Door communicatiemiddelen als WhatsApp, Facebook en Instagram bellen we steeds minder. Sommige mensen vinden het zelfs zó eng dat ze belangst ontwikkelen. Kun je die angst overwinnen?
Door: Amy van de Wiel
Bij het geluid van een overgaande telefoon sloeg zijn hart tweehonderd slagen per minuut. Met trillende handen hing hij boven zijn smartphone. Het zweet brak hem uit en opnemen liet hij het liefst aan andere mensen over. Marijn van den Berge (24), hoofdredacteur van platform voor mentale gezondheid COMMEN., had van zijn 16e tot zijn 22e last van belangst.
"Bij elk telefoontje dat ik moest plegen, schoot ik in de stress. Voor mijn gevoel gaf ik korte antwoorden en liep het gesprek stroef. Ik was bang voor wat anderen van me zouden denken. Maar ik weet eigenlijk niet of andere mensen het gemerkt hebben, misschien zat het vooral in mijn eigen hoofd."
Het engste vond Van den Berge het om zelf te bellen, vooral als het gesprek gepland stond en hij tijd had om overal over na te denken. "Ik vind het eng om een gesprek te leiden. Als ik gebeld word, leidt de ander vaak het gesprek. Dat is minder eng, maar alsnog is het niet zo dat ik dan geen angst voel."
Logisch gevolg van maatschappelijke verwachtingen
Belangst is geen op zichzelf staande diagnose, maar een onderdeel van een sociale angststoornis. Uit cijfers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) blijkt dat ongeveer 5 tot 15 procent van de mensen ooit een sociale angststoornis ontwikkelt.
Volgens psycholoog Gijs Jansen is belangst een logisch gevolg van de maatschappelijke verwachtingen die we van elkaar hebben. "Tegenwoordig moeten we kunnen appen, bellen, snel antwoorden en begrijpen wat het betekent als een berichtje blauwe vinkjes heeft. Hebben we de sociale context niet veel te ingewikkeld gemaakt?"
Rond zijn 22e werd Van den Berge naar eigen zeggen "meer volwassen": hij belde zelf met de zorgverzekeraar, de dokter en de Belastingdienst. Ook voor zijn werk als journalist moest hij regelmatig bellen.
"Ik kwam er niet meer onderuit", vertelt Van den Berge. "De angst maakte het werk als journalist er niet makkelijker op. Je bereikt je doel, maar heel comfortabel of soepel verliep het niet. Doordat ik geen positieve ervaringen had in het verleden werd de angst alleen maar groter."
Vervelende ervaring is niet erg
Over het algemeen ontstaat belangst vanuit één of meerdere vervelende ervaringen, vertelt Jansen. Je schrikt bijvoorbeeld van iemand die boos wordt aan de telefoon, waardoor je het angstige gevoel gaat associëren met het bellen zelf.
Jansen: "Je probeert controle te krijgen over soortgelijke situaties omdat die je herinneren aan de ervaring. Vaak uit zich dat in vermijdend gedrag." De controle en vermijding zijn meer een probleem dan de ervaring zelf, stelt de psycholoog. "Je hoofd gaat dan aan de haal met die ene vervelende ervaring waardoor het probleem groter wordt en je het gaat vermijden."
Ik ging thuiswerken en het contact met collega's verliep ineens per telefoon. Het (beeld)bellen werd normaal en ik merkte dat de angst minder werd.
Marijn van den Berge, hoofdredacteur COMMEN
Volgens een onderzoek van Tele2 zouden vooral jongvolwassenen tussen de achttien en dertig belangst hebben. Dat is volgens Jansen goed te verklaren. "Jonge mensen communiceren meer dan oudere generaties, maar doen dit indirecter en gecontroleerder. We zijn het niet meer gewend die ongeremdheid, echtheid en kwetsbaarheid van de ander te horen. Het gevoel van controle wordt gevoed door digitale communicatiemiddelen. We laten weinig meer aan het toeval over."
Leren omgaan met belangst
Van den Berge overwon zijn belangst toen hij tijdens corona bij een webshop werkte. "Ik ging thuiswerken en het contact met collega's verliep ineens per telefoon. Het (beeld)bellen werd normaal en ik merkte dat de angst minder werd. Het klinkt cliché, maar je overwint belangst dus echt door het gewoon te doen."
Jansen, die zelf ook een angststoornis heeft, zegt dat sociale angst nooit helemaal over zal gaan. "Als je angstvrij wil zijn, ben je je leven lang aan het dweilen met de kraan open. Als je met je belangst om leert gaan, zal het minder een blokkade zijn in je dagelijks leven."
Tips van Jansen en Van den Berge om je belangst te verminderen
1. Schrijf met steekwoorden of vragen op wat je precies wil zeggen.
2. Probeer te bedenken wat je zo eng vindt aan het bellen: zelf bellen of gebeld worden? Of ligt het meer aan een bepaald soort gesprekken?
3. Stel een ringtone in van je favoriete liedje. Dit zorgt ervoor dat je bellen met iets positiefs gaat associëren.
4. Begin klein door een sportclub of informatielijn te bellen met een simpele vraag.
5. Maak een top 10 met dingen die je eng vindt aan bellen. Op 10 schrijf je wat je het minst eng vindt en op 1 wat je het meest eng vindt. Begin bij 10 en probeer steeds een klein beetje meer uit je comfortzone te gaan.
6. Probeer te bedenken wat je mist nu je niet belt. Is dat bijvoorbeeld sociaal contact of het gevoel van vrijheid? Probeer te focussen op wat je graag wil in plaats van de angst.
7. Probeer te bedenken dat je niet van je angst af hoeft. Jansen: "Veel mensen willen eerst van hun angst af voordat ze gaan bellen, maar dan wordt de opgave in je hoofd alleen maar groter. Het kan laagdrempelig werken om te bedenken dat je niet van je angst af hoeft."
https://www.nu.nl/gezondheid/6205588/di ... ellen.html
Door: Amy van de Wiel
Bij het geluid van een overgaande telefoon sloeg zijn hart tweehonderd slagen per minuut. Met trillende handen hing hij boven zijn smartphone. Het zweet brak hem uit en opnemen liet hij het liefst aan andere mensen over. Marijn van den Berge (24), hoofdredacteur van platform voor mentale gezondheid COMMEN., had van zijn 16e tot zijn 22e last van belangst.
"Bij elk telefoontje dat ik moest plegen, schoot ik in de stress. Voor mijn gevoel gaf ik korte antwoorden en liep het gesprek stroef. Ik was bang voor wat anderen van me zouden denken. Maar ik weet eigenlijk niet of andere mensen het gemerkt hebben, misschien zat het vooral in mijn eigen hoofd."
Het engste vond Van den Berge het om zelf te bellen, vooral als het gesprek gepland stond en hij tijd had om overal over na te denken. "Ik vind het eng om een gesprek te leiden. Als ik gebeld word, leidt de ander vaak het gesprek. Dat is minder eng, maar alsnog is het niet zo dat ik dan geen angst voel."
Logisch gevolg van maatschappelijke verwachtingen
Belangst is geen op zichzelf staande diagnose, maar een onderdeel van een sociale angststoornis. Uit cijfers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) blijkt dat ongeveer 5 tot 15 procent van de mensen ooit een sociale angststoornis ontwikkelt.
Volgens psycholoog Gijs Jansen is belangst een logisch gevolg van de maatschappelijke verwachtingen die we van elkaar hebben. "Tegenwoordig moeten we kunnen appen, bellen, snel antwoorden en begrijpen wat het betekent als een berichtje blauwe vinkjes heeft. Hebben we de sociale context niet veel te ingewikkeld gemaakt?"
Rond zijn 22e werd Van den Berge naar eigen zeggen "meer volwassen": hij belde zelf met de zorgverzekeraar, de dokter en de Belastingdienst. Ook voor zijn werk als journalist moest hij regelmatig bellen.
"Ik kwam er niet meer onderuit", vertelt Van den Berge. "De angst maakte het werk als journalist er niet makkelijker op. Je bereikt je doel, maar heel comfortabel of soepel verliep het niet. Doordat ik geen positieve ervaringen had in het verleden werd de angst alleen maar groter."
Vervelende ervaring is niet erg
Over het algemeen ontstaat belangst vanuit één of meerdere vervelende ervaringen, vertelt Jansen. Je schrikt bijvoorbeeld van iemand die boos wordt aan de telefoon, waardoor je het angstige gevoel gaat associëren met het bellen zelf.
Jansen: "Je probeert controle te krijgen over soortgelijke situaties omdat die je herinneren aan de ervaring. Vaak uit zich dat in vermijdend gedrag." De controle en vermijding zijn meer een probleem dan de ervaring zelf, stelt de psycholoog. "Je hoofd gaat dan aan de haal met die ene vervelende ervaring waardoor het probleem groter wordt en je het gaat vermijden."
Ik ging thuiswerken en het contact met collega's verliep ineens per telefoon. Het (beeld)bellen werd normaal en ik merkte dat de angst minder werd.
Marijn van den Berge, hoofdredacteur COMMEN
Volgens een onderzoek van Tele2 zouden vooral jongvolwassenen tussen de achttien en dertig belangst hebben. Dat is volgens Jansen goed te verklaren. "Jonge mensen communiceren meer dan oudere generaties, maar doen dit indirecter en gecontroleerder. We zijn het niet meer gewend die ongeremdheid, echtheid en kwetsbaarheid van de ander te horen. Het gevoel van controle wordt gevoed door digitale communicatiemiddelen. We laten weinig meer aan het toeval over."
Leren omgaan met belangst
Van den Berge overwon zijn belangst toen hij tijdens corona bij een webshop werkte. "Ik ging thuiswerken en het contact met collega's verliep ineens per telefoon. Het (beeld)bellen werd normaal en ik merkte dat de angst minder werd. Het klinkt cliché, maar je overwint belangst dus echt door het gewoon te doen."
Jansen, die zelf ook een angststoornis heeft, zegt dat sociale angst nooit helemaal over zal gaan. "Als je angstvrij wil zijn, ben je je leven lang aan het dweilen met de kraan open. Als je met je belangst om leert gaan, zal het minder een blokkade zijn in je dagelijks leven."
Tips van Jansen en Van den Berge om je belangst te verminderen
1. Schrijf met steekwoorden of vragen op wat je precies wil zeggen.
2. Probeer te bedenken wat je zo eng vindt aan het bellen: zelf bellen of gebeld worden? Of ligt het meer aan een bepaald soort gesprekken?
3. Stel een ringtone in van je favoriete liedje. Dit zorgt ervoor dat je bellen met iets positiefs gaat associëren.
4. Begin klein door een sportclub of informatielijn te bellen met een simpele vraag.
5. Maak een top 10 met dingen die je eng vindt aan bellen. Op 10 schrijf je wat je het minst eng vindt en op 1 wat je het meest eng vindt. Begin bij 10 en probeer steeds een klein beetje meer uit je comfortzone te gaan.
6. Probeer te bedenken wat je mist nu je niet belt. Is dat bijvoorbeeld sociaal contact of het gevoel van vrijheid? Probeer te focussen op wat je graag wil in plaats van de angst.
7. Probeer te bedenken dat je niet van je angst af hoeft. Jansen: "Veel mensen willen eerst van hun angst af voordat ze gaan bellen, maar dan wordt de opgave in je hoofd alleen maar groter. Het kan laagdrempelig werken om te bedenken dat je niet van je angst af hoeft."
https://www.nu.nl/gezondheid/6205588/di ... ellen.html
