Triggers zijn tegenwoordig een veelbesproken onderwerp. Op sociale media kom je vaak “trigger warnings” tegen, bedoeld om mensen te waarschuwen voor mogelijk schadelijk materiaal. Maar wat betekent “trigger” eigenlijk?
Een trigger kan iets zijn dat herinneringen oproept aan een traumatische gebeurtenis en sterke reacties veroorzaakt vanwege eerdere traumatische ervaringen. Deze reacties kunnen fysiek, emotioneel, cognitief en gedragsmatig zijn en kunnen enkele momenten tot weken aanhouden.
Triggers zijn niet iets om licht over te denken. Ze kunnen het herbeleven van een trauma veroorzaken, zoals flashbacks en nachtmerries. Maar wat veroorzaakt triggers? Het is niet zo eenvoudig als alleen maar “trauma”. Het is een complex proces.
Na een traumatische gebeurtenis proberen we normaal gesproken te genezen. We zoeken veiligheid, steun van anderen en nemen de tijd om te herstellen. Maar soms loopt dit proces vast, en dat is waar posttraumatische stressstoornis (PTSS) om de hoek komt kijken.
Er zijn verschillende soorten gebeurtenissen die mensen als traumatisch kunnen ervaren. Traumatische ervaringen kunnen variëren van één incident tot langdurige situaties. Hier zijn enkele voorbeelden:
- Natuurrampen: Zoals aardbevingen, overstromingen, bosbranden, of tornado’s. Deze gebeurtenissen kunnen levensbedreigend zijn en ernstige materiële schade veroorzaken, waardoor mensen angst, hulpeloosheid en verdriet kunnen ervaren.
- Oorlog en gewapende conflicten: Mensen die getuige zijn van of deelnemen aan oorlogshandelingen, militaire gevechten, of gewelddadige politieke conflicten kunnen traumatische stress ervaren als gevolg van de blootstelling aan geweld, verlies van dierbaren, of ernstige verwondingen.
- Geweldsmisdrijven: Dit omvat seksueel geweld, aanranding, mishandeling, overvallen, ontvoeringen, of moord. Slachtoffers van dergelijke misdrijven kunnen ernstige emotionele en psychologische schade oplopen als gevolg van de directe confrontatie met geweld en misbruik.
- Verkeersongevallen: Betrokken zijn bij een ernstig auto-ongeluk, treinongeluk, vliegtuigcrash, of ander soortig verkeersongeval kan traumatisch zijn vanwege de plotselinge dreiging voor de eigen veiligheid en mogelijk letsel of verlies van geliefden.
- Geweld in huiselijke kring: Dit omvat fysiek, seksueel, of emotioneel misbruik binnen familie- of huishoudelijke relaties. Slachtoffers van huiselijk geweld kunnen langdurige psychologische en emotionele trauma’s ervaren als gevolg van de herhaalde blootstelling aan misbruik en controle.
- Verlies van geliefden: Het overlijden van een dierbare, zoals een partner, ouder, kind, of vriend, kan een traumatische gebeurtenis zijn die intense rouw, verdriet, en psychologische pijn veroorzaakt.
- Medische trauma’s: Ernstige ziekten, medische procedures, of ongelukken die levensbedreigende verwondingen veroorzaken, kunnen traumatisch zijn vanwege de angst, pijn, en machteloosheid die gepaard gaan met de medische ervaring.
De impact van een traumatische gebeurtenis kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de aard van de gebeurtenis, de leeftijd en veerkracht van het individu, de beschikbaarheid van sociale steun, en eerdere ervaringen met trauma. Het is belangrijk om te erkennen dat traumatische ervaringen diepgaande emotionele en psychologische effecten kunnen hebben en dat professionele hulp en ondersteuning vaak nodig zijn om te herstellen.
PTSS is als een wond die niet heelt. Alles wat deze herinnering aanraakt, doet veel pijn. Maar het aanpakken van die herinnering, vaak in therapie, is essentieel voor genezing.
Maar hoe gaan we om met triggers? Het vermijden ervan is niet altijd mogelijk, maar er zijn strategieën om ermee om te gaan. Bijvoorbeeld, gronden jezelf door je zintuigen te gebruiken, zoals drie dingen noemen die je ziet, twee dingen die je hoort en één ding dat je voelt.
Therapie kan ook helpen. Er zijn verschillende soorten therapieën die mensen met PTSS kunnen helpen, zoals cognitieve verwerkingstherapie, oogbeweging desensitisatie en herverwerking, en lichaamsgerichte therapie.
Therapieën zoals cognitieve verwerkingstherapie gebruiken het delen van verhalen om mensen te helpen bij het verwerken van traumatische ervaringen en gedachten. Anderen, zoals lichaamsgerichte therapieën, richten zich op de fysieke reacties op trauma.
Cognitieve verwerkingstherapie (CPT) is een vorm van therapie die specifiek is ontwikkeld voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS). Het richt zich op het veranderen van de manier waarop mensen met PTSS denken en voelen over hun traumatische ervaringen.
Bij CPT ligt de nadruk op het identificeren en uitdagen van negatieve gedachten en overtuigingen die zijn ontstaan als gevolg van het trauma. Deze negatieve gedachten, zoals schuldgevoelens, schaamte, of zelfverwijt, kunnen het herstelproces bemoeilijken en de symptomen van PTSS in stand houden.
Tijdens CPT leren mensen vaardigheden om deze negatieve gedachten uit te dagen en te vervangen door meer realistische en evenwichtige gedachten. Dit kan worden gedaan door middel van gestructureerde schrijfopdrachten, waarbij mensen hun gedachten en gevoelens over het trauma op papier zetten en vervolgens analyseren.
Een belangrijk onderdeel van CPT is het herkennen van zogenaamde “cognitieve vervormingen”, zoals overdrijven van de negatieve aspecten van het trauma, het toeschrijven van schuld aan zichzelf, of het generaliseren van de impact van het trauma naar alle aspecten van het leven. Door deze vervormingen te identificeren en uit te dagen, kunnen mensen met PTSS hun denkpatronen veranderen en hun symptomen verminderen.
CPT is een evidence-based therapie die effectief is gebleken bij de behandeling van PTSS, zowel op korte als op lange termijn. Het is vaak onderdeel van een uitgebreider behandelplan dat ook andere vormen van therapie, zoals exposuretherapie of medicatie, kan omvatten.
Het doel van cognitieve verwerkingstherapie is niet alleen om de symptomen van PTSS te verminderen, maar ook om mensen te helpen een gevoel van controle over hun leven terug te krijgen en weer verbinding te maken met hun omgeving en relaties. Met de juiste begeleiding en ondersteuning kunnen mensen met PTSS leren omgaan met hun traumatische ervaringen en een leven leiden dat meer in lijn is met hun waarden en doelen.
Het belangrijkste is dat mensen met PTSS weten dat ze niet alleen zijn en dat er hulp beschikbaar is. Triggers kunnen angstaanjagend zijn, maar met de juiste ondersteuning en behandeling kunnen mensen leren ermee om te gaan en hun leven weer op te bouwen.
Het is belangrijk om te onthouden dat het herstellen van PTSS een proces is dat tijd en geduld kost. Maar met de juiste hulp en ondersteuning is herstel mogelijk.
Forbes, D., Lockwood, E., Phelps, A., Wade, D., Creamer, M., Bryant, R. A., & Meaghan, O. (2013). Trauma at the hands of another: distinguishing PTSD patterns following intimate and nonintimate interpersonal and noninterpersonal trauma in a nationally representative sample. The Journal of clinical psychiatry, 74(2), 21205.
Jones, P. J., Bellet, B. W., & McNally, R. J. (2020). Helping or harming? The effect of trigger warnings on individuals with trauma histories. Clinical Psychological Science, 8(5), 905-917.
