• Peiling

‘Laten we autisme niet verwarren met narcisme’

Niet alleen nieuws, maar ook inspirerende verhalen, opiniestukken en andere interessante content vanuit diverse media.
Gebruikersavatar
Admin
Beheerder
Berichten: 1975
Lid geworden op: 04 jun 2022 13:59
Locatie: Amersfoort
1e diagnose: Autisme
Contacteer:

‘Laten we autisme niet verwarren met narcisme’

Ongelezen bericht door Admin »

‘Er is de afgelopen jaren meer aandacht voor late en verkeerde diagnoses in onze maatschappij, en autisme vormt daar geen uitzondering op. Deze pervasieve ontwikkelingsstoornis’ wordt vaak over het hoofd gezien en verward met persoonlijkheidsstoornissen zoals narcisme. En dat is problematisch’, schrijft Magali De Reu, die in een nieuwe aflevering van haar podcast Autcast het onderscheid tussen beide behandelt.

Laten we eerst het verschil onder de loep nemen tussen een pervasieve ontwikkelingsstoornis zoals autismespectrumstoornis (of ASS of autisme) en een persoonlijkheidsstoornis zoals narcisme. Volgens de DSM-5 is autisme een pervasieve ontwikkelingsstoornis die zich kenmerkt door beperkingen op het gebied van sociale interactie en (non-)verbale communicatie en door een beperkt, repetitief of stereotiep gedragspatroon.

Bij een persoonlijkheidsstoornis sprake van een langdurig patroon van onder andere starre en negatieve trekken, heftige emoties en problemen met het onderhouden van sociale contacten. De kenmerken komen, vaak net zoals bij een ontwikkelingsstoornis, tot uiting in cognities, affecten, impulsbeheersing en het algemeen functioneren. Deze stoornis is niet aangeboren, maar de aanleg om ze te ontwikkelen kan dat wel zijn. De reden dat iemand een persoonlijkheidsstoornis ontwikkelt, is meestal te wijten aan een combinatie van biologische- en opvoedingsfactoren die elkaar beïnvloeden.

Er bestaan verschillende persoonlijkheidsstoornissen, maar in het bijzonder vertoont de narcistische persoonlijkheidsstoornis aan de oppervlakte verdacht veel gelijkenissen met autisme. Bij beide is er vaak sprake van een verstoorde hechting, identiteitsproblemen en het voelen of uiten van empathie. Voorts beantwoorden veel mensen met autisme diagnose aan de criteria van één of meerdere persoonlijkheidsstoornissen (zoals dus narcisme). De kans op het ontwikkelen ervan is meer dan drie keer hoger voor mensen met ASS. Dat komt doordat er bij mensen met autisme doorgaans een zekere gevoeligheid is voor trauma, iets wat mee aan de basis kan liggen voor het ontwikkelen van narcisme. Ingrijpende gebeurtenissen in de kindertijd zoals misbruik kunnen zorgen voor ongeziene niveaus van stress. Een kind ontwikkelt narcistisch gedrag dan als overlevingsmechanisme: pijnlijke emoties maken plaats voor het ideale beeld van zichzelf.

En de complexiteit beperkt zich niet daartoe: het is soms onduidelijk of iemands gedrag te wijten is aan trauma of aan autisme. Zwart-wit denken, gevoeligheid aan verandering of bepaalde prikkels komen in beide gevallen voor. Daarnaast maak ik graag de kanttekening dat iemand narcistische of autistische trekken kan vertonen, zonder in aanmerking te komen voor de volledige diagnose.

Epidemie van narcisme of van autisme?
Bovenstaande maakt niet alleen dat het onderscheid tussen autisme en narcisme heel moeilijk vast te pinnen valt, ook worden ze allebei vaker gediagnosticeerd. Alletwee werden ze al gelinkt aan een soort van spreekwoordelijke ‘epidemie’. Dat hoeft niemand te verbazen: de kennis over psychologie (zoals de andere uitingsvorm van autisme bij mannen versus vrouwen) evolueert even snel als het aan narcisme gelinkte individualisme.

Maar het is van onmetelijk belang om deze twee diagnoses te beschouwen als aandoeningen op een ander niveau. De verschillen zijn immers significant. Autisme is een ontwikkelingsstoornis, wat impliceert dat het neurobiologisch is en dus op jonge leeftijd al zichtbaar is. Dat staat in schril contrast met een persoonlijkheidsstoornis zoals narcisme, die doorheen de kinderjaren wordt ontwikkeld, naar aanleiding van allerhande nefaste voedingsbodems.

De openbaring van narcisme komt meestal pas van zestien jaar of later. Daarnaast is ook de oorzaak van het gedrag van belang. Bij narcisme is er bijna altijd een hoger doel: mensen worden voor de kar gespannen om het gevoel van eigenwaarde te voeden. Dikwijls is er een kwaadaardigheid en onverschilligheid jegens het feit dat ze anderen schade berokkenen. Iemand met een narcistische persoonlijkheid heeft in de meeste gevallen wel cognitieve empathie, en is in staat om andermans emoties te herkennen en zich ernaar te gedragen. De affectieve empathie, het vermogen om andermans gevoelens over te nemen wanneer die emoties toont, wordt vervolgens geveinsd met als doel te manipuleren.

Iemand met autisme zal anderen zelden bewust kwetsen. Op affectief of emotioneel niveau is hij of zij net hyperempathisch, maar de cognitieve verwerking hinkt achterop. De persoon in kwestie weet niet altijd hoe die zijn of haar gedrag moet aanpassen in functie van de emotie. Ook zal iemand met autisme problemen ervaren met non-verbale communicatie, gedragsroutines en gefixeerde interesses. Structuur in het hoofd zorgt vaak voor rust, terwijl iemand met narcisme teert op chaos. Een autistisch individu stapt doorgaans ook sneller naar de hulpverlening, in de hoop om vlotter door het leven te navigeren. Als iemand met een narcistische persoonlijkheid al psychologische begeleiding zoekt, dan heeft dat vooral het doel om zijn of haar naasten nog beter te kunnen informeren.

Bijzonder uitdagend wordt het pas als narcisme en autisme gezamenlijk voorkomen. Sommige narcistische individuen leiden hulpverleners om de tuin met als doel de verkeerdelijke diagnose autismespectrumstoornis te krijgen als verklaring voor hun gedrag. Dit kleurt het maatschappelijke beeld van autisme in onze samenleving nog zwarter.

Zelf had ik lange tijd iemand in mijn leven die de diagnose van ASS had, maar waar duidelijke vermoedens van een narcistische persoonlijkheid speelden. De gevolgen voor mijn mentale gezondheid waren immens, en nog steeds neem ik antidepressiva. Toch ben ik vandaag niet langer getormenteerd, maar vooral geïnformeerd, en wens ik andere mensen met gelijkaardige ervaringen hetzelfde toe.

https://www.knack.be/opinie/laten-we-au ... -narcisme/
Plaats reactie
  • Vergelijkbare Onderwerpen
    Reacties
    Weergaves
    Laatste bericht