Het begrijpen van vaccinesceptici en “anti-vaxxers”

[Admin]

De huidige situatie in Nederland laat zien dat er een groeiend aantal mensen is dat twijfelt aan vaccinaties en sommigen die er actief tegen zijn. Deze groepen, aangeduid als vaccinesceptici en “anti-vaxxers”, worden vaak bekritiseerd en veroordeeld door degenen die wel gevaccineerd zijn en door zorgverleners. In plaats van deze groepen simpelweg af te schilderen als irrationeel of egoïstisch, stellen we voor om hun houding te begrijpen vanuit een psychologisch perspectief.

Het psychologische mechanisme van ontkenning kan helpen verklaren waarom sommige mensen sceptisch zijn over vaccinaties. Voor vaccinesceptici en “anti-vaxxers” fungeert het vaccinatieobject als een soort fetisj, een object waarmee ze zich diep verbonden voelen en dat hen een gevoel van intimiteit en bescherming geeft. Ze geloven dat dit object zo krachtig is dat het vaccin zelf irrelevant lijkt. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze overtuigingen voortkomen uit diepgewortelde psychologische mechanismen en niet alleen gebaseerd zijn op onwetendheid of koppigheid.

Deze exclusieve relatie met het object verklaart ook waarom de verwijten aan het adres van vaccinesceptici en “anti-vaxxers” zo vaak betrekking hebben op egoïsme. Mensen die gevaccineerd zijn en zorgverleners voelen zich gedwongen om de verantwoordelijkheid voor de bescherming van deze groep op zich te nemen, omdat zij hun eigen zelfbescherming en behoud niet serieus lijken te nemen. Dit creëert een gevoel van frustratie en onmacht bij zorgverleners, die graag zien dat iedereen de nodige maatregelen neemt om de volksgezondheid te waarborgen.

Het begrijpen van de psychologische mechanismen achter de houding van vaccinesceptici en “anti-vaxxers” is van cruciaal belang voor het ontwikkelen van effectieve communicatiestrategieën en interventies. In plaats van hen te veroordelen, is het belangrijk om empathie en begrip te tonen, terwijl we tegelijkertijd de wetenschappelijke feiten en voordelen van vaccinatie benadrukken. Door de dialoog aan te gaan en misvattingen aan te pakken, kunnen we mogelijk een brug slaan en de vaccinatiegraad verhogen.

Het is essentieel dat de samenleving zich bewust wordt van de complexiteit van de psychologische factoren die ten grondslag liggen aan de houding van vaccinesceptici en “anti-vaxxers”. Alleen door een diepgaand begrip van deze factoren kunnen we effectieve strategieën ontwikkelen om misvattingen te ontkrachten en het belang van vaccinatie te benadrukken.

Putois O, Helms J. The Role of Denial in Vaccine Skeptics and “Anti-vax” Blame: A Psychodynamic Approach. Front Psychol. 2022 Jul 14;13:886368. doi: 10.3389/fpsyg.2022.886368. PMID: 35910972; PMCID: PMC9330159.