In de huidige maatschappij ervaren veel mensen een hoog stressniveau door uiteenlopende socio-economische, familiale en politieke problemen. Stress en burn-out zijn twee uitersten van het energiespectrum die iedereen kunnen treffen, maar ze hebben vaak een diepere impact op volwassenen met ADHD. Dit artikel belicht hoe stress en burn-out zich manifesteren bij mensen met ADHD en biedt praktische tips om deze uitdagingen aan te gaan.
Stress
Stress ontstaat wanneer er te veel druk op je geest en lichaam wordt uitgeoefend. Het is een gevoel van te veel moeten, waarbij je jezelf constant afvraagt hoe je je leven onder controle kunt krijgen. Stress gaat vaak gepaard met fysieke symptomen en een gevoel van overweldigd zijn door de eisen van het dagelijkse leven.
Van stress naar burn-out
Langdurige stress kan leiden tot burn-out. Dit gebeurt wanneer iemand zoveel van zichzelf geeft, dat er uiteindelijk niets meer te geven valt. Burn-out is een toestand van uitputting waarbij men zich leeg, overbelast en onvoldaan voelt. Emotionele symptomen zoals hopeloosheid, verdriet, ongeduld en uitstelgedrag zijn prominent aanwezig. Het gevoel van uitputting is zo diep dat geen enkele hoeveelheid slaap voldoende lijkt.
ADHD
Bij volwassenen met ADHD kunnen stress en burn-out intenser aanvoelen vanwege problemen met emotionele regulatie en werkgeheugen. Mensen met ADHD vinden het moeilijk om zichzelf te stabiliseren en kalm te blijven omdat hun brein voortdurend op zoek is naar nieuwheid en het moeilijk vindt om intense emoties te beheren.
Het verminderen van stress
- Verminder verplichtingen: Het verlagen van stress begint met het terugdringen van je toezeggingen en het verminderen van stimulatie.
- Plan voldoende downtime: Zorg voor voldoende tijd om informatie en ervaringen te verwerken.
- Doe wat je leuk vindt: Meer tijd besteden aan plezierige activiteiten kan helpen om stress te verminderen.
- Stel routines in: Vaste routines voor eten, slapen, persoonlijke hygiëne en sociale interacties kunnen het gevoel van overweldigd zijn verminderen.
Herstellen van burn-out
Het herstel van burn-out vereist een aanpak die meer gericht is op het aanvullen van leegte en overbelasting. Het is belangrijk om stress te verminderen en verplichtingen terug te schroeven. Het introduceren van activiteiten die plezier en voldoening geven, zoals het nemen van een wekelijks bad, wandelen na het werk, koffiedrinken met een goede vriend, of een filmavond, kan helpen bij het herstellen van energie en voldoening.
Het is belangrijk om jezelf de tijd te geven om deze strategieën toe te passen. Hoge stressniveaus en intense burn-out ontstaan niet van de ene op de andere dag en zullen ook niet onmiddellijk verdwijnen. Geduld met jezelf en zelfcompassie zijn van groot belang tijdens dit proces. Vooruitgang kan soms lijken op twee stappen vooruit en één stap terug, maar het is belangrijk om toch door te zetten.
Maslach C, Leiter MP. Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry. 2016 Jun;15(2):103-11. doi: 10.1002/wps.20311. PMID: 27265691; PMCID: PMC4911781.
