Een partner met ADHD

Onderzoekers wilden begrijpen hoe vrouwen het ervaren om samen te leven met een partner met ADHD. Ze ontdekten dat er verschillende uitdagingen zijn, zoals omgaat met hun emotionele uitbarstingen, vergeetachtigheid en moeite met dagelijkse taken.

Het traditionele beeld van de werkende man en de vrouw als partner is al lang niet meer de norm. Toch vinden we dat de onderzoekers een waardevolle en zeer herkenbare bijdrage hebben geleverd aan het onderwerp, vooral voor mensen die een partner hebben met ADHD. Daarom hebben we hun bevindingen toch als basis gebruikt voor een artikel op dit blog. We hopen dat dit artikel behulpzaam zal zijn voor velen.

De last die deze vrouwen voelen, strekt zich uit over verschillende aspecten van hun leven, zoals huishoudelijke taken, sociale relaties, gezondheidsmanagement en werk. Ze voelen zich vaak overbelast en ervaren een onevenredige verantwoordelijkheid voor het welzijn van hun partners. Helaas wordt deze last vaak niet erkend, wat het gevoel van onzichtbaarheid vergroot en hun eigen behoeften in de knel komt.

Een andere uitdaging is de variabiliteit en inconsistentie van het gedrag van hun partners. Dit maakt het voor vrouwen moeilijk om te begrijpen of het gedrag ADHD-gerelateerd is of gewoon een persoonlijkheidskenmerk.

Om met deze uitdagingen om te gaan, gebruiken vrouwen verschillende copingstrategieën. Ze proberen een beter begrip van ADHD te krijgen door te leren over de aandoening en professionele hulp te zoeken. Ook stellen ze beschermende grenzen in om hun eigen welzijn te beschermen en een “beschermd eiland” te creëren voor zelfzorg. Daarnaast streven ze naar betere communicatie met hun ADHD-partner.

In het dagelijks leven hebben mensen met ADHD en hun partners te maken met verschillende uitdagingen. Deze uitdagingen worden in dit artikel verdeeld in drie thema’s.

Thema 1: ADHD in het dagelijks leven

ADHD-gerelateerde uitdagingen
Deelnemers gaven aan dat hun partners moeite hebben met bepaalde aspecten die verband houden met ADHD. Ze noemden onder andere emotionele ontregeling, impulsiviteit, problemen met planning en tijdbeheer, aandachtsproblemen en inconsistentie in productiviteit. Een deelnemer zei bijvoorbeeld: “Soms kan mijn partner plotseling boos worden en tegen de kinderen schreeuwen, het lijkt uit het niets te komen”. Een andere deelnemer merkte op: “Mijn partner koopt soms impulsief dingen zonder er echt over na te denken”. Daarnaast hebben veel partners moeite met plannen, zoals een deelnemer die zei: “Hij kan niet vooruit plannen bij het maken van lunchpakketjes voor de kinderen”. Ook valt het op dat hun partners soms niet opletten wat er thuis gebeurt en er zijn ook problemen met werkprestaties en baanbehoud.

“Soms kan mijn partner plotseling boos worden en tegen de kinderen schreeuwen, het lijkt uit het niets te komen”

Sterke punten naast de uitdagingen
Deelnemers erkenden dat naast de uitdagingen, er ook positieve kanten zijn aan de ADHD-symptomen van hun partners. Ze waardeerden creativiteit, humor en intense focus. Echter, deze positieve eigenschappen gingen soms ook gepaard met negatieve aspecten. Bijvoorbeeld: “Hij kan zich diep in zijn interesses verdiepen, wat ik waardeer, maar het maakt ook dat hij onbelangrijke details belangrijker vindt dan belangrijke zaken”. Een andere deelnemer zei: “Mijn partner is leuk, ondersteunend, warm, grappig en intelligent, maar hij kan zich vaak irrelevante details herinneren”. Dit geeft aan dat het leven met een partner met ADHD dubbel kan aanvoelen, met zowel goede als moeilijke momenten.

De impact van context
Deelnemers merkten op dat verschillende situaties invloed hebben op de ADHD-symptomen van hun partners. Factoren zoals tijd, sociale omstandigheden, dagelijkse eisen en het gebruik van ADHD-medicatie speelden hierbij een rol. Naarmate het leven drukker en veeleisender werd, werden de moeilijkheden van hun partners meer zichtbaar. Tegelijkertijd merkten sommige deelnemers op dat bepaalde problemen in de loop van de tijd minder werden, zoals emotionele ontregeling.

“Mijn partner is leuk, ondersteunend, warm, grappig en intelligent, maar hij kan zich vaak irrelevante details herinneren”

Het gedrag van de partners vertoonde ook dagelijkse variabiliteit. Bijvoorbeeld, toen academische druk toenam, vertoonde de partner van een deelnemer meer gespannen en gestrest gedrag. Het gebruik van ADHD-medicatie had ook invloed op het gedrag van de partners, waarbij het nemen van medicatie vaak positieve veranderingen teweegbracht in attentie en focus. Interessant genoeg leken de partners zich in sociale situaties beter te gedragen dan in de gezinssituatie, wat aangeeft dat de moeilijkheden voornamelijk intern gericht waren.

Thema 2: De last van het leven met een partner met ADHD

Deelnemers gaven aan dat het leven met een partner met ADHD veel uitdagingen met zich meebrengt, waardoor ze zich fysiek, emotioneel en sociaal overbelast voelen. Ze vergeleken hun rol in het huishouden vaak met die van een manager, wat hen uitgeput deed voelen. De verantwoordelijkheden leken soms te veel en ze voelden dat ze geen keus hadden, omdat het anders niet gedaan zou worden. Deze last bracht een diep verlangen naar verlichting met zich mee. We kunnen deze last onderverdelen in drie subthema’s:

Het is alsof je een extra kind hebt
Veel deelnemers beschreven hun relatie met hun partner met ADHD als het zorgen voor een extra kind, soms zelfs als een “probleemkind”. De extra verantwoordelijkheden van het managen van het huishouden en de zorg voor de kinderen werden als overweldigend ervaren. Sommigen voelden zich gefrustreerd omdat ze hun partner steeds moesten herinneren aan dingen, net zoals bij een jong kind. De huishoudelijke taken en de zorg voor kinderen kwamen voornamelijk op de schouders van de vrouwen terecht. Dit beïnvloedde hun sociale relaties ook, omdat zij vaak degene waren die sociale evenementen organiseerden en planden.

Sommige vrouwen voelden zich gedwongen om hun partners te beschermen tegen de gevolgen van hun ADHD, wat ertoe leidde dat ze een bazige rol aannamen en hun partners passief werden. Dit leidde tot frustratie en spanning in de relatie.

Het onvoorspelbare gedrag van hun partner, vergelijkbaar met dat van een kind, veroorzaakte ook stress en ongemak. Het gedrag van hun partner in sociale situaties zorgde soms voor schaamtegevoelens.

Deelnemers voelden zich ook vaak onzichtbaar en niet erkend in hun rol als ‘ouder’ van hun partner, in plaats van een gelijkwaardige partner. Ze voelden dat hun behoeften niet werden gezien, en dit droeg bij aan de emotionele last die ze droegen.

Minder tijd voor wat ik belangrijk vind
De ADHD van hun partner verhoogde de werklast voor de deelnemers, waardoor ze minder tijd en energie hadden voor hun persoonlijke behoeften en activiteiten. Ze voelden zich overweldigd door alle verantwoordelijkheden, waardoor er weinig tijd overbleef voor hun eigen interesses en zelfzorg. De balans tussen de behoeften van hun partner en hun eigen behoeften was een constante uitdaging.

Het slaat nergens op
De inconsistentie in het gedrag van hun partner, soms goed presterend en soms worstelend, zorgde voor verwarring en frustratie. Ze begrepen niet altijd waarom dit gebeurde en vroegen zich af of het te maken had met ADHD, persoonlijkheidskenmerken of motivatie. Deze tegenstrijdigheid bracht gevoelens van verwarring en onbegrip met zich mee, en soms voelden deelnemers zich niet volledig begrepen en erkend door hun partner.

Thema 3: Hoe vrouwen omgaan met een partner met ADHD

Het onderhouden van een relatie met een partner die ADHD heeft, is een voortdurend leerproces van copingstrategieën, dat zowel uitdagend als bevredigend kan zijn. De vrouwen in het onderzoek gebruikten verschillende strategieën om hiermee om te gaan, en we kunnen deze onderverdelen in drie subthema’s.

ADHD begrijpen en accepteren
Deelnemers merkten op dat het begrijpen van ADHD, door bijvoorbeeld zelfstudie of gesprekken met deskundigen, hen hielp om het gedrag van hun partner beter te accepteren. Het lezen van boeken over ADHD gaf diepgaand inzicht in hun partners, en dit begrip maakte het gemakkelijker om met moeilijke situaties om te gaan. Hoewel het soms een uitdaging was, leerden de vrouwen hun verwachtingen bij te stellen en open te staan voor compromissen. Ze begrepen dat bepaald gedrag niet opzettelijk was, maar gerelateerd aan ADHD, en dit hielp hen om hun partners beter te ondersteunen.

Zelfzorg door grenzen te stellen
Om voor zichzelf te zorgen, stelden deelnemers beschermende grenzen in. Ze lieten hun partners verantwoordelijkheid nemen voor bepaalde taken en trokken grenzen in extreme situaties om hun welzijn en dat van hun kinderen te beschermen. Bovendien creëerden ze “beschermde eilanden” om niet volledig afhankelijk te zijn van hun partners. Ze gaven prioriteit aan persoonlijke behoeften, namen tijd voor zichzelf en zochten steun bij vrienden of familieleden. Dit hielp hen om zich minder overweldigd te voelen en beter voor zichzelf te zorgen.

Partnerschap cultiveren en bruggen bouwen
De deelnemers benadrukten het belang van partnerschap in hun relaties, ondanks de uitdagingen van ADHD. Ze waardeerden de vriendschap en ondersteuning in hun relatie en werkten als een team om obstakels te overwinnen. Om de communicatie te vergemakkelijken, pasten ze ADHD-vriendelijke strategieën toe, zoals effectieve organisatie, duidelijke communicatie en begrip voor de regulatieniveaus van hun partners. Ze werkten samen aan dagelijkse taken en leerden van elkaar.

Door het begrijpen van ADHD, het stellen van grenzen en het cultiveren van partnerschap, vonden de vrouwen manieren om met de uitdagingen om te gaan en een evenwicht te vinden in hun relaties. Het was een leerproces, maar het hielp hen om de band met hun partners te versterken en een ondersteunende omgeving te creëren voor zichzelf en hun gezinnen.

ADHD is een vorm van neurodiversiteit die wordt gekenmerkt door symptomen van aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Hoewel ADHD vaak wordt geassocieerd met kinderen, blijft het in veel gevallen ook voortduren bij volwassenen.

Terwijl kinderen met ADHD vaak onrustig en druk zijn, hebben volwassenen de neiging om meer innerlijke onrust te ervaren. Enkele negatieve veelvoorkomende kenmerken van ADHD bij volwassenen zijn:

1. Aandachtsproblemen: Volwassenen met ADHD hebben moeite om de aandacht vast te houden bij taken, voelen zich vaak snel afgeleid en hebben moeite met het organiseren van hun gedachten en activiteiten.
2. Hyperactiviteit: Hoewel hyperactiviteit bij volwassenen kan afnemen in vergelijking met kinderen, kunnen ze nog steeds rusteloosheid ervaren, moeite hebben om stil te zitten of vaak met handen of voeten bewegen als ze zitten.
3. Impulsiviteit: Volwassenen met ADHD kunnen moeite hebben om hun impulsen te beheersen, wat kan leiden tot ondoordachte beslissingen en snel reageren zonder na te denken over de consequenties.
4. Emotionele instabiliteit: Stemmingsschommelingen, prikkelbaarheid en emotionele uitbarstingen zijn veelvoorkomende kenmerken bij volwassenen met ADHD.
5. Problemen met planning en organisatie: Het plannen en organiseren van dagelijkse activiteiten en taken kan een uitdaging zijn voor mensen met ADHD.
6. Laag zelfbeeld en zelftwijfel: Het omgaan met ADHD-symptomen kan het zelfvertrouwen van volwassenen aantasten en leiden tot gevoelens van zelftwijfel.

Enkele positieve veelvoorkomende kenmerken van ADHD bij volwassenen zijn:

1. Creativiteit: Volwassenen met ADHD kunnen vaak zeer creatief en inventief zijn. Hun snelle gedachtegang en het vermogen om meerdere ideeën tegelijk te genereren kunnen bijdragen aan creatieve oplossingen en originele benaderingen van problemen.
2. Energie en enthousiasme: Mensen met ADHD kunnen een aanstekelijke energie en enthousiasme hebben. Ze kunnen gemakkelijk geïnteresseerd raken in nieuwe activiteiten en projecten, waardoor ze anderen kunnen inspireren en motiveren.
3. Hyperfocus: Hoewel aandachtsproblemen een veelvoorkomend symptoom van ADHD zijn, ervaren sommige volwassenen met ADHD ook periodes van hyperfocus. In deze toestand kunnen ze zich volledig concentreren op een taak die hen boeit, wat tot uitzonderlijke prestaties kan leiden.
4. Veerkracht: Veel volwassenen met ADHD hebben een sterke veerkracht ontwikkeld als gevolg van het omgaan met de uitdagingen die de aandoening met zich meebrengt. Ze hebben geleerd zich aan te passen en door te zetten, zelfs in moeilijke situaties.
5. Originaliteit: Mensen met ADHD hebben vaak een unieke kijk op de wereld en kunnen buiten de gebaande paden denken. Ze zijn vaak origineel in hun denken en kunnen nieuwe perspectieven aanbrengen in discussies en creatieve projecten.
6. Oog voor detail: Onder de impulsiviteit en afleidbaarheid kan een scherp oog voor detail schuilgaan. Sommige volwassenen met ADHD zijn in staat om kleine details op te merken die anderen misschien over het hoofd zien.
7. Intuïtie: Volwassenen met ADHD kunnen een sterk ontwikkelde intuïtie hebben en kunnen snel situaties aanvoelen en reageren op veranderingen in hun omgeving.

Heb jij ADHD of autisme? Ontmoet mensen zoals jij op het Autsider Forum

Zeides Taubin D, Maeir A. “I wish it wasn’t all on me”: women’s experiences living with a partner with ADHD. Disabil Rehabil. 2023 Jul 27:1-9. doi: 10.1080/09638288.2023.2239158. Epub ahead of print. PMID: 37496495.

Op het forum is ook ruimte voor discussie: https://autsider.net/forum/viewforum.php?f=86