Volwassenen die uiteindelijk gediagnosticeerd worden met ADHD, worden vaak geconfronteerd met misvattingen en vooroordelen die suggereren dat hun problemen niet echt zijn. Uitspraken zoals “Als je klaar bent met studeren, kun je geen ADHD hebben” ondermijnen de realiteit van ADHD en ontkennen de complexiteit van deze aandoening. Dit artikel duikt dieper in waarom deze opvattingen schadelijk zijn en benadrukt het belang van een grondige diagnose.
De misverstanden over volwassen ADHD
Het idee dat intelligentie of succes in het onderwijs ADHD uitsluit, is wijdverbreid maar volledig ongegrond. ADHD is een neurodiverse aandoening die niet minder wordt door academische of professionele prestaties. Hier zijn enkele veelvoorkomende misvattingen die we moeten ontkrachten:
- Intelligentie versus ADHD: “Je bent te slim om ADHD te hebben” is een veelgehoorde maar onjuiste opmerking. ADHD heeft niets te maken met intelligentie.
- Academisch en professioneel succes: Succes in een academische of professionele setting sluit ADHD niet uit. Veel mensen met ADHD ontwikkelen compensatiestrategieën die hun moeilijkheden maskeren.
- Vergelijking met anderen: “Iedereen heeft wel eens last van wat jij beschrijft” bagatelliseert de specifieke en significante uitdagingen waar mensen met ADHD dagelijks mee te maken hebben.
Voorbeelden van verborgen worstelingen
Mensen met ADHD kunnen externe tekenen van succes vertonen, terwijl ze intern strijden met hun symptomen. Hier zijn enkele voorbeelden van hoe ADHD ‘achter de schermen’ werkt:
- Studenten: Een student kan opdrachten op tijd inleveren, maar heeft misschien intense begeleiding van ouders nodig of maakt gebruik van oneerlijke middelen uit wanhoop.
- Werknemers: Een werknemer die inzichtelijk lijkt tijdens vergaderingen, kan in werkelijkheid vele uren aan overwerk besteden om aan de verwachtingen te voldoen, ten koste van persoonlijke tijd en gezondheid.
Deze copingmechanismen zijn niet duurzaam en kunnen leiden tot ernstige persoonlijke en professionele problemen.
Het belang van een grondige evaluatie
Voor een correcte diagnose van ADHD bij volwassenen is een uitgebreide evaluatie essentieel. Dit proces omvat verschillende stappen die zorgvuldig moeten worden gevolgd:
- Gestructureerd diagnostisch interview: Dit interview beoordeelt elk van de 18 symptomen van ADHD volgens de criteria van de DSM-5.
- Informantbeoordelingen: Vragenlijsten die zowel door de persoon zelf als door anderen worden ingevuld, bieden een breder perspectief op de mogelijke symptomen.
- Vaststellen van beperkingen: Het is noodzakelijk om te beoordelen hoe de symptomen het dagelijks functioneren beïnvloeden.
- Beoordeling van symptoominstellingen en tijdlijn: Het is van groot belang om het begin van de symptomen en hun persistentie over tijd vast te stellen.
- Uitsluiten van alternatieven: Het beoordelen van andere mogelijke medische of psychische aandoeningen is een sleutelonderdeel van de diagnose.
- Diagnose stellen: Afhankelijk van de verzamelde gegevens kan een definitieve diagnose van ADHD worden gesteld, met een specifieke presentatie en ernst.
Conclusie: Validering en begrip als sleutels tot ondersteuning
Een nauwkeurige diagnose is van groot belang, niet alleen voor de behandeling, maar ook voor het bieden van validatie en richting. Of de diagnose nu ADHD is of een andere aandoening, het begrijpen en erkennen van de werkelijke problemen kan aanzienlijk helpen bij het verbeteren van iemands welzijn en levenskwaliteit. Laten we daarom voorbijgaan aan oppervlakkige oordelen en streven naar een diepgaand begrip van de uitdagingen van elke individu. Dit is niet alleen belangrijk voor mensen met ADHD, maar voor iedereen die met onzichtbare worstelingen leeft.
Antshel, K. M. et al. (2010). Executive functioning in high-IQ adults with ADHD. Psychological Medicine, 40(11): 1909-1918.
Sibley, M. H. (2021). Empirically-informed guidelines for first-time adult ADHD diagnosis. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 43(4), 340-351. doi: 10.1080/13803395.2021.1923665
Brown, T. E. et al. (2009). Executive function impairments in high IQ adults with ADHD. Journal of Attention Disorders, 13(2), 161-167.
