Recent onderzoek toont aan dat hoewel er veel aandacht is voor de perspectieven van professionals en ouders van neurodivergente kinderen, de ervaringen van neurodivergente cliënten zelf vaak onderbelicht blijven. De kwaliteit van de therapeutische relatie wordt gezien als de belangrijkste voorspeller van positieve uitkomsten in therapieën. Echter, neurodivergente individuen ervaren vaak uitdagingen in sociale connecties, wat de therapeutische ervaring kan beïnvloeden.
Een studie uit 2023 door Mauzek et al. onderzocht de geleefde ervaringen van autistische individuen in therapie en ontdekte dat velen moeilijkheden meldden met het bespreken in therapie en het integreren van besproken strategieën in hun dagelijks leven. Soortgelijke uitdagingen werden gemeld in een studie over groepsinterventies voor volwassenen met ADHD door Norby et al. in 2021. Deelnemers waardeerden het delen van ervaringen, maar vonden de eisen van de groep soms belastend.
Manieren om therapie voor neurodivergente cliënten te verbeteren
Door actief te luisteren, een ondersteunende omgeving te creëren, en open te staan voor feedback, kunnen therapeuten een meer bevestigende en effectieve ondersteuning bieden.
Luister
Het is van cruciaal belang voor therapeuten om echt te luisteren naar de unieke verhalen en perspectieven van neurodivergente cliënten. Dit vereist een oprechte wens om te begrijpen zonder direct oordelen te vellen of gedachten uit te dagen die als onbehulpzaam kunnen worden bestempeld.
Creëer een sensitief-vriendelijke ruimte
De therapieomgeving moet comfortabel zijn voor neurodivergente cliënten, met aandacht voor zintuiglijke gevoeligheden. Dit kan inhouden: minimale rommel, gedempte verlichting, en de beschikbaarheid van fidget-speeltjes.
Bied opties voor pauzes en beweging
Geef cliënten de mogelijkheid om de sessie te onderbreken of te bewegen als ze dit nodig hebben. Dit kan helpen bij zelfregulatie en het verminderen van overweldigende gevoelens.
Bied meerdere communicatieopties
Niet iedereen communiceert het beste met woorden. Alternatieven zoals tekenen, muziekinstrumenten of digitale communicatietools kunnen waardevolle alternatieven bieden.
Neurodivergent gedrag is niet per sé een probleem
Een neurodiversiteitsbevestigende benadering erkent dat bepaalde gedragingen, zoals stimming of fidgeting, niet problematisch hoeven te zijn en comfort kunnen bieden aan de cliënt.
Focus op empowerment en zelfbeschikking
Help cliënten om hun eigen behoeften effectief te herkennen en te communiceren, wat vooral belangrijk kan zijn in uitdagende sociale of professionele situaties.
Luister naar neurodivergente stemmen
Het is belangrijk voor therapeuten om te leren van neurodivergente individuen door bijvoorbeeld deel te nemen aan trainingen gegeven door neurodivergente clinici of door het lezen van memoires geschreven door neurodivergente auteurs.
Vermijd stereotypering
Elke neurodivergente cliënt is uniek. Het is essentieel om te vermijden dat men uitgaat van stereotypen die kunnen leiden tot misverstanden en inadequate zorg.
Vraag om feedback
Het regelmatig vragen van feedback kan therapeuten helpen om de relevantie van de gebruikte methoden en de therapeutische relatie beter te begrijpen en af te stemmen op de behoeften van de cliënt.
Conclusie
Het verbeteren van therapie voor neurodivergente cliënten vereist een zorgvuldige overweging van hun specifieke behoeften en ervaringen. Door actief te luisteren, een ondersteunende omgeving te creëren, en open te staan voor feedback, kunnen therapeuten een meer bevestigende en effectieve ondersteuning bieden. Het is essentieel dat zowel therapeuten als de samenleving als geheel meer begrip en acceptatie tonen voor neurodiversiteit.
Anderson, L. K. (2023). Autistic experiences of applied behavior analysis. Autism, 27(3), 737-750.
Babb, C., Brede, J., Jones, C. R., Elliott, M., Zanker, C., Tchanturia, K., & Fox, J. R. (2021). ‘It’s not that they don’t want to access the support… it’s the impact of the autism’: The experience of eating disorder services from the perspective of autistic women, parents and healthcare professionals. Autism, 25(5), 1409-1421.
Bachelor, A. (2013). Clients’ and therapists’ views of the therapeutic alliance: Similarities, differences and relationship to therapy outcome. Clinical psychology & psychotherapy, 20(2), 118-135.
Hu, X., Wang, H., Han, Z. R., Zhao, Y., & Ke, L. (2021). The influence of visual supports and motivation on motor performance of the MABC-2 for Chinese school-aged children with autism spectrum disorder. Scientific reports, 11(1), 15557.
Lambert, M. J., & Barley, D. E. (2001). Research summary on the therapeutic relationship and psychotherapy outcome. Psychotherapy: Theory, research, practice, training, 38(4), 357.
Mazurek, M. O., Pappagianopoulos, J., Brunt, S., Sadikova, E., Nevill, R., Menezes, M., & Harkins, C. (2023). A mixed methods study of autistic adults’ mental health therapy experiences. Clinical Psychology & Psychotherapy, 30(4), 767-779.
Nordby, E. S., Gilje, S., Jensen, D. A., Sørensen, L., & Stige, S. H. (2021). Goal management training for adults with ADHD–clients’ experiences with a group-based intervention. BMC psychiatry, 21, 1-12.
Simpson, B. (2020). An open letter to the psychotherapy and counselling profession: It is time to recognise the politics of training and practising with Tourette’s syndrome. Psychotherapy and Politics International, 18(3), e1549.
