De absurditeit van het bestaan

[Admin]

De kloof tussen verlangen en werkelijkheid

Albert Camus, bekend om zijn werk "De Mythe van Sisyphus," verkent de kloof tussen menselijke verlangens en de realiteit van de wereld. Hij stelt dat de diepste wens van de geest een drang naar vertrouwdheid is, een honger naar duidelijkheid. Echter, de wereld zelf is niet redelijk en voldoet niet aan onze nostalgie naar eenheid. Mensen, als betekeniszoekende wezens, verwachten oorzaken overal te vinden.

Vaak worden onze verwachtingen vervuld, en ontdekken we de oorsprong van gebeurtenissen die aanvankelijk chaotisch leken. De wetenschappelijke methode leert ons achterwaarts te werken vanuit wat we ervaren naar wat we alleen indirect kunnen waarnemen. Desondanks projecteren we vaak orde waar geen verklaring is. In tijden van tegenspoed grijpen we naar clichés om het onverklaarbare te begrijpen.

Platitudes zoals "Alles gebeurt met een reden" of "Het universum heeft een plan" bieden troost omdat ze impliciet suggereren dat het leven rationeel is, begrepen kan worden en onder controle is. Maar als alles een reden heeft, wat is dan de reden voor alledaagse ongemakken zoals een gestoten teen, een omgevallen drankje of zoekgeraakte sleutels?

Camus daagt ons uit na te denken over de absurditeit van deze verklaringen en de betekenis van alledaags lijden. Wat zit er achter de pijn, verveling, vernederingen en ongemakken die ons dagelijks leven vormgeven? Hoe kunnen we de onverklaarbare ellende begrijpen die de armen en onderdrukten van deze wereld al eeuwenlang ervaren?

Camus beschrijft de confrontatie tussen de irrationaliteit van de wereld en "het wilde verlangen naar duidelijkheid dat echoot in het menselijk hart" als de oorzaak van de absurditeit van het leven. Het feit dat we streven naar verklaringen creëert een diepgaand ongenoegen in de menselijke conditie. Het verlangen naar wat we nooit kunnen hebben leidt tot verwarring wanneer onze verlangens worden gesmoord.

Maar wat kunnen we doen aan deze absurditeit? Hoe zouden we moeten leven? Voor Camus ligt de triomf van menselijk bestaan in onze mogelijkheid om eerlijk te spreken over onze situatie zonder te vervallen in illusies. Het behouden van helderheid en "de dingen bij hun naam noemen" is de eerste stap om de wanhoop te overwinnen die vaak gepaard gaat met het besef dat onze diepste verlangens onvervuld zullen blijven.

Meer dan dat vertegenwoordigt deze eerlijkheid een opstand tegen de machteloosheid van onze positie. Door ons lot toe te geven maar er niet aan toe te geven, bevrijden we onszelf van de angst die ontkenning kan veroorzaken. Eerlijkheid, zo stelt Camus, is een opstand tegen de zinloosheid van het bestaan en geeft betekenis aan ons bewust verzet.

Is zo'n bevestigende oplossing niet zelf een soort illusie? Het geloof dat eerlijkheid alleen, het ervaren van het absurde van de menselijke conditie, degradatie kan transformeren tot vreugde, lijkt op een wanhopige poging tot wensvervulling. Camus eindigt zijn werk met de woorden: "Men moet zich Sisyphus gelukkig voorstellen."

Dit appelleert aan de verbeelding, het rijk van illusie en fantasie. Desondanks wijst deze aanbeveling op iets diepers. Net zoals Nietzsche stelt dat kunst trauma neemt en het omzet in iets anders - tragedie, beweert Camus dat eerlijk beoordeelde tragedie kan leiden tot komedie.

De menselijke conditie is absurd, en dat besef is intens pijnlijk. Maar dit voor waarheid nemen, zegt Camus, is de eerste stap op weg naar geluk. "Wat! langs zulke smalle wegen–?" vraagt hij. Ja, als je naast eerlijke helderheid ook leert lachen. Want in de erkenning van absurditeit schuilt de mogelijkheid tot een vreugdevol leven.

Beauchard, J. (2022). Mask of Memnon: Meaning and the Novel. Eugene, OR: Cascade Books.

Camus, A. (1991). The Myth of Sisyphus, and Other Essays. Trans. Justin O’Brien. New York, NY. Vintage Books.

Camus, A. (1946). “La crise de l'homme” (PDF). Natione Indiana. Retrieved December 28, 2023.

Clemente, M. (2023). Posttraumatic Joy : A Seminar on Nietzsche’s Tragicomic Philosophy of Life. London, UK: Routledge.

Dit artikel is mede tot stand gekomen met ChatGPT.

[MARCDC]

Het lijkt me een leuk idee voor een boek. Op een ochtend komt Sisyphus uit zijn huis en blijkt zijn steen te zijn verdwenen... en in plaats van blij te zijn en lekker te relaxen gaat hij op zoek naar zijn verloren steen. En als hij hem terug heeft gevonden is hij blij, en de volgende dag komt hij zijn huis uit, ziet zijn steen liggen en glimlacht... vandaag wordt een mooie dag, jij en ik, steen.

[Marcel]

Platitudes zoals "Alles gebeurt met een reden" of "Het universum heeft een plan" bieden troost omdat ze impliciet suggereren dat het leven rationeel is, begrepen kan worden en onder controle is. Maar als alles een reden heeft, wat is dan de reden voor alledaagse ongemakken zoals een gestoten teen, een omgevallen drankje of zoekgeraakte sleutels?

Als alles met een reden gebeurt, waarom zouden er dan geen onaangename dingen gebeuren?

[Admin]

De tekst lijkt er van uit te gaan dat wanneer er geen voor de hand liggende reden is te verzinnen, er dus geen reden is of kan zijn. Dit, los van een ander en niet ter zake doend gegeven dat ik niet geloof dat alles een reden heeft...

[MARCDC]

Het is voor veel zaken ook vrij gemakkelijk om er zelf een zin aan toe te kennen, lessen te leren.
De drie voorbeelden heb ik zelf ook meegemaakt en ik heb daar de zin aan toegekend dat het zaken zijn die ik wil voorkomen door betere gewoonten:
een gestoten teen: in mijn geval een duim en een onvoorzichtige handeling met een paar planken... conclusie: voorzichtiger te werk gaan, een degelijke verstekzaag gekocht met een vast zaagblad zodat ik niet meer zo'n klus al freewheelend hoef te doen...
een omgevallen drankje: les geleerd: als er een poezebeest in de buurt is zet je best geen glas rode wijn op het randje van de salontafel
zoekgeraakte sleutels: dingen een duidelijke plaats geven, ik heb daar wat truukjes voor ook om te voorkomen dat het gebeurt.

wat voor mij wel werkt als logische verklaring waarom er geen externe zingeving is... de god van de bijbel zou de bewuste designer van cholera zijn... nu ja, als je daar dan je hiernamaals mee moet doorbrengen, veel plezier daarmee...

[Izegrim]

Het lijkt me een leuk idee voor een boek. Op een ochtend komt Sisyphus uit zijn huis en blijkt zijn steen te zijn verdwenen... en in plaats van blij te zijn en lekker te relaxen gaat hij op zoek naar zijn verloren steen. En als hij hem terug heeft gevonden is hij blij, en de volgende dag komt hij zijn huis uit, ziet zijn steen liggen en glimlacht... vandaag wordt een mooie dag, jij en ik, steen.

Deel 2: Prometheus: hoe leverspecialisten zich blijven verbazen over leverregeneratie. Daarnaast komt Partij voor de Dieren op voor de arme adelaar die alleen maar lever te eten krijgt ...

Btw als je van dat boek over Sisyphus een film maakt, heb je al meteen een goede soundtrack in Joan Jett's "I love rock 'n roll".

[MARCDC]

Het lijkt me een leuk idee voor een boek. Op een ochtend komt Sisyphus uit zijn huis en blijkt zijn steen te zijn verdwenen... en in plaats van blij te zijn en lekker te relaxen gaat hij op zoek naar zijn verloren steen. En als hij hem terug heeft gevonden is hij blij, en de volgende dag komt hij zijn huis uit, ziet zijn steen liggen en glimlacht... vandaag wordt een mooie dag, jij en ik, steen.

Deel 2: Prometheus: hoe leverspecialisten zich blijven verbazen over leverregeneratie. Daarnaast komt Partij voor de Dieren op voor de arme adelaar die alleen maar lever te eten krijgt ...

Btw als je van dat boek over Sisyphus een film maakt, heb je al meteen een goede soundtrack in Joan Jett's "I love rock 'n roll".

ik zal dat al direct als titel van het boek pikken ook, want Albert Camus had dacht ik het boek over Sisyphus al geschreven, al was dat dan een ietsjes andere insteek...