Tics zijn plotselinge, herhaalde motorische bewegingen of vocale geluiden die vaak voorkomen bij kinderen, en met name bij diegenen met ADHD. Ongeveer 20% van de kinderen met ADHD ontwikkelt een chronische ticstoornis. Deze tics, die zowel vocaal als motorisch kunnen zijn, omvatten gedragingen zoals knipperen met de ogen, grimassen van het gezicht, hoofdbewegingen, schouderophalen en keelschrapen.
Overlap tussen ADHD en ticstoornissen
Er lijkt overlap te bestaan in de neurologische componenten van ADHD en ticstoornissen, wat hun vaak gelijktijdige voorkomen kan verklaren. Abnormale niveaus van monoamine neurotransmitters, zoals dopamine en norepinefrine, en een disfunctie in de communicatie tussen bepaalde hersengebieden die betrokken zijn bij beweging, cognitie en gedrag, kunnen bijdragen aan het ontstaan van impulsief gedrag bij ADHD en de drang die leidt tot oncontroleerbare ticgedragingen.
Diagnose en behandeling
Ticstoornissen, die voor het 18e levensjaar beginnen, kunnen variëren in ernst en duur. In sommige gevallen kunnen ze ernstig genoeg zijn om gediagnosticeerd te worden als het syndroom van Gilles de la Tourette, een mogelijk levenslange aandoening gekenmerkt door frequente en talrijke motorische en vocale tics. Interessant is dat ongeveer de helft van de kinderen gediagnosticeerd met het syndroom van Tourette ook ADHD heeft. Hoewel tics vaak geen significante problemen veroorzaken die behandeling vereisen, kan in ernstige gevallen behandeling nodig zijn, waaronder stressbeheersing en medicatie.
Stimming
Stimming, of zelfstimulerend gedrag, is een ander type repetitief motorisch of vocaal gedrag dat geassocieerd wordt met ADHD. Dit gedrag omvat acties zoals handen flapperen, voet tikken, heen en weer schommelen, en neuriën. Dergelijke gedragingen zijn niet alleen een manier om sensaties te zoeken, maar ook om zelf te kalmeren of om de hersenen bezig te houden.
In tegenstelling tot tics kan stimming voordelig zijn voor kinderen met ADHD. Het helpt hen om moeilijke situaties te beheren, stress te verlichten, verveling te tolereren, blijdschap uit te drukken, of om te gaan met sensorische overbelasting. Fidgeting, vaak waargenomen bij ADHD, helpt de aandacht te behouden en kan beschouwd worden als een vorm van stimming. Door fysieke beweging kunnen dopamine niveaus in bepaalde hersengebieden beïnvloed worden, wat de concentratie ten goede komt.
Samenvatting
Zowel tics als stimming spelen een significante rol in het leven van veel kinderen met ADHD. Het begrijpen van deze gedragingen kan belangrijk zijn voor ouders, leerkrachten en zorgverleners om effectieve ondersteuning te bieden.
ADHD and Tics or Tourette Syndrome (n.d.). Retrieved from https://chadd.org/about-adhd/tics-and-tourette-syndrome/.
ADHD Stimming: Why It Happens and How to Cope (2023, April 26). Retrieved from https://add.org/stimming-adhd/.
