Seizoenen brengen diverse veranderingen met zich mee, van temperatuurwisselingen tot veranderende daglengtes. Voor mensen met autisme kunnen deze veranderingen zowel positieve als negatieve effecten hebben. Dit artikel onderzoekt de verschillende manieren waarop de seizoenen van invloed zijn op mensen met autisme en biedt inzicht in hoe men hiermee om kan gaan.
Lente
De lente staat bekend om zijn ontluikende bloemen en aangename temperaturen. De overgang van de donkere, koude winter naar een helderder en warmer seizoen kan echter uitdagend zijn voor mensen met autisme. De plotselinge toename van licht en temperatuurveranderingen kan zintuiglijke overbelasting veroorzaken. De geluiden van vogels, het lawaai van buitenactiviteiten en de geuren van bloeiende bloemen kunnen overweldigend zijn.
Voor sommige mensen met autisme is de lente een tijd van vernieuwing en energie. De langere dagen en milde temperaturen kunnen motiveren tot meer buitenactiviteiten, wat een positief effect heeft op de stemming en het welzijn. Anderen kunnen echter worstelen met de wisselende temperaturen en het kiezen van geschikte kleding door de onvoorspelbaarheid van het weer.
Emma heeft autisme en is zeer gevoelig voor zintuiglijke prikkels. Wanneer de lente aanbreekt, verandert haar omgeving drastisch. De bomen beginnen te bloeien, bloemen komen tot leven en de geluiden van vogels en buitenactiviteiten nemen toe. Deze zintuiglijke veranderingen kunnen Emma zowel fascineren als overweldigen.
Emma houdt van de natuur en geniet van de kleuren en geuren van de lente. Ze vindt het fijn om in de tuin te werken en te zien hoe planten groeien en bloeien. De langere dagen geven haar meer energie en de mildere temperaturen maken het aangenaam om buiten te zijn. Echter, de wisselende temperaturen kunnen ook een uitdaging vormen. Soms is het warm genoeg voor een T-shirt, maar een paar uur later kan het weer koel zijn, wat Emma in de war brengt en stress veroorzaakt bij het kiezen van geschikte kleding.
Bovendien zorgen de nieuwe geluiden en geuren voor zintuiglijke overbelasting. Het geluid van vogels kan te luid zijn, en de geuren van bloeiende bloemen kunnen te intens zijn. Een fictief scenario is dat Emma zich ’s ochtends opmaakt om naar school te gaan, maar het luide gezang van de vogels buiten haar raam maakt het moeilijk voor haar om zich te concentreren en voor te bereiden op de dag. Ze voelt zich overweldigd en vermoeid nog voordat de dag goed en wel begonnen is.
Emma’s ouders merken haar ongemak op en zoeken naar manieren om haar te helpen. Ze schaffen geluidsdichte ramen aan om het geluid van buitenaf te verminderen en stellen een rustige ochtendroutine in met kalmerende muziek om haar te helpen ontspannen. Ze zorgen er ook voor dat Emma altijd gelaagde kleding draagt, zodat ze zich gemakkelijk kan aanpassen aan de temperatuurwisselingen gedurende de dag.
Om haar liefde voor de natuur te ondersteunen zonder haar te overweldigen, plannen haar ouders rustige uitstapjes naar minder drukke parken en tuinen. Hier kan Emma genieten van de lente op haar eigen tempo, zonder de drukte en het lawaai die vaak gepaard gaan met populaire buitenlocaties. Ze stimuleren haar om dagboeknotities en tekeningen te maken van de bloemen en planten die ze ziet, wat haar helpt om zich te focussen en haar zintuiglijke ervaringen op een positieve manier te verwerken.
Zomer
De zomer brengt zijn eigen reeks uitdagingen met zich mee. Hitte en fel zonlicht kunnen bijzonder moeilijk zijn voor mensen met autisme. De intensiteit van de zon kan leiden tot overprikkeling, terwijl hoge temperaturen fysiek ongemakkelijk kunnen zijn. Bovendien kan de drukte van zomerse activiteiten en vakanties routines verstoren, wat stress kan veroorzaken.\
Voorbeelden van overprikkeling door zomerse activiteiten zijn talrijk. Denk aan de drukte op het strand, het geluid van spelende kinderen en de constante blootstelling aan fel zonlicht.
Lisa heeft autisme en is bijzonder gevoelig voor hitte en fel licht. Zodra de temperatuur begint te stijgen, voelt ze zich overweldigd door de warmte. De zon die door de ramen schijnt, maakt haar ongemakkelijk en ze kan het geluid van de ventilatoren die overal draaien nauwelijks verdragen. De warmte maakt haar prikkelbaar en uitgeput, waardoor ze besluit om binnen te blijven.
Lisa’s vrienden nodigen haar regelmatig uit voor zomerse activiteiten, zoals barbecues in het park en uitstapjes naar het strand. Hoewel ze het leuk vindt om tijd met haar vrienden door te brengen, vreest ze de hitte en de drukte die deze activiteiten met zich meebrengen. Ze slaat de uitnodigingen vaak af en brengt in plaats daarvan haar dagen binnenshuis door, in de koelte van haar huis.
Hoewel binnen blijven haar helpt om de overprikkeling door de hitte te vermijden, leidt het ook tot gevoelens van isolatie en verveling. Ze mist de sociale interactie en de plezierige activiteiten die de zomer te bieden heeft. Haar dagen worden eentonig en ze begint zich steeds meer terug te trekken in haar eigen wereld. Lisa’s familie merkt op dat ze zich somberder voelt en probeert manieren te vinden om haar te helpen. Ze organiseren rustige, koele activiteiten binnenshuis, zoals filmavonden en bordspellen, en proberen haar te betrekken bij het gezinsleven zonder haar te overweldigen.
Herfst
De herfst is een seizoen van overgang. Kortere dagen en afnemend zonlicht kunnen de stemming en energie beïnvloeden. Sommige mensen met autisme ervaren een toename van depressieve gevoelens tijdens deze periode, een fenomeen dat bekend staat als seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD).
Aan de positieve kant kan het koelere weer en de mooie herfstkleuren rustgevend zijn voor sommigen. De geluiden van vallende bladeren en de geur van regen kunnen kalmerend werken.
Tom heeft autisme en houdt van de natuur. Hij geniet enorm van wandelingen in het bos, vooral in de herfst wanneer de bomen hun bladeren verliezen en het bos bedekt is met een tapijt van rode, oranje en gele bladeren. De rust en stilte van het bos helpen hem om te ontspannen en zijn gedachten te ordenen. Het geluid van de bladeren die onder zijn voeten knisperen en de frisse geur van de herfstlucht geven hem een gevoel van vrede.
Echter, Tom heeft ook moeite met de donkere ochtenden en avonden die de herfst met zich meebrengt. Als de dagen korter worden, merkt hij dat hij zich moe en lusteloos begint te voelen. Het opstaan in het donker maakt het moeilijker om zijn dag te beginnen en tegen de tijd dat hij thuiskomt van zijn werk, is het alweer donker, wat zijn energie en stemming negatief beïnvloedt.
Tom probeert zijn wandelingen in het bos te behouden, maar merkt dat het steeds moeilijker wordt om de motivatie te vinden. De donkere ochtenden maken hem traag en de donkere avonden voelen eenzaam aan. Hij mist het licht en de energie van de zomer, en voelt zich gevangen tussen de behoefte aan rustgevende buitenactiviteiten en de invloed van het afnemende daglicht.
Om hiermee om te gaan, zoekt Tom naar manieren om zijn routine aan te passen. Hij begint zijn wandelingen vroeger in de middag te plannen om optimaal gebruik te maken van het daglicht. Daarnaast introduceert hij lichttherapie in zijn dagelijks leven, waarbij hij een speciale lamp gebruikt die natuurlijk daglicht nabootst om zijn stemming en energie te verbeteren.
Tom’s familie en vrienden ondersteunen hem door samen activiteiten te plannen die hem uit zijn donkere bui halen. Ze nodigen hem uit voor gezellige avonden met warme drankjes en spelletjes, en moedigen hem aan om betrokken te blijven bij sociale evenementen, zelfs als het buiten donker is. Door deze aanpassingen kan Tom blijven genieten van de positieve aspecten van de herfst, terwijl hij de uitdagingen van de donkere dagen beter aankan.
Winter
De winter brengt kou en donkere dagen met zich mee, wat zowel fysieke als emotionele uitdagingen kan opleveren. Voor mensen met autisme kan de kou zintuiglijke problemen veroorzaken, terwijl de korte dagen de stemming negatief kunnen beïnvloeden.
De feestdagen in deze periode kunnen ook stressvol zijn vanwege sociale verplichtingen en drukke agenda’s.
Mark heeft autisme en vindt het moeilijk om met drukke en lawaaierige omgevingen om te gaan. Tijdens de wintermaanden, vooral rond de feestdagen, neemt de sociale druk toe. Familieleden organiseren feestelijke bijeenkomsten, er zijn eindejaarsfeesten op het werk, en overal zijn er lichtjes, muziek en mensenmassa’s.
Hoewel Mark de feestelijke sfeer en de gedachte aan samenkomen waardeert, kan hij de constante prikkels en sociale verwachtingen moeilijk verdragen. Tijdens een kerstfeest van de familie voelt hij zich al snel overweldigd door de drukte, het luide gelach en de muziek. Hij trekt zich terug in een stille kamer, weg van de feestelijkheden, om te ontsnappen aan de overweldigende prikkels. Ondanks dat hij zich fysiek beter voelt in de rustige kamer, voelt hij zich emotioneel geïsoleerd en verdrietig omdat hij niet in staat is om van de tijd met zijn familie te genieten zoals hij zou willen.
Mark’s familie begrijpt zijn behoeften en probeert hem te ondersteunen. Ze creëren een rustige ruimte in huis waar hij zich kan terugtrekken wanneer het te veel wordt, en ze zorgen ervoor dat hij zich niet schuldig voelt over het nemen van een pauze. Ze plannen ook kleinere, rustigere bijeenkomsten waar Mark zich comfortabeler voelt en kunnen genieten van de feestdagen op zijn eigen manier.
Aan de andere kant biedt de winter ook momenten van serene schoonheid die Mark erg waardeert. Op een stille, besneeuwde ochtend gaat hij graag naar buiten om te genieten van de rust en stilte van het winterlandschap. De verse sneeuw dempt het geluid, en het witte landschap geeft hem een gevoel van vrede en kalmte. Deze momenten helpen hem om te ontsnappen aan de hectiek en bieden hem een kans om zijn gedachten te ordenen en te ontspannen.
Mark’s familie moedigt hem aan om deze winterwandelingen te maken en zelfs om gezamenlijke activiteiten in de sneeuw te plannen, zoals een rustige wandeling of het bouwen van een sneeuwpop, waar hij op zijn eigen tempo van kan genieten zonder overprikkeld te raken.
Tot slot
Elk seizoen brengt zijn eigen unieke uitdagingen en mogelijkheden voor mensen met autisme. Door bewust te zijn van de mogelijke effecten van seizoensveranderingen, kunnen mensen met autisme en hun omgeving strategieën ontwikkelen om beter om te gaan met de zintuiglijke en emotionele impact. Of het nu gaat om het vinden van rustgevende buitenactiviteiten in de lente, het vermijden van overprikkeling in de zomer, het omgaan met de overgang in de herfst, of het navigeren door de winterse drukte, er zijn manieren om elke seizoen te genieten en te overwinnen.
