Waarom hebben mensen zulke verschillende uitgavenpatronen? Sommigen geven meer uit dan ze zich kunnen veroorloven en eindigen met creditcardschulden en lege bankrekeningen. Anderen zijn juist zeer terughoudend met uitgeven en sparen zoveel mogelijk, waarbij ze schulden vermijden. Beide extremen kunnen echter als suboptimaal worden ervaren.
Spending Habits en de gevolgen
Mensen die te veel uitgeven, komen vaak in financiële problemen, terwijl degenen die te weinig uitgeven, zichzelf kunnen onthouden van dingen die hun leven verbeteren. Het vervangen van versleten hardloopschoenen om rugpijn te voorkomen is een voorbeeld waar terughoudendheid schadelijk kan zijn.
De Tightwad-Spendthrift-schaal
De Tightwad-Spendthrift-schaal, ontwikkeld door marketingprofessor Scott Rick en collega’s, categoriseert mensen op een spectrum van gierig tot spilziek. Ongeveer 20-25 procent van de mensen wordt als gierig beschouwd en een vergelijkbaar percentage als spilziek, terwijl de rest ergens in het midden valt.
Leeftijd, geslacht en generatieverschillen
Oudere mensen zijn vaker gierig dan jongere. Uit onderzoek blijkt dat onder mensen ouder dan 70, gierigaards de spilzieken met meer dan vijf tegen één overtreffen. Een mogelijke verklaring is dat oudere volwassenen realistischer zijn over hun inkomsten en uitgaven, terwijl dit verschil ook generatiespecifiek kan zijn.
Vrouwen zijn gemiddeld even vaak gierig als spilziek, terwijl mannen bijna drie keer zo vaak gierig zijn. Dit verschil kan te maken hebben met sociale verwachtingen en opvoeding, hoewel verdere studies nodig zijn om dit te bevestigen.
Invloed van financiële problemen
Financiële problemen kunnen een langdurige impact hebben. Sommige gierigaards ontwikkelden een beschermende houding tegenover geld uitgeven tijdens periodes van schaarste. Zelfs als hun financiële situatie verbetert, blijven ze terughoudend uit angst voor een terugval.
Gierigaards zijn vaak meer conscientieus en introvert, terwijl spilzieken extravert en open voor nieuwe ervaringen zijn. De stereotype gierigaard is serieus en hardwerkend, terwijl de spilzieke nieuwsgierig en sociaal is.
Gierigaards zijn zich sterk bewust van de alternatieve kosten van uitgaven. Als ze 500 euro winnen en een nieuwe jas nodig hebben, denken ze aan alle andere dingen die ze met dat geld kunnen doen. Spilzieken denken daarentegen minder na over deze alternatieven en geven sneller uit.
Expense Neglect
Veel mensen zien inkomensstijgingen als significanter dan stijgende uitgaven. Dit geldt zelfs voor de gemiddelde gierigaard, die inkomensverhogingen belangrijker acht dan gelijke stijgingen in uitgaven. Spilzieken negeren uitgaven nog meer en voelen alsof ze extra geld hebben, zelfs als hun uitgaven en inkomsten gelijk stijgen.
Hoewel de Tightwad-Spendthrift scores stabiel zijn in de tijd, kunnen mensen hun neigingen aanpassen door bewustwording. Gierigaards kunnen losser worden door het minder zichtbaar maken van uitgaven, zoals het gebruik van smartphonebetalingen. Spilzieken kunnen baat hebben bij het benadrukken van de kosten van aankopen, zoals het betalen met contant geld om de pijn van uitgaven te vergroten.
Zowel gierigheid als spilzucht hebben hun nadelen. Het begrijpen van deze uitgavenpatronen en de onderliggende factoren kan helpen bij het aanpassen van gedrag om een gezondere financiële balans te vinden. Bewustwording en eenvoudige gedragsveranderingen kunnen een groot verschil maken.
