Een recent onderzoek heeft de prestaties van hoogbegaafde en niet-hoogbegaafde kinderen op vijf fasen van kritisch denken onderzocht. De studie omvatte 91 kinderen in de leeftijd van 8-13 jaar en vond plaats in zowel ethische als neutrale omgevingen.
De resultaten van het onderzoek bevestigen dat hoogbegaafde kinderen een hogere capaciteit voor kritisch denken hebben dan kinderen die zich normaal ontwikkelen.
Een interessante bevinding uit het onderzoek was dat de omgeving, of deze nu ethisch of neutraal was, geen significant effect had op het kritisch denkvermogen van de kinderen. Dit suggereert dat hoogbegaafde kinderen consistent hoog presteren in kritisch denken, ongeacht de context waarin ze zich bevinden.
Interessant genoeg bleek de belangrijkste factor voor het bepalen van de beste prestaties in kritisch denken de mentale leeftijd te zijn, niet de kalenderleeftijd. Met andere woorden, het vermogen om snel het probleemtype te begrijpen en de geloofwaardigheid van verklaringen te beoordelen, evenals de logische kracht van inferentiële relaties tussen verklaringen, beschrijvingen, vragen of andere vormen van representatie, was van groter belang dan de daadwerkelijke leeftijd van het kind.
Bij het analyseren van de verschillende fasen van kritisch denken, bleek dat de eerste en derde fase, verheldering en evaluatie, specifiek hoogbegaafde kinderen onderscheiden van niet-hoogbegaafde kinderen. Verheldering verwijst naar het vermogen om snel het type probleem te begrijpen, terwijl evaluatie betrekking heeft op het beoordelen van de geloofwaardigheid en logische kracht van verklaringen en inferentiële relaties.
Belang van het onderzoek
Deze bevindingen zijn van groot belang voor onderwijsprofessionals en ouders van hoogbegaafde kinderen. Het identificeren van de unieke kenmerken van kritisch denken bij hoogbegaafde kinderen kan helpen bij het ontwikkelen van effectieve onderwijsstrategieën die aansluiten bij hun specifieke behoeften. Daarnaast benadrukt dit onderzoek het belang van het bevorderen van kritisch denken bij alle kinderen, ongeacht hun intelligentieniveau, aangezien het een essentiële vaardigheid is die hen helpt om problemen op te lossen, informatie te evalueren en weloverwogen beslissingen te nemen.
In de toekomst kan het interessant zijn om te onderzoeken of het kritisch denkvermogen van hoogbegaafde kinderen verder kan worden ontwikkeld door middel van specifieke trainingsprogramma’s. Door hun unieke denkvaardigheden verder te versterken, kunnen hoogbegaafde kinderen mogelijk nog beter gebruikmaken van hun intellectuele potentieel en een grotere bijdrage leveren aan de samenleving. Daarnaast kunnen vergelijkbare studies worden uitgevoerd om te onderzoeken of de bevindingen van dit onderzoek van toepassing zijn op oudere leeftijdsgroepen en verschillende culturele contexten.
Het onderzoek naar kritisch denken bij hoogbegaafde kinderen staat nog in de kinderschoenen; er valt nog veel te ontdekken. Door voort te bouwen op deze bevindingen en verdere studies uit te voeren, kunnen we ons begrip van kritisch denken verbreden en effectieve strategieën ontwikkelen om het denkvermogen van kinderen te versterken. Op die manier kunnen we bijdragen aan de groei en ontwikkeling van jonge geesten en hen in staat stellen hun volledige potentieel te bereiken.
Fabio RA, Croce A, Calabrese C. Critical Thinking in Ethical and Neutral Settings in Gifted Children and Non-Gifted Children. Children (Basel). 2022 Dec 30;10(1):74. doi: 10.3390/children10010074. PMID: 36670625; PMCID: PMC9856652.
