Steeds meer hoogbegaafden lopen vast

[Admin]

NIJKERK - Een fors aantal hoogbegaafden in Gelderland loopt door hun hoogbegaafdheid vast in het leven. Ze kampen met burn-outs of depressies en er zijn ook gevallen van zelfdoding. Naar schatting twintigduizend Gelderse hoogbegaafden hebben met die problemen te maken. De klachten worden ernstiger en de zorg heeft nauwelijks een antwoord, ziet specialist hoogbegaafdheid Larinda Bok uit Nijkerk.

Hoogbegaafdheid kan fijn zijn, weet Bok. "Je kunt snel denken en creatief zijn. Je kunt lastige problemen aan en een mooi, intens en gevoelig mens zijn. Aan de andere kant kan het ook ontzettend complex zijn. Veel mensen denken: hoogbegaafden zijn slim en hebben een prachtig praatje, die redden zich wel. Het tegendeel is waar", stelt Bok.

Emotioneel aan onderdoor
Het niet gezien en erkend worden, zorgt ervoor dat veel hoogbegaafden al in hun jeugd vastlopen, legt Bok uit. "Die kunnen breed en diep denken en allerlei problemen op verschillende niveaus overzien. Dat komt super intens binnen. Daar kun je emotioneel aan onderdoor gaan. Ook komen hoogbegaafden vaker tot levensvragen als: wat is de zin van het leven en waarvoor zou ik het allemaal nog doen. Op een gegeven moment crasht dat in hun hoofd en dan weten ze het ook echt niet meer."

Een wachtlijst van anderhalf jaar in de ggz is op dit moment geen uitzondering, vervolgt Bok. "Als je al somber bent, kun je dat niet hebben. Dan krijg je veel suïcidepogingen. Die raken me altijd enorm."

Als er wel hulp komt, wordt in de meeste gevallen niet gezien dat hoogbegaafdheid een belangrijke oorzaak van de klachten is. Hoogbegaafdheid staat ook niet als stoornis beschreven. Bok: "Dan krijgt iemand bijvoorbeeld de diagnose autisme of ADHD en dat kan averechts werken."

'Veel weten het zelf niet eens'
Ongeveer 2,5 procent van de bevolking is hoogbegaafd en 5 tot 10 procent heeft er kenmerken van, blijkt uit onderzoek. Van de hoogbegaafden zou ongeveer 40 procent dit soort heftige symptomen vertonen. "Veel mensen weten van zichzelf niet eens dat ze hoogbegaafd zijn, maar lopen wel tegen die zaken aan", constateert Bok. Zij schat in dat ongeveer de helft van de hoogbegaafden zich daar niet bewust van is of een verkeerde diagnose heeft.

Wat er in elk geval mist in de reguliere zorg om deze groep te kunnen helpen, is kennis over hoogbegaafdheid, daarvan is Bok overtuigd. "Over hoe complex het is en om het überhaupt te identificeren." Therapieën die bewezen hebben wel te werken, worden volgens haar bovendien niet vergoed door de zorgverzekering. "Dat vind ik echt een hele kwalijke zaak. Daar kunnen we preventief ontzettend veel geld mee verdienen en bijdragen aan het welzijn van de hoogbegaafden."

Problemen door hoogbegaafdheid kunnen uitmonden in conflicten in zowel werk- als privérelaties, maar zelfs in ernstige verslaving of dakloosheid, ziet Bok.

Innovatieve ideeën komen vanzelf
Op de juiste manier in deze groep investeren, levert mensen op die minder zorg nodig hebben en veel beter in hun vel zitten, meent de deskundige uit Nijkerk. "Maar ook mensen die heel veel kunnen betekenen voor allerlei complexe maatschappelijke uitdagingen. Zet deze mensen bij elkaar en de innovatieve ideeën komen vanzelf. Als zij maar gekend worden in wie ze écht zijn."

Voorzitter van het Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen Martin van Elmpt herkent zich in de woorden van Bok. "Bijna alle hoogbegaafden lopen wel ergens tegen enorme problemen aan."

Uit eigen ervaring weet Van Elmpt dat er inderdaad vaak wordt geprobeerd om hoogbegaafden in hokjes als autisme te stoppen. "Standaardtesten voor hoogbegaafden zijn er ook niet. Een kenmerk is dat ze vaak zeer eigenwijs en autonoom zijn." Het risico is dat je heel erg geïsoleerd en eenzaam wordt, weet Van Elmpt. "Je wordt gewoon niet begrepen."
Volgens hem is de term hoogbegaafdheid bovendien erg beladen en durven mensen er niet over te praten omdat het arrogant zou klinken. Van Elmpt pleit ervoor om dat taboe te doorbreken.

Huibert Veth, Omroep Gelderland

[Fotovaag]

En dat terwijl de mensheid in zijn algemeen steeds dommer wordt door afhankelijkheid van de computer....

Vroegâh kon men bijvoorbeeld op de maan landen en weer opstijgen en terug naar de aarde, tegenwoordig alleen nog maar neerstorten...

[Pug]

In volgend academisch artikel wordt betoogd dat HB momenteel niet te meten is:
https://mijn.bsl.nl/hoogbegaafdheid-is- ... te%20meten.
Momenteel voldoet een IQ-score boven 130 voor een "diagnose" HB. Dat is gewoon hoogintelligent. Punt is dat de overige aan HB toegeschreven kenmerken feitelijk onmeetbaar zijn - waarbij je je dan kan afvragen in hoeverre die andere kenmerken reëel danwel uniek zijn.

Ik heb er enige moeite mee dat - evenals in een recent artikel in Trouw - wordt gedaan alsof HB zo vaak foutievelijk als ASS zou worden gezien. De "diagnose" HB kan momenteel worden gesteld door elke persoon die een cursus "IQ-testen afnemen" succesvol heeft afgerond. Een diagnose ASS kan daarentegen enkel worden gesteld door een psychiater of door een GGZ-psycholoog. Als er ergens een overdiagnose plaatsvindt zal dat toch echt bij HB gebeuren.

Om het wat bot te stellen: ik kan HB niet anders zien dan als een soort goedklinkend alternatief voor andere diagnoses - handig voor ouders die wel zien dat hun kinderen problemen hebben, maar voor wie ASS, ADHD etc. te negatief klinkt, te gehandicapt.

Waarbij ik overigens de problemen van mensen met een hoog IQ niet wil ontkennen. Een IQ-verschil van 20-30 met je omgeving maakt communicatie moeilijker - zeker als de soft-skills/sociale vaardigheden toch wat achterblijven. Het lijkt me dan echter veel zinvoller de problemen en oplossingen daar te zoeken, in plaats van in een diagnose met toch een vrij hoog New Age-gehalte...

[Berkhinator]

Dat hoogbegaafdheid en trouwens ook hooggevoeligheid vind ik van die termen waar ik niks mee kan. Iemand die snel emotioneel is word gelijk hooggevoelig genoemd en Iemand die ergens goed in is word gelijk hoogbegaafd genoemd. Het zijn van die uitgeholde termen voor mij.

[Pluisebol]

Hoi,

Autisten zijn niet slim van nature.
Ik merk inderdaad dat er verkeerde connecties worden gelegd.

[MARCDC]

een beeld dat ik als ervaringsdeskundige (met zelf een diagnose, maar ook een universitair ingenieursdiploma) heb van mijn autisme... het is als een computer zonder grafische kaart. Je kunt dan bepaalde spelletjes wel spelen, maar dat draait nogal houterig en je processor zelf raakt nogal overhit... iemand met een sterke processor kan er nog wat van maken, maar het blijft 'om het probleem heen werken'... waar het lijkt dat mensen met een neurotypisch brein bepaalde zaken automatisch uitfilteren en zonder veel denkwerk gewoon conformeren naar de gewenste houding... wat een hoop belasting van de processor wegneemt... terwijl een autist dat allemaal moet gaan overdenken wat vreselijk vermoeiend is.

[Pluisebol]

Dank je wel voor je antwoord.
Vooral in relaties voel ik me anders.
Sommige logica ontbreekt,
wat iedereen wel weet,
En dan ben je een beetje dom.
Instincten waar de ander je aanstaart?
Waarom heb jij dat niet?