De exacte oorzaken en mechanismen achter ADHD zijn nog grotendeels onbegrepen. Recent onderzoek heeft echter een fascinerende hypothese naar voren gebracht die verband houdt met histamine, een stof die vaak wordt geassocieerd met allergieën en immuunreacties. Deze hypothese suggereert dat histamine mogelijk een sleutelrol speelt in zowel de kernsymptomen van ADHD als de vaak voorkomende comorbide aandoeningen die erbij horen.
Histamine en ADHD-symptomen
Een van de interessante aspecten van de relatie tussen histamine en ADHD is dat histamine fungeert als een neurotransmitter in de hersenen. Het beïnvloedt verschillende neurotransmittersystemen, waaronder dopamine en noradrenaline, die centraal staan in de pathofysiologie van ADHD. Medicijnen die vaak worden voorgeschreven voor ADHD, zoals methylfenidaat en atomoxetine, verhogen niet alleen de niveaus van dopamine en noradrenaline, maar ook die van histamine in de hersenen. Dit roept de vraag op of histamine een rol speelt in de therapeutische effecten van deze medicijnen.
Histamine is een biologisch actieve stof die in het menselijk lichaam voorkomt en verschillende belangrijke rollen speelt. Het is vooral bekend vanwege zijn betrokkenheid bij allergische reacties. Histamine wordt geproduceerd en opgeslagen in mestcellen en basofiele cellen, twee soorten immuuncellen. Wanneer het lichaam wordt blootgesteld aan een allergeen, zoals pollen, insectenbeten of voedselallergenen, kan histamine vrijkomen uit deze cellen als onderdeel van de immuunrespons.
Histamine heeft verschillende effecten in het lichaam, waaronder:
- Vasodilatatie: Histamine kan de bloedvaten verwijden, wat kan leiden tot roodheid en zwelling op de plaats van de allergische reactie. Dit staat bekend als een “histamine-geïnduceerde ontstekingsreactie.”
- Verhoogde doorlaatbaarheid van bloedvaten: Histamine kan de doorlaatbaarheid van bloedvaten vergroten, waardoor vocht kan lekken en zwelling kan optreden.
- Bronchoconstrictie: Histamine kan de luchtwegen vernauwen, wat ademhalingsproblemen kan veroorzaken, vooral bij mensen met astma.
- Jeuk en irritatie: Histamine kan jeuk en irritatie van de huid en slijmvliezen veroorzaken, wat vaak voorkomt bij allergische reacties.
- Maagzuurproductie: In de maag kan histamine de afscheiding van maagzuur stimuleren.
Naast zijn rol bij allergische reacties, speelt histamine ook een belangrijke rol als neurotransmitter in de hersenen. Het is betrokken bij de regulatie van verschillende processen, waaronder waakzaamheid, stemming, eetlust en cognitieve functies.
Bovendien hebben studies aangetoond dat antihistaminica, medicijnen die histamine-receptoren blokkeren, bijwerkingen kunnen veroorzaken die lijken op ADHD-symptomen. Dus, als histamine wordt geassocieerd met zowel de symptomen van ADHD als de medicijnen die worden gebruikt om ADHD te behandelen, zou dit een belangrijke schakel kunnen zijn in de puzzel van ADHD.
Histamine en comorbide aandoeningen
Een ander intrigerend aspect is de relatie tussen histamine en de vaak voorkomende comorbide aandoeningen die gepaard gaan met ADHD. Mensen met ADHD hebben vaak andere gezondheidsproblemen, zoals allergieën, astma en migraine. Deze aandoeningen worden allemaal geassocieerd met histamine. Bijvoorbeeld, histamine wordt beschouwd als een belangrijke speler in de ontwikkeling van migraine, en meer dan 85% van de mensen met migraine heeft een tekort aan het enzym dat histamine afbreekt.
Bovendien is er een interessante link tussen histamine en voedselallergieën, die op hun beurt vaak voorkomen bij mensen met ADHD. Sommige studies hebben gesuggereerd dat histamine-gerelateerde genetische variaties de reactie op voedseladditieven kunnen beïnvloeden en mogelijk ADHD-symptomen kunnen verergeren.
Histamine en DAO-enzymdeficiëntie
Tot slot is er de hypothese dat een verminderde activiteit van het diamine oxidase (DAO) enzym, dat verantwoordelijk is voor het afbreken van histamine, een rol kan spelen bij zowel de symptomen van ADHD als de comorbide aandoeningen. Er is nog beperkte literatuur over dit onderwerp, maar voorlopige gegevens suggereren dat een aanzienlijk aantal kinderen en adolescenten met ADHD genetische variaties vertoont die leiden tot een tekort aan DAO-enzym.
Conclusie
Hoewel deze hypothese over het verband tussen histamine en ADHD nog in de kinderschoenen staat en meer onderzoek nodig is, biedt het een intrigerende kijk op de complexe aard van deze neurologische aandoening. Het suggereert dat het immuunsysteem en de neurotransmittersystemen nauw met elkaar verbonden zijn in het begrijpen van ADHD en dat histamine mogelijk een belangrijke rol speelt in zowel de symptomen als de comorbide aandoeningen. Dit opent de deur naar nieuwe benaderingen voor de behandeling en het begrip van ADHD, en biedt hoop voor degenen die met deze aandoening te maken hebben.
Dit onderzoek herinnert ons eraan dat de hersenen en het immuunsysteem nauw met elkaar verbonden zijn en dat de antwoorden op complexe vragen vaak te vinden zijn in de interactie tussen verschillende systemen in ons lichaam.

Blasco-Fontecilla H. Is Histamine and Not Acetylcholine the Missing Link between ADHD and Allergies? Speer Allergic Tension Fatigue Syndrome Re-Visited. J Clin Med. 2023 Aug 17;12(16):5350. doi: 10.3390/jcm12165350. PMID: 37629392; PMCID: PMC10455974.