De positieve en negatieve effecten van nicotine, die verband houden met beloning, worden beschouwd als de sleutelmechanismen voor het beginnen en volhouden van roken.
Recentelijk onderzoek suggereert dat de cognitieve verbeterende effecten van nicotine ook bijdragen aan de moeilijkheid om te stoppen met roken, vooral bij personen met psychiatrische aandoeningen.
Wanneer cognitieve functies goed werken, kunnen we informatie efficiënt verwerken, ons concentreren op taken, informatie onthouden en toepassen, en effectief redeneren. Echter, verschillende factoren, zoals ziekten, stress, medicatie of bepaalde gewoontes, kunnen de cognitieve functie beïnvloeden en problemen veroorzaken, zoals aandachtsproblemen, geheugenverlies of moeilijkheden bij het nemen van beslissingen.
In deze review zullen we eerst de gunstige effecten van nicotine op cognitie bespreken, waaronder aandacht, kortetermijngeheugen en langetermijngeheugen. Vervolgens zullen we de gunstige effecten van nicotine op cognitie onder pathologische omstandigheden samenvatten, zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, schizofrenie, angst als gevolg van stress, depressie en geheugenstoornissen veroorzaakt door medicatie. We zullen ook de mogelijke mechanismen onderzoeken die ten grondslag liggen aan het effect van nicotine. Tot slot zullen we de schadelijke effecten van nicotine op cognitie bespreken, met name tijdens de prenatale en adolescentieve periodes, en de nadruk leggen op de geheugenstoornissen veroorzaakt door hoge doses nicotine en ontwenningsverschijnselen.
Nicotine is dus zowel een vriend als een vijand. Stoffen afgeleid van nicotine kunnen een veelbelovende strategie zijn om cognitieve tekorten geassocieerd met neurologische ziekten te verlichten. Desondanks is het vanwege de schadelijke effecten van nicotine noodzakelijk om blijvende educatieve programma’s en bewustmakingscampagnes te implementeren om het tabaksgebruik onder zwangere vrouwen te verminderen. Daarnaast is het belangrijk om te benadrukken dat roken, zelfs als het om e-sigaretten gaat, moet worden gestaakt, met name onder adolescenten.
Het gunstige effect van nicotine op cognitie
Nicotine blijkt positieve effecten te hebben op verschillende aspecten van cognitie. Het verbetert de aandacht, waardoor mensen zich beter kunnen concentreren op taken. Bovendien heeft nicotine invloed op het kortetermijngeheugen, waardoor informatie beter wordt opgeslagen en opgeroepen. Ook op het gebied van langetermijngeheugen toont nicotine gunstige effecten, wat kan resulteren in een beter vermogen om nieuwe informatie te leren en te onthouden.
Onderzoek wijst uit dat nicotine gunstige effecten kan hebben bij verschillende neurologische aandoeningen. Bij Alzheimer kan nicotine het geheugen helpen verbeteren en de cognitieve achteruitgang vertragen. In het geval van Parkinson kan nicotine de motorische symptomen verminderen en de cognitieve functie behouden. Voor mensen met schizofrenie kan nicotine de aandachts- en geheugenproblemen verlichten. Daarnaast kan nicotine ook een positief effect hebben bij stress-geïnduceerde angst en depressie, waarbij het de cognitieve functie kan verbeteren en symptomen kan verminderen. Bovendien kunnen nicotine-afgeleide stoffen helpen bij het verminderen van geheugenstoornissen veroorzaakt door bepaalde medicijnen.
De mogelijke mechanismen achter het effect van nicotine
De exacte mechanismen waardoor nicotine de cognitieve functie beïnvloedt, zijn nog niet volledig begrepen. Het lijkt erop dat nicotine de activiteit van bepaalde neurotransmitters in de hersenen beïnvloedt, zoals acetylcholine, dopamine en serotonine, die allemaal een rol spelen bij cognitieve processen. Bovendien kan nicotine de doorbloeding in de hersenen verbeteren en ontstekingsreacties verminderen, wat ook bijdraagt aan de gunstige effecten op cognitie.
De schadelijke effecten van nicotine op cognitie
Hoewel nicotine gunstige effecten kan hebben, is het belangrijk om te erkennen dat het ook schadelijk kan zijn voor de cognitieve functie. Vooral tijdens de prenatale en adolescentieve periodes kan blootstelling aan nicotine leiden tot langdurige cognitieve stoornissen en leerproblemen. Bovendien kunnen hoge doses nicotine en ontwenningsverschijnselen leiden tot geheugenstoornissen en cognitieve achteruitgang.
Conclusie
Nicotine is een dubbelzijdig zwaard als het gaat om cognitie. Het heeft gunstige effecten op aandacht, kortetermijngeheugen en langetermijngeheugen, en kan ook voordelen bieden bij verschillende neurologische aandoeningen. Echter, de schadelijke effecten van nicotine, met name tijdens de prenatale en adolescentieve periodes, en bij hoge doses en ontwenningsverschijnselen, benadrukken de noodzaak van preventieve maatregelen. Educatieve programma’s en bewustmakingscampagnes moeten gericht zijn op het verminderen van tabaksgebruik, met name onder zwangere vrouwen, en het ontmoedigen van roken, zelfs in de vorm van e-sigaretten, met name onder adolescenten. Verder onderzoek naar de precieze mechanismen van nicotine en de ontwikkeling van nicotine-afgeleide stoffen kunnen helpen bij het vinden van veiligere en effectievere behandelingen voor cognitieve stoornissen.
E-sigaretten
In het verkeer kennen we ‘het nieuwe rijden’ en inmiddels is er ook ‘het nieuwe roken’, namelijk vapen. Is dat een veilg middel om de voordelen van nicotine te benutten? We zijn er verder ingedoken.
De opkomst van elektronische nicotineafgiftesystemen, specifiek elektronische sigaretten (e-sigaretten), is de afgelopen jaren drastisch toegenomen. Opvallend is dat steeds meer jongeren deze apparaten aanschaffen, niet met de intentie om te stoppen met het gebruik van traditionele sigaretten, maar als nieuwe gebruikers. Hoewel de samenstelling en het uiterlijk van deze apparaten sinds hun introductie op de markt in het late 2000s zijn veranderd, bestaan ze nog steeds uit een batterij en een aerosolafgiftesysteem waarmee afbraakproducten van propyleenglycol/vegglyerine, smaakstoffen en mogelijk nicotine of andere additieven worden afgeleverd.
Fabrikanten hebben ook het type nicotine aangepast dat wordt gebruikt in de vloeistof om inhalatie aantrekkelijker te maken voor jongere gebruikers, wat het aantal jongeren dat deze apparaten gebruikt verder beïnvloedt. Hoewel het volledige spectrum van cardiovasculaire en cardiometabole gevolgen van e-sigaretgebruik nog niet volledig wordt begrepen, beginnen gegevens te tonen dat e-sigaretten zowel op korte als lange termijn gevolgen kunnen hebben voor de hartfunctie, vasculaire integriteit en cardiometabole gezondheid.
Uit onderzoek blijkt dat e-sigaretten zowel op korte als lange termijn schadelijk kunnen zijn voor de hartfunctie en de gezondheid van bloedvaten. Op korte termijn kunnen ze leiden tot veranderingen in de hartslag en de bloeddruk. Dit kan vooral gevaarlijk zijn voor mensen met bestaande hartproblemen. Op lange termijn kunnen e-sigaretten de ontwikkeling van hart- en vaatziekten bevorderen. Ze kunnen ook leiden tot schade aan de bloedvaten, wat kan resulteren in een verminderde bloedstroom en een verhoogd risico op aandoeningen zoals beroertes en hartaanvallen.
Daarnaast kunnen e-sigaretten ook cardiometabole problemen veroorzaken. Onderzoek suggereert dat het gebruik ervan kan leiden tot een verhoogde insulineresistentie en verstoring van de bloedsuikerspiegel, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van diabetes type 2 en andere stofwisselingsproblemen. Dit is vooral zorgwekkend gezien het feit dat jongeren die e-sigaretten gebruiken vaak nog in de fase zitten waarin hun lichaam zich ontwikkelt, en ze dus extra kwetsbaar kunnen zijn voor de schadelijke effecten.
Bovendien zijn er aanwijzingen dat e-sigaretten de vasculaire integriteit kunnen aantasten. Ze kunnen leiden tot ontsteking en beschadiging van de bloedvaten, waardoor de doorbloeding wordt belemmerd en het risico op bloedstolsels toeneemt. Dit kan ernstige gevolgen hebben, zoals het verhogen van het risico op hartaanvallen en beroertes.
Hoewel er nog veel onderzoek moet worden gedaan om de volledige reikwijdte van de cardiovasculaire en cardiometabole gevolgen van e-sigaretgebruik te begrijpen, lijkt het beter om er niet aan te beginnen, ook niet om de voordelen van nicotine op de cognitie te kunnen benutten.
Pollens, wat een heisa!
Wang Q, Du W, Wang H, Geng P, Sun Y, Zhang J, Wang W, Jin X. Nicotine’s effect on cognition, a friend or foe? Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2023 Jun 8;124:110723. doi: 10.1016/j.pnpbp.2023.110723. Epub 2023 Feb 1. PMID: 36736944.
Mears MJ, Hookfin HL, Bandaru P, Vidal P, Stanford KI, Wold LE. Electronic Nicotine Delivery Systems and Cardiovascular/Cardiometabolic Health. Circ Res. 2023 Apr 28;132(9):1168-1180. doi: 10.1161/CIRCRESAHA.123.321565. Epub 2023 Apr 27. PMID: 37104558; PMCID: PMC10154046.
