Migraine en spanningshoofdpijn

Ken je dat gevoel van een bonkende kop na een lange dag? Het zou zomaar migraine of spanningshoofdpijn kunnen zijn. Deze twee veelvoorkomende hoofdpijnklachten kunnen een serieuze impact hebben op ons dagelijks leven en worden vaak verward. Maar wist je dat er nu innovatieve benaderingen zijn om deze pijnen te begrijpen en te behandelen?

Hoofdpijn, we hebben er allemaal wel eens last van gehad. Maar niet alle hoofdpijn is hetzelfde. Migraine en spanningshoofdpijn, twee veelvoorkomende types, kunnen ons flink in de weg zitten. Wat maakt ze anders en hoe kunnen we ze effectief behandelen?

Een derde van mensen met migraine ervaart aanvallen met een visueel spektakel genaamd ‘aura’. Dit zijn focale neurologische gebeurtenissen die vaak voorafgaan aan de migraineaanval. Hoewel visuele aura het meest voorkomt, kunnen andere symptomen ook optreden. Intrigerend genoeg kunnen migraineaura’s zelfs voorkomen zonder de daaropvolgende hoofdpijn.

De diagnose van migraine en spanningshoofdpijn is geen eenvoudige taak. Het is bekend dat deze twee veelvoorkomende klachten vaak door elkaar worden gehaald. De diagnostische criteria zijn echter helder en geven aan dat migraine meer is dan alleen heftige hoofdpijn. Het draait om een combinatie van symptomen, van pijnkarakteristieken tot aura’s.

Hoe weet je of het spanningshoofdpijn of migraine is?

Spanningshoofdpijn, zoals de naam al aangeeft, wordt vaak geassocieerd met stress en spanning. De symptomen variëren van mild tot matig en de hoofdpijn wordt vaak beschreven als een drukkend gevoel rond het hoofd. Hier zijn de belangrijkste diagnostische criteria voor spanningshoofdpijn:

1. Hoofdpijnlokalisatie: Bilateraal (aan beide zijden van het hoofd).
2. Pijnkarakter: Drukkend of knellend gevoel, niet kloppend.
3. Pijnintensiteit: Meestal mild tot matig.
4. Geen verergering door fysieke activiteit: De pijn wordt meestal niet erger bij dagelijkse activiteiten.
5. Geen misselijkheid of braken: Meestal afwezig in gevallen van spanningshoofdpijn.

Migraine is een complexere aandoening die vaak wordt gekenmerkt door meer dan alleen heftige hoofdpijn. Aura, een reeks neurologische symptomen die vaak voorafgaan aan de migraineaanval, kan ook aanwezig zijn. Hier zijn de diagnostische criteria voor migraine:

1. Hoofdpijnlokalisatie: Kan eenzijdig of bilateraal zijn.
2. Pijnkarakter: Kloppende of bonzende pijn.
3. Pijnintensiteit: Kan variëren van matig tot ernstig en kan invloed hebben op dagelijkse activiteiten.
4. Misselijkheid en/of braken: Vaak aanwezig tijdens de aanval.
5. Fotofobie en fonofobie: Gevoeligheid voor licht en geluid tijdens de aanval.
6. Duur: Meestal duurt een migraineaanval 4-72 uur, tenzij behandeld.
7. Aura: Ongeveer een derde van de mensen met migraine ervaart aura, focale neurologische symptomen zoals visuele verstoringen, die voorafgaan aan de hoofdpijn.

Het is belangrijk op te merken dat migraineaanvallen kunnen variëren en niet alle symptomen hoeven aanwezig te zijn voor een diagnose.

Het goede nieuws is dat de behandeling van deze hoofdpijnklachten sterk is geëvolueerd. Voor spanningshoofdpijn bieden eenvoudige pijnstillers vaak verlichting. Maar migraine, dat een breder spectrum van symptomen heeft, vraagt om een meer gepersonaliseerde aanpak.

De kracht van een gezonde levensstijl wordt steeds duidelijker in de behandeling van migraine. Van regelmatige lichaamsbeweging tot stressmanagementtechnieken, deze gewoontes kunnen migraineaanvallen verminderen en de algehele kwaliteit van leven verbeteren.

Naast medicatie zijn er ook opwindende niet-farmacologische behandelingen die migraine helpen voorkomen. Denk aan technieken zoals biofeedback, ontspanningstraining en cognitieve gedragstherapie. Mindfulness en meditatie worden ook serieus onderzocht voor migrainepreventie.

Ironisch genoeg kan het overmatig gebruik van medicatie leiden tot een nieuw type hoofdpijn: medicatie-overgebruikshoofdpijn. Om deze valkuil te vermijden, is het van belang om medicatie op een verstandige en gecontroleerde manier te gebruiken.

Rescue-therapie is een welkome aanvulling op migrainebehandelingen, vooral voor diegenen die te maken hebben met ernstige symptomen of onbetrouwbare eerstelijnsbehandelingen. Door op tijd te plannen, kunnen onverwachte dagen van migraine en spoedeisende hulpbezoeken worden voorkomen.

Wat is Rescue-therapie?

Stel je voor: je voelt die bekende signalen van een opkomende migraineaanval. De pijn wordt intenser, misselijkheid neemt toe, en je voelt je overweldigd. Dit is waar rescue-therapie om de hoek komt kijken. Rescue-therapie verwijst naar specifieke medicijnen en behandelingen die ontworpen zijn om de pijn en symptomen van een aanval te verlichten wanneer andere behandelingen niet het gewenste resultaat opleveren.

Rescue-therapie kan vooral nuttig zijn in de volgende situaties:

1. Ernstige Symptomen: Als je te maken hebt met ernstige symptomen zoals ondraaglijke pijn, braken of extreme gevoeligheid voor licht en geluid.
2. Onbetrouwbare Eerstelijnsbehandelingen: Wanneer de gebruikelijke medicijnen die je voor migraine gebruikt, niet zo effectief zijn als je zou willen.
3. Migraine bij het Ontwaken: Als je wakker wordt met een migraineaanval, kan rescue-therapie helpen om snel verlichting te bieden.
4. Snelle Symptoombestrijding: Voor mensen die snel verlichting nodig hebben om normale dagelijkse activiteiten te hervatten.

Er zijn verschillende behandelingsopties die als rescue-therapie kunnen dienen:

1. Triptanen: Deze medicijnen werken door het vernauwen van bloedvaten en het blokkeren van pijn signalen in de hersenen. Ze zijn effectief bij het verminderen van pijn, misselijkheid en lichtgevoeligheid tijdens een migraineaanval.
2. NSAID’s: Niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen zoals ibuprofen kunnen ook nuttig zijn om pijn en ontsteking te verminderen.
3. Anti-emetica: Deze medicijnen zijn gericht op het verminderen van misselijkheid en braken, die vaak gepaard gaan met migraineaanvallen.
4. Ergot-derivaten: Hoewel minder vaak voorgeschreven dan andere opties, kunnen ergot-derivaten helpen bij het verlichten van ernstige aanvallen.

Het is belangrijk om rescue-therapie met zorg te gebruiken. Bespreek met je zorgverlener welke behandelingsopties het meest geschikt zijn voor jouw situatie. Het opstellen van een noodplan voor migraineaanvallen kan ook waardevol zijn. Dit plan kan details bevatten over welke medicijnen je moet nemen, doseringen, en wat je moet doen als de symptomen niet verbeteren.

Het weer

Veel mensen met episodische hoofdpijn beweren dat de frequentie en ernst van aanvallen variëren met de seizoenen en het weer. Hoewel deze band tussen hoofdpijn en atmosferische omstandigheden niet altijd even duidelijk is, kan het begrijpen van dit fenomeen ons een dieper inzicht geven in hoe ons lichaam en de natuur interageren.

Stel je voor dat je hoofdpijn een dans is en het weer de muziek die de bewegingen bepaalt. In een recente studie hebben onderzoekers geprobeerd deze dans beter te begrijpen door de relatie tussen episodische migraine (EM) en episodische spanningshoofdpijn (ETTH) en meteorologische variabelen te onderzoeken. Vijftig deelnemers met migraine en vijftig met spanningshoofdpijn werden gevolgd. Elke deelnemer kreeg een dagboek om hun hoofdpijnaanvallen en bijbehorende kenmerken bij te houden.

De resultaten van dit onderzoek onthulden enkele interessante verbanden tussen het weer en hoofdpijnaanvallen. Het bleek dat de gemiddelde windsnelheid tijdens EM-aanvallen significant hoger was dan tijdens spanningshoofdpijn-aanvallen. Aan de andere kant was de gemiddelde ultraviolette index hoger tijdens spanningshoofdpijn-aanvallen. Interessant genoeg meldden vrouwen een hogere gemiddelde UV-index en langere periodes van zonneschijn tijdens spanningshoofdpijn-aanvallen dan mannen. Bovendien bleek uit het onderzoek dat naarmate de leeftijd van migrainepatiënten toenam, de gemiddelde temperatuur tijdens aanvalsdagen afnam.

Dus, wat kunnen we hieruit halen? Deze studie toont aan dat er wel degelijk een verband kan zijn tussen het weer en het optreden van hoofdpijn. Hoewel we nog niet alle details van deze dans kennen, suggereert dit onderzoek dat weersomstandigheden een rol kunnen spelen bij het triggeren van aanvallen. Dit betekent dat mensen met hoofdpijn mogelijk baat kunnen hebben bij het begrijpen van deze verbinding en het aanpassen van hun dagelijkse routine op basis van het weerbericht.

Stel je voor dat je naar het weerbericht kijkt en niet alleen kijkt naar de temperatuur en regenbuien, maar ook nadenkt over hoe deze elementen je welzijn kunnen beïnvloeden. Als je een migrainepatiënt bent en je ziet dat er een dag met hoge windsnelheden en een lage UV-index aankomt, kun je voorbereidingen treffen om jezelf te beschermen. Als je aan spanningshoofdpijn lijdt en de zon schijnt fel, kun je overwegen om binnen te blijven of beschermende maatregelen te nemen.

Koffie

Cafeïne kan zowel vriend als vijand zijn als het gaat om hoofdpijn. Voor sommigen lijkt cafeïne een wondermiddel dat hoofdpijn kan verdrijven, terwijl anderen ervan overtuigd zijn dat cafeïne juist de boosdoener is die hun hoofdpijn veroorzaakt. Wat is nu de waarheid?

Voor sommige mensen kan cafeïne inderdaad helpen bij het verlichten van hoofdpijn. Het heeft vaatvernauwende eigenschappen, wat betekent dat het bloedvaten kan doen samentrekken, wat op zijn beurt kan helpen bij bepaalde soorten hoofdpijn, zoals migraine. Dit is de reden waarom cafeïne soms een actief ingrediënt is in pijnstillers.

Cafeïne is een natuurlijk stimulerend middel dat vaak wordt aangetroffen in koffie, thee, frisdranken en sommige voedingssupplementen. Het werkt door het centrale zenuwstelsel te stimuleren, waardoor alertheid en energie toenemen. Cafeïne blokkeert tijdelijk de werking van adenosine, een neurotransmitter die slaperigheid bevordert. Mensen consumeren cafeïne om de waakzaamheid te vergroten, vermoeidheid te verminderen en de concentratie te verbeteren. Matige inname wordt meestal als veilig beschouwd, maar overmatig gebruik kan leiden tot bijwerkingen zoals slapeloosheid, nervositeit en een versnelde hartslag. De reactie op cafeïne varieert per individu, en het is raadzaam om bewust te zijn van persoonlijke toleranties.

Aan de andere kant kan cafeïne ook een trigger zijn voor hoofdpijn, vooral als je gewend bent aan een dagelijkse dosis en dan plotseling stopt. Dit kan leiden tot wat bekend staat als “cafeïne-onttrekkingshoofdpijn”. Bovendien kan overmatig gebruik van cafeïne de slaapkwaliteit beïnvloeden, wat op zijn beurt hoofdpijn kan veroorzaken.

De sleutel ligt in balans. Als je merkt dat cafeïne soms je hoofdpijn verlicht, kun je het in overweging nemen als onderdeel van je behandelingsstrategie. Houd echter rekening met de hoeveelheid cafeïne die je consumeert en hoe het je algemene gezondheid beïnvloedt. Als je vermoedt dat cafeïne een trigger kan zijn voor je hoofdpijn, overweeg dan geleidelijk te minderen en observeer de effecten.

Alcohol

Een van de bekendste bijwerkingen van overmatig alcoholgebruik is de gevreesde kater. Hoofdpijn is een prominente speler in het katerensemble, en dit heeft meerdere oorzaken. Alcohol kan leiden tot uitdroging, wat op zijn beurt kan bijdragen aan hoofdpijn. Bovendien kan alcohol de bloedvaten verwijden, wat kan leiden tot vasodilatatiehoofdpijn, vergelijkbaar met migraine.

Alcohol is een psychoactieve stof die in diverse dranken zoals bier, wijn en sterke drank voorkomt. Het werkt als een verdovend middel dat het centrale zenuwstelsel beïnvloedt. Kleine hoeveelheden kunnen ontspanning en sociale ontremming bevorderen. Overmatig gebruik kan leiden tot problemen zoals verminderde coördinatie, verminderd oordeel, leveraandoeningen en verslaving. Langdurig misbruik kan ernstige gezondheidsrisico’s veroorzaken, waaronder hartproblemen en cognitieve achteruitgang.

Sommige mensen merken dat bepaalde soorten alcohol, zoals rode wijn, vaker hoofdpijn veroorzaken dan andere. Dit kan te maken hebben met bepaalde verbindingen in de dranken, zoals histamine en tannines, die hoofdpijn kunnen uitlokken.

De sleutel tot het verminderen van hoofdpijn in relatie tot alcohol ligt in controle en matiging. Drink voldoende water tussen alcoholische dranken om uitdroging te voorkomen. Bepaalde dranken en mixen kunnen meer hoofdpijn veroorzaken dan andere, dus let op wat je kiest. Bovendien, het beperken van je alcoholinname tot matige hoeveelheden kan helpen om hoofdpijn te voorkomen.

Ontspannen bij spanningshoofdpijn

Onderzoekers hebben ontdekt dat het ontspannen van de hamstringspieren kan leiden tot aanzienlijke verlichting van de hoofdpijn bij mensen die lijden aan spanningshoofdpijn.

Een recente studie, uitgevoerd door medische experts, richtte zich op een groep van dertig patiënten met spanningshoofdpijn. Deze patiënten werden verdeeld in twee groepen: een groep die deelnam aan een programma voor hamstringontspanning (HR-groep) en een controlegroep die elektrotherapie onderging. Gedurende een periode van vier weken namen beide groepen deel aan zelf-myofasciale release-oefeningen om de spieren en fascia te ontspannen.

De resultaten waren opmerkelijk. Patiënten in de HR-groep die de hamstringontspanningsoefeningen volgden, vertoonden aanzienlijke verbeteringen. De intensiteit van hun hoofdpijn, gemeten met behulp van de headache impact test (HIT-6) en de visuele analoge schaal (VAS), daalde aanzienlijk. Daarnaast werd ook de pijndrempel gemeten met behulp van een digitaal druk-algometer. Zowel de pijndrempel in de nek als in de hamstringgebieden verbeterde significant na het HR-programma.

De hamstringspieren zijn een groep spieren aan de achterkant van het bovenbeen die een belangrijke rol spelen bij de beweging en stabiliteit van de heup en het kniegewricht. Deze spieren zijn vaak betrokken bij activiteiten zoals lopen, rennen en buigen van de knie. Wat echter minder bekend is, is het verband tussen de spanning in de hamstrings en hoofdpijn. Diepe kniebuigingen als therapie dus!

De hamstrings zijn verbonden met de achterkant van het bekken en lopen langs de achterkant van het dijbeen tot aan de knie. Deze spieren zijn op hun beurt verbonden met een fascia, een soort bindweefsel dat verschillende delen van het lichaam met elkaar verbindt.

Wanneer de hamstringspieren gespannen zijn, kan dit spanning en druk uitoefenen op de fascia die zich uitstrekt tot in het nek- en hoofdgebied. Deze spanning kan resulteren in spierknopen en triggerpoints, die op hun beurt spanningshoofdpijn kunnen veroorzaken. Door de hamstringspieren te ontspannen, wordt de spanning op de fascia verminderd, waardoor de kans op spierknopen en triggerpoints afneemt en daarmee ook de kans op spanningshoofdpijn.

Er zijn verschillende manieren waarop de hamstringspieren kunnen worden ontspannen:

• Dynamische Rekoefeningen: Voer dynamische rekoefeningen uit, zoals het zachtjes zwaaien van je been voorwaarts en achterwaarts terwijl je staat. Deze bewegingen helpen de spieren geleidelijk te ontspannen.
• Statische Rekoefeningen: Voer statische rekoefeningen uit door op de grond te zitten of te liggen en één been recht voor je uit te strekken. Leun voorover en probeer je tenen vast te pakken terwijl je je hamstring voelt strekken. Houd deze positie een tijdje vast.
• Foamrolling: Gebruik een foamroller om de hamstringspieren te masseren en spanning los te laten. Rol langzaam heen en weer over het achterste deel van je bovenbeen en focus op de gebieden die gespannen aanvoelen.
• Diepe Weefselmassage: Overweeg een diepe weefselmassage van de hamstrings om knopen en spanning los te maken. Een professionele massage kan diepere ontspanning bevorderen.
• Yoga en Stretching: Doe aan yoga of volg een rekoefeningenroutine die zich richt op het rekken van de hamstrings. Oefeningen zoals de neerwaartse hond en voorwaartse buigingen kunnen helpen bij het ontspannen van deze spieren.
• Warmte Therapie: Breng warmte aan op het gebied om de bloedcirculatie te verbeteren en spierspanning te verminderen. Een warm bad nemen of een warmtepak op je hamstrings leggen kan helpen.
• Ontspanningstechnieken: Probeer ontspanningstechnieken zoals diepe ademhaling, meditatie of progressieve spierontspanning om je algehele spierspanning te verminderen, inclusief die in de hamstrings.
• Actieve Rust: Neem voldoende rust en vermijd langdurig zitten of staan. Zorg ervoor dat je regelmatig van houding verandert om spanning in de hamstrings te voorkomen.
• Hydratatie en Voeding: Zorg ervoor dat je goed gehydrateerd bent en een gezond dieet volgt. Dit kan helpen om spieren soepel te houden en de kans op spierspanning te verminderen.
• Luister naar je Lichaam: Als je voelt dat je hamstrings gespannen zijn, negeer dit dan niet. Neem de tijd om te stretchen en te ontspannen, en luister naar de signalen van je lichaam.

Een ander opmerkelijk resultaat was de verbetering in bewegingsvrijheid. Deelnemers die de HR-oefeningen volgden, toonden aanzienlijke verbeteringen in de bewegingsuitslagen van de nek en de hamstrings. Deze verbeteringen waren zelfs significant groter dan die in de controlegroep.

Dit onderzoek werpt nieuw licht op de relatie tussen spierontspanning en hoofdpijnverlichting. Het suggereert dat het ontspannen van de hamstrings niet alleen de spieren zelf beïnvloedt, maar ook andere gebieden, zoals de nek en het hoofd. Door de posterior fascia te ontspannen, die deze gebieden verbindt, kunnen pijnpunten en spanning verminderd worden, wat op zijn beurt kan leiden tot verlichting van spanningshoofdpijn.

Deze bevindingen hebben belangrijke implicaties voor de behandeling van spanningshoofdpijn. Traditionele behandelingen richten zich vaak op medicatie en fysiotherapie, maar deze nieuwe benadering van hamstringontspanning zou een waardevolle aanvulling kunnen zijn op bestaande behandelingsmethoden. Bovendien kunnen de positieve effecten van deze aanpak leiden tot een verbeterde levenskwaliteit voor degenen die lijden aan chronische spanningshoofdpijn.

Hoewel dit onderzoek veelbelovend is, zijn er nog enkele vragen die beantwoord moeten worden. De studie werd uitgevoerd met een beperkte groep deelnemers, en er is meer onderzoek nodig om de resultaten te valideren en te generaliseren naar een bredere populatie. Daarnaast moeten ook de mogelijke effecten van geslacht en leeftijd worden onderzocht om een vollediger beeld te krijgen van hoe deze benadering mensen met verschillende kenmerken beïnvloedt.

In de tussentijd biedt deze nieuwe benadering van hamstringontspanning hoop voor degenen die worstelen met spanningshoofdpijn. Door de verbinding tussen spieren, fascia en pijn te begrijpen, kunnen we mogelijk nieuwe wegen vinden naar verlichting en welzijn. Of het nu gaat om het verlichten van de dagelijkse last of het verbeteren van de algehele levenskwaliteit, de resultaten van dit onderzoek zijn een stap in de goede richting. Blijf op de hoogte terwijl wetenschappers verder onderzoek doen naar deze opwindende ontwikkeling in hoofdpijnbehandeling.

Burch R. Migraine and Tension-Type Headache: Diagnosis and Treatment. Med Clin North Am. 2019 Mar;103(2):215-233. doi: 10.1016/j.mcna.2018.10.003. Epub 2018 Dec 3. PMID: 30704678.

Akgün N, Acıman Demirel E, Açıkgöz M, Çelebi U, Köktürk F, Atasoy HT. The effect of weather variables on the severity, duration, and frequency of headache attacks in the cases of episodic migraine and episodic tension-type headache. Turk J Med Sci. 2021 Jun 28;51(3):1406-1412. doi: 10.3906/sag-2004-66. PMID: 33581709; PMCID: PMC8283480.

Kwon SH, Chung EJ, Lee J, Kim SW, Lee BH. The Effect of Hamstring Relaxation Program on Headache, Pressure Pain Threshold, and Range of Motion in Patients with Tension Headache: A Randomized Controlled Trial. Int J Environ Res Public Health. 2021 Sep 27;18(19):10137. doi: 10.3390/ijerph181910137. PMID: 34639438; PMCID: PMC8508316.