. Het gaat om het creëren van een werkcultuur die het individu waardeert, flexibiliteit biedt en erkent dat de beste teamgeest voortkomt uit vrijwillige en enthousiaste deelname.
Praktische tips voor managers: Het creëren van authentieke sociale kansen
Voor managers ligt de uitdaging nu in het vinden van de juiste balans tussen gestructureerde en spontane sociale interacties op de werkvloer. Adam Waytz, hoogleraar management aan de Kellogg School of Management, geeft waardevolle inzichten in het creëren van meer oprechte mogelijkheden voor teambinding. Hij benadrukt de effectiviteit van informele, ongedwongen sociale ruimtes, zoals een doe-het-zelf koffiebar. Dergelijke initiatieven moedigen spontane interactie aan zonder de druk van gestructureerde sociale evenementen.
Managers die succes willen boeken in deze nieuwe werkomgeving, doen er goed aan om rekening te houden met de unieke dynamiek van hun team. Dit betekent het aanbieden van verschillende soorten sociale activiteiten en het respecteren van de voorkeuren van individuen. Of het nu gaat om een wekelijkse wandeling, een boekclub, of gewoon de ruimte bieden voor spontane ontmoetingen, het draait om het creëren van een cultuur van inclusiviteit en flexibiliteit. Door medewerkers zelf te laten kiezen hoe en wanneer ze sociaal willen zijn, kunnen managers bijdragen aan een gezondere, gelukkigere en productievere werkomgeving.
Conclusie: Naar een gezondere werkcultuur
In een tijd waarin de werkplek voortdurend evolueert, is het belangrijk om te erkennen dat sociale interacties een cruciaal onderdeel zijn van het welzijn van medewerkers. Echter, gedwongen socializen kan averechts werken en leiden tot ontevredenheid en verminderde betrokkenheid. Door meer ruimte te bieden voor vrijwillige en authentieke sociale interacties, en door rekening te houden met de voorkeuren en behoeften van medewerkers, kunnen bedrijven een werkcultuur creëren die niet alleen productief, maar ook vervullend is. De sleutel ligt in het respecteren van keuzevrijheid en het omarmen van diversiteit in sociale behoeften. Dat is de weg naar een gezondere en gelukkigere werkplek.
https://www.psychologytoday.com/intl/bl ... the-office