Wist je dat geur een cruciale rol speelt in liefdesrelaties? Onderzoek heeft aangetoond dat onze neus een krachtig instrument is bij het kiezen van een partner. Vooral voor vrouwen blijkt lichaamsgeur een belangrijke factor te zijn bij aantrekking. Maar wist je ook dat geur kan bijdragen aan het einde van romantiek?
Psychologen van de Universiteit van Sydney en Macquarie University in Australië hebben een interessante studie uitgevoerd naar de relatie tussen geur en toewijding in romantische relaties. Ze betrokken 80 studenten bij hun onderzoek, waarvan 41 vrouwen en 39 mannen. Deze groep bestond voornamelijk uit heteroseksuele individuen, maar ook enkele homoseksuele en biseksuele deelnemers namen deel aan het onderzoek.
De onderzoekers testten de olfactorische capaciteiten van de studenten – oftewel hun vermogen om geuren te detecteren, te onderscheiden en te identificeren. Vervolgens werden ze beoordeeld op hun reacties op het ruiken van kleding doordrenkt met zweet van vreemden. Daarnaast werden ze ondervraagd over hun huidige of meest recente romantische relaties. Hierbij werd gekeken naar factoren zoals de duur van de relaties, of ze samenwoonden met hun partners, en hun algemene tevredenheid over de relatie. Deelnemers werd ook gevraagd naar hun reacties op de lichaamsgeur van hun partners en hoe vaak ze ‘comfortabel roken’ – het bewust snuiven aan kleding of beddengoed om de geur van hun partner op te vangen.
Uit het onderzoek bleek dat hoe meer deelnemers de lichaamsgeur van hun partner waardeerden, hoe toegewijder ze waren aan hun relaties. Interessant genoeg ontdekten de onderzoekers ook dat deelnemers na het ruiken van een onaangename geur van hun partner, vaker aangaven dat ze uit elkaar wilden gaan.
Deze bevindingen suggereren dat een grotere blootstelling aan en genot van de geur van een partner een sterkere wens voorspelt om in de relatie te blijven, ongeacht de lengte van de relatie, seksuele activiteit en andere factoren. Hoewel geur meer van invloed lijkt te zijn op vrouwen dan op mannen bij het kiezen van een partner, maakte dit in dit onderzoek geen verschil.
Waarom vinden we geur belangrijk in onze relaties?
Maar waarom hechten we zoveel belang aan hoe onze partner ruikt? Lichaamsgeuren kunnen zowel fysieke intimiteit aanmoedigen als ontmoedigen. Bovendien is een goed ontwikkeld reukvermogen zelfs gekoppeld aan een hoger genot tijdens seks en frequenter orgasmes bij vrouwen. Seksuele tevredenheid hangt sterk samen met relatie toewijding. Als het niet lekker vinden van de lichaamsgeur van een partner leidt tot minder plezierige en minder frequente seks, vergroot dit de kans op een relatiebreuk.
Afgezien van seks kan het waarderen van de geur van een partner helpen bij het in stand houden van een relatie door vertrouwdheid en comfort te bieden. We weten dat geur nauw verbonden is met ons geheugen, en de geur van een partner kan een herinnering zijn aan alle mooie ervaringen die we met hen hebben gehad.
Evolutionair perspectief
Vanuit een evolutionair perspectief zijn we mogelijk geprogrammeerd om te reageren op geur vanwege de rol ervan als indicator van fysieke gezondheid. Evolutiedruk heeft ons geleerd om gezonde partners te verkiezen die waarschijnlijk gezonde nakomelingen zullen voortbrengen en in staat zullen zijn om hen op te voeden. Aangezien een slecht dieet en ziekte onaangename geuren kunnen veroorzaken, kan het afkeer van een slechte lichaamsgeur ons ervan weerhouden een ongezonde partner te kiezen.
Al met al kan het niet lekker vinden van de geur van een partner wijzen op een verlies van compatibiliteit en problemen signaleren voor een relatie. Deze informatie kan worden gebruikt om relatietherapie te verbeteren door interventies te benadrukken die zich specifiek richten op geur, zoals het behandelen van gezondheidsproblemen die van invloed zijn op lichaamsgeur of het selecteren van parfums die de geur verbeteren.
Speelt geur een rol in het voorkomen van incestueuze relaties?
Absoluut. Evolutionair gezien is er een mechanisme genaamd het Westermarck-effect, dat een verklaring biedt voor dit fenomeen.
Het Westermarck-effect, genoemd naar de Finse antropoloog Edvard Westermarck, verwijst naar de neiging van individuen die samen zijn opgegroeid om geen seksuele aantrekking tot elkaar te voelen. Dit effect treedt op als gevolg van het constante nabijheidscontact tijdens de vroege jeugd, wat leidt tot een soort psychologische immunisatie tegen seksuele aantrekking tot die personen.
Deze immunisatie wordt vermoedelijk gemedieerd door geur. Tijdens de kindertijd en adolescentie delen familieleden vaak nauw contact en worden ze blootgesteld aan elkaars lichaamsgeuren. Deze geuren worden geassocieerd met familiale intimiteit en veiligheid. Als gevolg hiervan ontwikkelt zich een afkeer van seksuele interacties met mensen met wie men deze vertrouwde geuren deelt.
Dit fenomeen heeft belangrijke evolutionaire implicaties. Het voorkomt niet alleen de kans op incest en genetische afwijkingen bij nakomelingen, maar het draagt ook bij aan de stabiliteit van sociale structuren en familie-eenheden. Het Westermarck-effect heeft een rol gespeeld in de menselijke evolutie door bij te dragen aan het vermijden van schadelijke genetische praktijken en het versterken van de sociale cohesie binnen gemeenschappen.
Het is echter belangrijk op te merken dat het Westermarck-effect niet altijd universeel van toepassing is en kan variëren afhankelijk van culturele praktijken, omgevingsfactoren en individuele ervaringen. Desalniettemin blijft het een fascinerend onderwerp binnen de studie van menselijke relaties en seksueel gedrag.
Het onderzoek naar geur en relaties werpt een nieuw licht op de complexiteit van menselijke interacties en benadrukt het belang van alle zintuigen in romantische verbintenissen. Onze neus kan ons meer vertellen over onze relaties dan we ons ooit hadden gerealiseerd.
Herz RS, Cahill ED. Differential use of sensory information in sexual behavior as a function of gender. Hum Nat. 1997 Sep;8(3):275-86. doi: 10.1007/BF02912495. PMID: 26196967.
