Traditionele geneeskunde heeft een lange geschiedenis in Iran, met wortels die teruggaan tot de middeleeuwen. Beroemde figuren zoals Ibn Sina (Avicenna) hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van deze geneeskunde. In de moderne tijd is er een hernieuwde interesse in traditionele Iraanse geneeskunde (TIM) als aanvulling op westerse medische praktijken, vooral in gevallen waar standaardbehandelingen niet effectief blijken te zijn.
Moderne behandelingen van ADHD
De eerste lijn van behandeling voor ADHD bestaat vaak uit stimulantia zoals methylfenidaat (MPH). Hoewel MPH effectief is, ervaart een significant aantal kinderen bijwerkingen zoals slapeloosheid, misselijkheid en verlies van eetlust. Bovendien reageren ongeveer 25%-30% van de kinderen met ADHD niet op deze medicatie, wat families ertoe brengt alternatieve behandelingen te overwegen.
Complementaire en alternatieve geneeswijzen (CAM), waaronder kruidengeneesmiddelen, voedingssupplementen en neurofeedback, worden steeds populairder. Huidig onderzoek suggereert dat 12%-64% van de kinderen met ADHD een vorm van CAM gebruikt. De zoektocht naar alternatieven heeft geleid tot een hernieuwde belangstelling voor TIM.
Iranese traditionele geneeskunde (TIM) voor ADHD
TIM is gebaseerd op oude medische praktijken en kennis die zijn doorgegeven door generaties heen. Een centraal concept in TIM is het idee van temperamenten, die een rol spelen bij de diagnose en behandeling van ziektes. Behandelingen in TIM omvatten vaak kruidengeneesmiddelen, dieetaanpassingen en fysieke behandelingen zoals cupping.
In TIM wordt aangenomen dat onbalans in de temperamenten van het lichaam kan leiden tot gezondheidsproblemen. Voor ADHD wordt gedacht dat een overmaat aan warmte en droogte in het lichaam leidt tot hyperactiviteit. Behandelingen richten zich op het herstellen van deze balans door middel van dieet en kruiden.
Enkele van de TIM-behandelingen die zijn onderzocht voor ADHD zijn onder andere extracten van Passiflora incarnate, whey-eiwit, Ginkgo biloba, saffraan, zoete amandelsiroop en paardenmelk. Deze behandelingen zijn gekozen vanwege hun vermeende voordelen bij het verminderen van ADHD-symptomen.
Onderzoeksmethode
De systematische review die in dit artikel wordt besproken, evalueerde de effectiviteit van TIM bij de behandeling van ADHD. Gegevens werden verzameld uit databases zoals PubMed, Google Scholar, Web of Science, ProQuest en Scopus tot december 2022. Uiteindelijk werden acht RCT’s geselecteerd voor analyse.
Inbegrepen studies moesten aan de volgende criteria voldoen: gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken, volledige tekst beschikbaar in het Engels of Perzisch, uitgevoerd bij kinderen en adolescenten met ADHD, en gebruik van gestandaardiseerde meetinstrumenten. Studies zonder voldoende informatie of niet-gerandomiseerde onderzoeken werden uitgesloten.
De kwaliteit van de onderzoeken werd beoordeeld met behulp van de Cochrane Collaboration-tool, die verschillende vormen van bias evalueert, zoals bias in de randomisatie, uitkomsten en rapportage.
Dubbelblind-onderzoeken:
- Saffraan: De studies van Baziar et al. (2019) en Khaksarian et al. (2021) waren dubbelblind en vergeleken de effectiviteit van saffraan versus MPH en de combinatie van saffraan met MPH versus MPH alleen.
- Ginkgo biloba: De studies van Salehi et al. (2010) en Shakibaei et al. (2015) waren ook dubbelblind en vergeleken Ginkgo biloba met MPH en een placebogroep.
Gebaseerd op vragenlijsten:
- Whey-eiwit (Ma’aljobon): Het onderzoek van Mostajearn et al. (2020) gebruikte vragenlijsten zoals de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) en Conner’s Continuous Performance Test (CPT) om de effectiviteit van whey-eiwit te meten.
- Zoete amandelsiroop: Het onderzoek van Motaharifard et al. (2019) vergeleek zoete amandelsiroop met MPH, waarbij ouder- en leraarbeoordelingen via de ADHD Rating Scale werden gebruikt.
- Passiebloem: Het onderzoek van Akhondzadeh et al. (2005) gebruikte ouder- en leraarbeoordelingen via de ADHD Rating Scale om de effecten van Passiebloem te vergelijken met MPH.
- Paardenmelk: Het onderzoek van Jokar et al. (2022) vergeleek paardenmelk met koemelk als aanvullende behandeling naast MPH. De uitkomsten werden gemeten met de Conners Rating Scale, ingevuld door ouders en leraren.
Resultaten
De acht geselecteerde onderzoeken omvatten in totaal 412 deelnemers. De interventies varieerden van 6 tot 8 weken en bestonden uit zowel enkelvoudige als gecombineerde behandelingen met TIM en methylfenidaat (MPH).
| Behandeling | Aantal deelnemers | Resultaten |
|---|---|---|
| Whey-eiwit | 64 | Significante vermindering van hyperactiviteit |
| Zoete amandelsiroop | 50 | Vergelijkbare effecten als MPH, geen significante verschillen |
| Saffraan | 50 | Geen significante verschillen met MPH |
| Ginkgo biloba | 60 | Tegenstrijdige resultaten tussen verschillende studies |
| Passiebloem | 34 | Geen significante verschillen met MPH |
| Paardenmelk | 30 | Significante vermindering van ADHD-symptomen |
Discussie
De resultaten van de systematische review tonen aan dat verschillende TIM-behandelingen potentieel effectief kunnen zijn bij het verminderen van ADHD-symptomen. Met name whey-eiwit, zoete amandelsiroop, saffraan en paardenmelk toonden positieve effecten.
Deze bevindingen komen overeen met eerdere studies die het gebruik van kruiden en andere CAM-behandelingen bij ADHD hebben onderzocht. Echter, de variatie in resultaten voor Ginkgo biloba benadrukt de noodzaak voor verdere onderzoeken.
De werkingsmechanismen van deze TIM-behandelingen variëren. Bijvoorbeeld, whey-eiwit bevat tryptofaan, een voorloper van serotonine, wat kan helpen bij het reguleren van stemming en gedrag. Saffraan en Passiebloem hebben mogelijk effecten op de serotonine- en dopaminebalans in de hersenen.
Paardenmelk heeft een andere voedingssamenstelling dan koemelk, met onder andere een hoger gehalte aan meervoudig onverzadigde vetzuren (omega-3), die een rol kunnen spelen in de hersenfunctie en gedragsregulatie. In het onderzoek van Jokar et al. (2022) werd paardenmelk vergeleken met koemelk en bleek het significant effectiever in het verminderen van de ADHD-symptomen. De hypothese is dat de unieke samenstelling van paardenmelk, met name de aanwezigheid van omega-3-vetzuren, bijdraagt aan deze verbetering. Omega-3-vetzuren zijn essentieel voor de hersenontwikkeling en functioneren, en er is enig bewijs dat suppletie hiermee kan helpen bij gedragsproblemen zoals ADHD.
Er is behoefte aan grootschaligere, langdurige onderzoeken om de effectiviteit en veiligheid van TIM-behandelingen verder te bevestigen. Daarnaast is het belangrijk om de mogelijke interacties tussen TIM en standaardmedicatie te onderzoeken.
Tabellen met gedetailleerde resultaten van de onderzoeken
| Onderzoek | Interventie | Uitkomstmaten | Resultaten |
|---|---|---|---|
| Mostajearn et al. 2020 | Whey-eiwit | SDQ en CPT | Significante vermindering van hyperactiviteit (p=0.04) |
| Motaharifard et al. 2019 | Zoete amandelsiroop | ADHD Rating Scale | Geen significante verschillen tussen de groepen |
| Baziar et al. 2019 | Saffraan | ADHD Rating Scale | Geen significante verschillen tussen de groepen |
| Shakibaei et al. 2015 | Ginkgo biloba | ADHD Rating Scale | Gemengde resultaten, enige verbetering in inattention scores |
| Salehi et al. 2010 | Ginkgo biloba | ADHD Rating Scale | Significant betere resultaten in de Ginkgo biloba groep |
| Akhondzadeh et al. 2005 | Passiebloem | ADHD Rating Scale | Geen significante verschillen tussen de groepen |
| Khaksarian et al. 2021 | Saffraan + MPH | ADHD Rating Scale | Verbeterde resultaten met gecombineerde behandeling |
| Jokar et al. 2022 | Paardenmelk | Conners rating scale | Significante verbetering met paardenmelk |
Hoewel de resultaten van deze onderzoeken positieve effecten laten zien, is het belangrijk om ze met voorzichtigheid te interpreteren. Vragenlijstgebaseerde beoordelingen, bieden een breed scala aan data, maar blijven onderhevig aan beperkingen die inherent zijn aan deze onderzoeksmethoden.
Noorazar SG, Mirzaei M, Kalejahi P. Iranian Traditional Medicine for Treatment of Attention Deficit Disorder with Hyperactivity in Children: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials. Iran J Public Health. 2024 Feb;53(2):280-292. doi: 10.18502/ijph.v53i2.14913. PMID: 38894827; PMCID: PMC11182478.
