In onze zoektocht naar inclusiviteit en begrip in een diverse samenleving, komt het debat over sociale vaardigheden programma’s voor autistische kinderen naar voren als een kritische kwestie. In een wereld waarin neurodiversiteit steeds meer wordt erkend en gewaardeerd, rijst de vraag: moeten we autistische kinderen ’trainen’ om te socialiseren?
Tessa’s verhaal, een jonge autistische student, werpt licht op deze complexe kwestie. Haar moeder, vastberaden om Tessa te helpen, plaatste haar op jonge leeftijd in sociale vaardigheden-klassen. Echter, Tessa’s ervaring in deze programma’s was verre van positief. Ze voelde zich gedwongen om te voldoen aan neurotypische normen en haar authentieke zelf te onderdrukken. Ze vroeg zich af: “Heeft iemand ooit gevraagd wat ik wilde?”
Dit verhaal is exemplarisch voor de verdeeldheid in de autismegemeenschap. Aan de ene kant staan ouders die hopen hun autistische kinderen de tools te geven om sociaal succesvol te zijn, terwijl aan de andere kant autistische volwassenen pleiten voor een heroverweging van de effectiviteit van sociale vaardigheden “training.”
“Heeft iemand ooit gevraagd wat ik wilde?”
Tessa
De meeste sociale vaardigheden programma’s richten zich op neurotypische communicatie, waarbij ze ‘maskeren’ aanmoedigen – het onderdrukken van autistische eigenschappen. Dit kan leiden tot een gevoel van vervreemding en het versterkt het idee dat de dominante cultuur bepaalt wat ‘correct’ is. Het is belangrijk op te merken dat het onderdrukken van autistische kenmerken vaak gepaard gaat met depressie en angst.
Een alternatieve benadering richt zich op bewustwording, acceptatie en toestemming. Het benadrukt het belang van wederzijds begrip tussen neurotypische en neurodivergente individuen, in plaats van de nadruk te leggen op eenzijdige aanpassing.
In Nederland, zoals in veel andere landen, worden sociale vaardigheidstrainingen aangeboden om kinderen en jongeren te helpen bij het ontwikkelen van sociale interactievaardigheden. Deze trainingen zijn bedoeld om hen te helpen effectiever te communiceren, relaties op te bouwen en zich comfortabeler te voelen in sociale situaties.
Hoe kunnen we autistische kinderen dan helpen vriendschappen te sluiten? Sommige therapeuten en ouders pleiten voor neurodiversiteits-affirmatieve groepen die veilig en zintuiglijk vriendelijk zijn. Deze groepen kunnen interpersoonlijke vaardigheden, zelfbevordering, conflictoplossing en probleemoplossing aanleren, zonder de druk om ‘normaal’ te zijn. Enkele bedrijven bieden neurodiversiteit-affirmatieve sociale vaardigheden programma’s aan, ontwikkeld door autistische mensen zelf, om kinderen en tieners te helpen begrijpen wie ze zijn en hun neurodiversiteit omarmen.
Het verhaal van Tessa toont aan dat autistische individuen het recht hebben om authentiek te zijn en zichzelf te respecteren. Gedwongen sociale interactie kan leiden tot negatieve associaties met welzijn. In een rechtvaardige samenleving moeten we allemaal verantwoordelijkheid nemen voor wederzijds begrip en acceptatie.
In onze reis naar een inclusieve wereld is het essentieel dat we luisteren naar autistische stemmen en hun behoeften en wensen respecteren. Het is tijd om sociale vaardigheden te heroverwegen en te evolueren naar een benadering die neurodiversiteit omarmt, zodat alle individuen de vrijheid hebben om zichzelf te zijn en te bloeien in hun eigen unieke manier van zijn.
Sasson NJ, Faso DJ, Nugent J, Lovell S, Kennedy DP, Grossman RB. Neurotypical Peers are Less Willing to Interact with Those with Autism based on Thin Slice Judgments. Sci Rep. 2017 Feb 1;7:40700. doi: 10.1038/srep40700. PMID: 28145411; PMCID: PMC5286449.
Bradley L, Shaw R, Baron-Cohen S, Cassidy S. Autistic Adults’ Experiences of Camouflaging and Its Perceived Impact on Mental Health. Autism Adulthood. 2021 Dec 1;3(4):320-329. doi: 10.1089/aut.2020.0071. Epub 2021 Dec 7. PMID: 36601637; PMCID: PMC8992917.
Roberts, J. (2020,February 15). Why Perspective-Taking and Neurodiversity Acceptance? (Part 2 of “Training” Social Skills is Dehumanizing: The One with the Therapy Goals).Therapist Neurodiversity Collective. therapistndc.org/why-teach-perspective-taking-neurodiversity-acceptance/
