Burn-out is een veelvoorkomend probleem dat grote gevolgen kan hebben voor individuen, met name voor professionals in veeleisende beroepen zoals chirurgen. In recent onderzoek is gekeken naar de rol van narcisme als psychologische factor bij het voorspellen van burn-out.
Er is veel verwarring over de relatie tussen narcisme en burn-out, omdat narcisme vaak als een algemeen concept wordt beschouwd in plaats van op een gedifferentieerd niveau. Dit artikel presenteert de resultaten van een studie waarin een tweedimensionale benadering van narcisme in relatie tot burn-out werd toegepast. Het onderzoek werd uitgevoerd onder 352 Duitse chirurgen en onderzocht de verbanden tussen bewondering en rivaliteit binnen narcisme en de ernst van burn-out.
Narcisme als tweedimensionaal concept
Traditioneel wordt narcisme gezien als een negatieve persoonlijkheidstrek. Echter, recent onderzoek suggereert dat er zowel positieve als negatieve aspecten aan narcisme verbonden zijn. Een belangrijk theoretisch model, het NARC-model, onderscheidt twee dimensies binnen narcisme: bewondering en rivaliteit. Bewondering verwijst naar de behoefte aan erkenning en bewondering van anderen, terwijl rivaliteit wordt gekenmerkt door competitie en het verlangen om superieur te zijn aan anderen. Deze dimensies hebben verschillende effecten op burn-out.
Positieve effecten van bewondering: Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat hoge scores op bewondering samenhangen met een hoger gevoel van persoonlijke voldoening, minder emotionele uitputting en minder depersonalisatie. Chirurgen met hoge niveaus van bewondering vonden hun beroep vervullend en waren minder emotioneel uitgeput. Dit kan hun interpersoonlijke effectiviteit en niet-technische vaardigheden, zoals teamwork en communicatie, verbeteren. Bewondering lijkt dus een beschermend effect te hebben tegen burn-out.
Negatieve effecten van rivaliteit: Daarentegen bleek rivaliteit geassocieerd te worden met hogere niveaus van emotionele uitputting en depersonalisatie. Chirurgen met hoge niveaus van rivaliteit ervoeren hun beroep als minder vervullend en vertoonden tekenen van burn-out. Dit kan leiden tot disruptief gedrag en heeft negatieve gevolgen voor patiënten en de samenwerking in de operatiekamer. Rivaliteit lijkt dus bij te dragen aan de ernst van burn-out.
Deze bevindingen benadrukken het belang van het herkennen van de verschillende dimensies van narcisme bij het voorspellen en behandelen van burn-out. Chirurgen met hoge niveaus van bewondering hebben mogelijk minder kans op burn-out en hebben wellicht minder behoefte aan therapie. Aan de andere kant moeten chirurgen met hoge niveaus van rivaliteit extra ondersteuning krijgen om burn-out te voorkomen. Dit kan bijdragen aan een betere zorgkwaliteit en verminderde medische fouten.
Hoewel dit onderzoek waardevolle inzichten biedt, zijn er enkele beperkingen die in overweging moeten worden genomen. Allereerst richtte de studie zich uitsluitend op grandioos narcisme en werden andere vormen, zoals kwetsbaar narcisme, niet meegenomen. Toekomstig onderzoek zou deze aspecten moeten onderzoeken om een vollediger beeld te krijgen van de relatie tussen narcisme en burn-out. Bovendien kunnen andere factoren, zoals zelfbeeld en copingstrategieën, een rol spelen in deze relatie en verdienen ze verdere aandacht.
Narcisme is een psychologische eigenschap die wordt gekenmerkt door een overdreven gevoel van eigenwaarde, grandiositeit en een behoefte aan bewondering en erkenning van anderen. Mensen met narcistische trekken hebben vaak een sterk gevoel van superioriteit en geloven dat ze speciaal en uniek zijn. Ze streven naar succes, bewondering en macht, en hebben de neiging om anderen te exploiteren om hun eigen behoeften te bevredigen.
Narcisme kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben. Aan de ene kant kan het bijdragen aan zelfvertrouwen, assertiviteit en leiderschapskwaliteiten. Mensen met narcistische trekken kunnen charismatisch en inspirerend zijn. Aan de andere kant kan narcisme ook leiden tot problemen in interpersoonlijke relaties. Narcisten hebben vaak moeite met empathie en hebben de neiging anderen te gebruiken of te manipuleren om hun eigen doelen te bereiken. Ze kunnen ook gevoelig zijn voor kritiek en reageren defensief of agressief.
Het is belangrijk om op te merken dat narcisme een spectrum is en dat niet iedereen met narcistische trekken een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft. Voor de meeste mensen blijven narcistische eigenschappen op een gezonder niveau en hebben ze geen significante negatieve impact op hun leven of relaties. Echter, bij mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis kunnen de symptomen ernstiger zijn en aanzienlijke problemen veroorzaken in verschillende gebieden van hun leven.
Het begrijpen van narcisme en het onderscheiden van de verschillende dimensies ervan, zoals bewondering en rivaliteit, kan bijdragen aan een beter inzicht in de effecten ervan op verschillende aspecten, zoals burn-out en interpersoonlijke relaties.
Rana M, Riedel E, Czens F, Petersohn H, Moellmann HL, Schorn L, Rana M. When Do Narcissists Burn Out? The Bright and Dark Side of Narcissism in Surgeons. Int J Environ Res Public Health. 2022 Nov 16;19(22):15123. doi: 10.3390/ijerph192215123. PMID: 36429840; PMCID: PMC9690516.
