Misofonie: Wat te doen met kind dat niet tegen eetgeluiden kan?

[Admin]

Lastige pubers, dreinende tieners of krijsende kleuters? Elke week behandelt Trouw een opvoedvraag van lezers. Vandaag: wat te doen met de zoon die niet tegen eetgeluiden kan?

Smakken, kauwen, slikken: een jongen van twaalf wordt erg geïrriteerd van eetgeluiden, schrijven zijn ouders aan Trouw. De jongen kan zelfs dermate slecht tegen het gesmikkel van anderen, dat hij niet meer met zijn ouders aan tafel wil.

Zijn irritatie ‘verpest de sfeer aan tafel’, aldus zijn ouders, die gehecht zijn aan hun avondritueel. Daarom hebben ze bedacht dat ze wel samen aan tafel zitten, maar dat ze zelf wachten met eten tot hun zoon uitgegeten is. Ook overwegen ze om toe te staan dat de jongen een koptelefoon opzet, om hem hun gesmak te besparen. Maar is dat een duurzame oplossing?

De klachten van de jongen lijken op misofonie, zegt Kayleigh Hillebrand, orthopedagoog bij De Praktijk4Kids en gespecialiseerd in die aandoening. Bij misofonie ervaren mensen extreme gevoelens zoals walging, haat of woede bij het horen van bepaalde geluiden, legt ze uit. “Het gaat vaak om menselijke geluiden die zich constant herhalen, zoals eetgeluiden, maar ook mensen die steeds hun neus ophalen of hun keel schrapen.”

Veel mensen zullen zeggen dat ze die geluiden ook irritant vinden. Maar dat is niet hetzelfde als misofonie. “Als je misofonie hebt, kun je bijvoorbeeld heel boos worden van deze geluiden. Sommigen gaan dan met deuren slaan of willen de geluiden ontvluchten door de ruimte te verlaten.”

Perfectionistische kinderen
“Mensen met misofonie zijn erg gefocust op het geluid dat de extreme emoties veroorzaakt. Ze worden als het ware naar het geluid toegezogen. Het is moeilijk om ze van het geluid af te leiden”, zegt psycholoog-onderzoeker Lotte Rappoldt. Bij het Amsterdam UMC doet zij in samenwerking met jeugdhulporganisatie Levvel onderzoek naar de diagnostiek en effectiviteit van de behandeling van misofonie bij kinderen en jongeren.

Er is een grote vraag naar hulp, zegt ze. “Meerdere keren per week krijg ik mails van ouders met vragen.” Toch is het een van de eerste keren dat misofonie op deze manier bij kinderen wordt onderzocht. Veel is dan ook nog onbekend. “We weten bijvoorbeeld nog niet goed wat ervoor zorgt dat iemand misofonie ontwikkelt.”

De praktijk laat wel zien dat sommige karaktertrekken vaak voorkomen bij misofonie, zegt Renske van Horen, GZ-psycholoog in opleiding bij Levvel en ook betrokken bij het onderzoek. “Kinderen met misofonie leggen vaak de lat hoog, zijn perfectionistisch. Ook zie je wel eens andere ontwikkelingsproblematiek, zoals ADHD of autisme.” Daarom is het belangrijk voor dit gezin om te onderzoeken wat er precies aan de hand is.

Humor terug aan tafel
Doen de ouders van de jongen er goed aan om maatregelen te treffen zoals een koptelefoon? Het is begrijpelijk dat de ouders de irritatie willen beperken, zegt Van Horen. Maar op de lange termijn is een koptelefoon geen oplossing. “Als je hem dan niet op hebt, voel je je onthand. Het afbouwen van het dragen van de koptelefoon is dan lastig.”

Hillebrand: “Wij zeggen vaak: vermijden is lijden. Hoe minder hij de geluiden hoort, hoe lager de tolerantie.” Maar, waarschuwt Van Horen, verplicht aan tafel zitten helpt ook niet. “Dat kan de klachten verergeren.”

Er zijn wel andere manieren om ervoor te zorgen dat er weer gezamenlijk gegeten kan worden. Hillebrand: “Je kan ontspanningsoefeningen doen voor het eten om stress te verminderen. Of de aandacht proberen te verleggen. Je kan een spelletje doen aan tafel tijdens het eten. Of je kunt proberen om het eten zelf moeilijker te maken, door bijvoorbeeld geblinddoekt te eten. Dan moet al je concentratie uitgaan naar een hap nemen en let je minder op het geluid. En je brengt de humor zo terug aan tafel.”

Patiëntenvereniging
Van Horen beaamt dat ontspanning en afleiding kunnen helpen. “Je kan ook eventueel de radio zachtjes aanzetten en je daarop concentreren. Welke teksten worden er gezongen, welke instrumenten hoor je? Bedenk ook dat dit voor het kind niet leuk is. Kinderen willen helemaal niet zo boos worden, maar hebben op zo’n moment geen controle.”

Hillebrand: “Kinderen willen vaak afspreken dat ouders op een bepaalde manier eten. Maar bespreek eens samen waar het avondeten voor is bedoeld: voor gezelligheid, samen zijn, enzovoort. Vraag eens aan hem, helpen regels voor hoe de rest moet eten daarbij? En helpen ze om minder last van de geluiden te hebben? Het antwoord is waarschijnlijk nee. Want die regels zorgen er juist voor dat je meer op de geluiden gaat letten, en dat het minder gezellig is bij het eten.” Het kan ook helpen om uit te leggen dat de ander niet expres geluid maakt. “Geluiden horen nu eenmaal bij het leven.”

Als er echt lijden is, kan behandeling nodig zijn, zeggen de experts. “Als je niet meer samen kan eten, als school eronder lijdt of ouders zich in allerlei bochten moeten wringen, is het goed om hulp te vragen”, zegt Van Horen. Haar collega Rappoldt tipt de patiëntenvereniging Misofonie NL. “Die zijn heel actief, ook bijvoorbeeld op Facebook. Ook als ouder kun je daar zeker terecht met vragen.”

Trouw / Robin Goudsmit

[Sannastrid]

Ben zelf iemand met misofonie.
Ik vind gewoon dat mensen hun manieren moeten houden.
Een koptelefoon kan wel als de andere mensen zich niet kunnen eten.
Daarom eet ik het liefst alleen en als ik bij andere mensen ben ga ik gewoon naar een andere kamer.
Waar ik ook niet tegen kan is mensen die mes in chocopot vervolgens in hun mond gaan steken en terug in de chocopot...
Not done!!!
Een koptelefoon geeft wel minder vervelende geluiden, maar zo laat je mensen nog meer buiten het gesprek (niet sociaal bevorderlijk)

[MARCDC]

mijn zoon kan het ook niet hebben als ik volgens hem te harde smakgeluiden maak, kan aan mij liggen ook...
iets waar ik moeite mee had was als mijn moeder een stalen pan uitschraapte... achteraf gezien had ze dat ook kunnen doen door even een paar minuten in de week te zetten en dan had dat niet zo'n kabaal gemaakt... veel mensen kunnen dat geluid niet verdragen, wat bij mij mogelijk al een vermoeden van autisme had kunnen wekken was dat ik het ook niet kun negeren wanneer ik goed besefte dat het maar tijdelijk was... dat zou iemand NT wel kunnen?

[arjen37]

Hoe betrouwbaar de bron is weet ik niet, maar het schijnt dat 20% van de volwassenen in meer of mindere mate last heeft van misofonie.