Stel je voor dat je iemand tegenkomt die lacht, maar je weet niet zeker of die lach oprecht is. De meeste mensen zouden op hun intuïtie vertrouwen om deze situatie te beoordelen, maar wat als je gevoel voor interne lichaamsprocessen, zoals je hartslag, daarbij een rol speelt? Dit concept, interoceptie genoemd, is de focus van een recent onderzoek dat kijkt naar de manier waarop mensen met verschillende niveaus van autistische trekken emoties in gezichten waarnemen en herkennen. Onderzoek biedt een nieuw perspectief op hoe subtiele verschillen in interoceptieve gevoeligheid kunnen bijdragen aan een andere emotionele perceptie.
Wat is interoceptie?
Interoceptie verwijst naar de manier waarop we interne signalen van ons lichaam waarnemen en interpreteren, zoals een snellere hartslag of een volle maag. Het omvat drie hoofdcomponenten:
- Interoceptieve nauwkeurigheid: hoe nauwkeurig we fysieke signalen waarnemen, bijvoorbeeld het kunnen voelen van je eigen hartslag.
- Interoceptieve gevoeligheid: hoe bewust je je bent van deze signalen.
- Interoceptief bewustzijn: je vermogen om nauwkeurig te beoordelen hoe goed je die signalen waarneemt.
Om dit concept begrijpelijker te maken: stel je voor dat je aan het hardlopen bent. Terwijl je rent, voel je je hart sneller kloppen en begin je te zweten. Als je een hoge interoceptieve nauwkeurigheid hebt, merk je deze veranderingen op en begrijp je ze als signalen dat je lichaam harder werkt. Mensen verschillen echter sterk in hun vermogen om deze interne signalen waar te nemen, en dit verschil kan invloed hebben op hoe we emoties waarnemen.
Emotieherkenning en autisme
Mensen met hogere niveaus van autistische trekken hebben vaak moeite met het interpreteren van de emoties van anderen. Dit onderzoek richtte zich op hoe deze groep gezichtsemoties waarneemt en beoordeelt, met een speciale focus op de rol van interoceptie. Het is belangrijk om te benadrukken dat het hier gaat om mensen zonder een diagnose binnen het autismespectrum, maar die wel bepaalde kenmerken vertonen die vaak geassocieerd worden met autisme.
Een verrassende bevinding van het onderzoek is dat hoewel mensen met hogere autistische trekken de emoties die in gezichten worden getoond anders waarnemen (ze beoordelen deze vaak als intenser), dit hun vermogen om de emoties correct te herkennen niet noodzakelijkerwijs beïnvloedt. Dit suggereert dat de manier waarop emoties worden waargenomen en de daadwerkelijke herkenning ervan mogelijk verschillende processen zijn.
De rol van interoceptie in emotieherkenning
Het onderzoek onthulde dat mensen met een hogere interoceptieve nauwkeurigheid vaak zelfverzekerder zijn in hun emotieherkenning, vooral als het gaat om neutrale gezichtsuitdrukkingen. Interessant genoeg bleek dat de perceptie van emotionele intensiteit door mensen met hoge interoceptieve gevoeligheid sterker was, vooral voor neutrale en droevige gezichten. Dit zou kunnen betekenen dat zij deze gezichtsuitdrukkingen als emotioneel beladen beschouwen, zelfs wanneer dit objectief gezien niet het geval is.
Een ander cruciaal inzicht is dat er geen directe relatie werd gevonden tussen interoceptieve nauwkeurigheid en het vermogen om emoties correct te identificeren. Dit suggereert dat interoceptie een rol speelt in hoe emoties worden ervaren, maar niet per se in de herkenning ervan.
Deelonderzoeken: Een nadere blik
Het onderzoek bestond uit twee experimenten. Het eerste experiment werd online uitgevoerd met 99 deelnemers en richtte zich op het meten van hun interoceptieve nauwkeurigheid en gevoeligheid, naast hun vermogen om emoties in gezichten te herkennen. Het tweede experiment vond plaats in een laboratoriumomgeving met 100 deelnemers en voegde metingen van gezichtsuitdrukking (via elektromyografie) en hartslagdiscriminatie toe om een diepgaander inzicht te krijgen.
Beide experimenten bevestigden dat interoceptie invloed heeft op hoe emotionele intensiteit wordt waargenomen. Echter, het vermogen om emoties te herkennen, leek meer afhankelijk te zijn van andere factoren, zoals cognitieve processen of geleerd gedrag.
Wat betekent dit voor ons begrip van autisme en emotieherkenning?
| Factor | Invloed op emotieherkenning | Invloed op emotieperceptie |
|---|---|---|
| Interoceptieve nauwkeurigheid | Geen directe invloed | Hogere zelfverzekerdheid, vooral bij neutrale gezichten |
| Interoceptieve gevoeligheid | Geen directe invloed | Sterkere perceptie van intensiteit, vooral bij neutrale en droevige gezichten |
| Autistische trekken | Geen verminderde herkenning | Veranderde perceptie van emotionele intensiteit |
Dit onderzoek biedt een genuanceerd beeld van de relatie tussen interoceptie, autistische trekken en emotieherkenning. Terwijl eerdere studies suggereerden dat mensen met autistische trekken mogelijk moeite hebben met het herkennen van emoties, laat dit onderzoek zien dat de verschillen meer te maken zouden kunnen hebben met de perceptie van emotionele intensiteit dan met de herkenning van de emotie zelf. Dit benadrukt het belang van verdere studies naar hoe interoceptieve training mogelijk kan helpen bij het verbeteren van emotieherkenning, vooral bij mensen met hoge autistische trekken.
Folz J, Nikolić M, Kret ME. Individual differences in interoception and autistic traits share altered facial emotion perception, but not recognition per se. Sci Rep. 2024 Aug 21;14(1):19455. doi: 10.1038/s41598-024-70299-5. PMID: 39169205; PMCID: PMC11339312.
