Wist je dat ADHD vaak samenkomt met psychische stoornissen? Een recent onderzoek heeft dit verband onder de loep genomen en interessante bevindingen onthuld.
Dit onderzoek, uitgevoerd met behulp van een techniek genaamd Mendeliaanse randomisatie (MR), keek naar de genetische link tussen ADHD en zes psychische stoornissen. En wat bleek? Er is een duidelijk verband tussen ADHD en autisme, evenals met schizofrenie.
Wat betekent dit precies? Welnu, het suggereert dat mensen met ADHD een verhoogd risico hebben op het hebben of ontwikkelen van ASS en schizofrenie. Deze bevindingen zijn belangrijk omdat ze artsen kunnen helpen bij het stellen van nauwkeurigere diagnoses en het vinden van effectievere behandelingen.
Mendeliaanse randomisatie (MR) is een onderzoeksmethode die wordt gebruikt om causale verbanden te onderzoeken tussen een blootstelling (bijvoorbeeld een genetische variant die gerelateerd is aan een bepaalde eigenschap of aandoening) en een uitkomst (bijvoorbeeld het risico op het ontwikkelen van een ziekte).
De basis van MR ligt in de willekeurige verdeling van genetische varianten van ouders naar hun nakomelingen tijdens de voortplanting, volgens de wetten van Mendel. Dit betekent dat genetische varianten onafhankelijk van omgevingsfactoren worden doorgegeven, wat MR een krachtig instrument maakt om causale verbanden te onderzoeken.
In een MR-studie worden genetische varianten die verband houden met de blootstelling van belang (bijvoorbeeld ADHD) gebruikt als instrumentele variabelen. Deze varianten fungeren als natuurlijke willekeurige toewijzing van de blootstelling en worden geassocieerd met de blootstelling, maar niet direct met de uitkomst (bijvoorbeeld schizofrenie). Door gebruik te maken van deze genetische varianten als instrumentele variabelen, kunnen onderzoekers de impact van de blootstelling op de uitkomst onderzoeken, waarbij ze de invloed van mogelijke verstorende factoren en omgevingsinvloeden minimaliseren.
Een belangrijk aspect van MR is dat het helpt om causale verbanden te onderscheiden van correlaties die worden beïnvloed door verstorende factoren of omgevingsinvloeden. Dit komt doordat genetische varianten willekeurig worden toegewezen tijdens de voortplanting en dus niet worden beïnvloed door omgevingsfactoren die van invloed kunnen zijn op zowel de blootstelling als de uitkomst.
Over het algemeen biedt MR een krachtige benadering om causale verbanden te onderzoeken in observationele gegevens, vooral in gevallen waarin gerandomiseerde gecontroleerde trials niet mogelijk of ethisch verantwoord zijn. Het wordt vaak gebruikt in epidemiologisch onderzoek en genetische studies om inzicht te krijgen in de oorzaken van complexe ziekten en om strategieën voor preventie en behandeling te informeren.
Waarom is dit verband zo belangrijk? Nou, ten eerste kan het helpen bij het begrijpen van waarom sommige mensen met ADHD ook symptomen van ASS of schizofrenie vertonen. Het kan ook leiden tot vroegere interventies en behandelingen, wat kan leiden tot betere resultaten voor patiënten.
Het onderzoek vond echter geen verband tussen ADHD en stoornissen zoals ticstoornis, mentale retardatie, stemmingsstoornissen en angststoornissen. Dit betekent dat, hoewel ADHD en deze stoornissen vaak samen voorkomen, er mogelijk geen direct genetisch verband is tussen hen.
Wat kunnen we hieruit leren? Ten eerste benadrukt dit het belang van het begrijpen van de complexe relaties tussen verschillende psychische stoornissen. Het herinnert ons er ook aan dat genetische factoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan van deze stoornissen, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor toekomstig onderzoek en behandeling.
Kortom, dit onderzoek werpt nieuw licht op de relatie tussen ADHD en psychische stoornissen. Het laat zien dat er een genetisch verband kan zijn tussen ADHD en ASS, evenals schizofrenie, maar niet noodzakelijk met andere stoornissen. Dit opent de deur naar meer gericht onderzoek en betere zorg voor mensen met deze aandoeningen.
Guo Y, Li J, Hu R, Luo H, Zhang Z, Tan J, Luo Q. Associations between ADHD and risk of six psychiatric disorders: a Mendelian randomization study. BMC Psychiatry. 2024 Feb 5;24(1):99. doi: 10.1186/s12888-024-05548-y. PMID: 38317064.
