In dit artikel bespreken we de bevindingen van recent onderzoek naar uitdagend gedrag bij autisme en de implicaties hiervan voor de praktijk.
Wat is uitdagend gedrag?
Uitdagend gedrag wordt gedefinieerd als gedragingen die sociaal abnormaal zijn en de fysieke veiligheid van de persoon zelf of anderen in gevaar kunnen brengen. Voorbeelden hiervan zijn agressie, zelfbeschadiging en vernieling van eigendommen. Dit gedrag kan in twee hoofdcategorieën worden verdeeld: internaliserend gedrag, zoals terugtrekken en angst, en externaliserend gedrag, zoals agressie en destructief gedrag.
Om deze complexe gedragingen beter te begrijpen, gebruiken onderzoekers vaak gestandaardiseerde vragenlijsten en observaties. De meest gebruikte instrumenten in de studies zijn de Child Behaviour Checklist (CBCL) en de Aberrant Behaviour Checklist (ABC), die beide helpen bij het meten van zowel brede als specifieke gedragsproblemen.
Bevindingen
De systematische review en meta-analyse hebben gegevens uit 56 studies geanalyseerd, waarin de langetermijnontwikkeling van uitdagend gedrag bij autistische individuen werd onderzocht. De belangrijkste bevindingen zijn als volgt:
- Uit de meta-analyse bleek dat uitdagend gedrag bij autistische individuen over de tijd afneemt. Hoewel de afname klein maar significant was, geeft dit hoop voor verbeteringen op lange termijn.
- De tijd tussen de eerste en laatste meting en de leeftijd bij de laatste meting hadden een significante invloed op de mate van gedragsverandering. Langere tijdsintervallen tussen metingen en oudere leeftijd bij de laatste meting waren geassocieerd met een grotere afname in uitdagend gedrag.
- Geslacht en de aanwezigheid van een intellectuele beperking hadden minder duidelijke invloeden, hoewel sommige studies suggereerden dat meisjes en individuen zonder intellectuele beperkingen minder uitdagend gedrag vertoonden.
- Verschillende typen uitdagend gedrag, zoals agressie en zelfbeschadiging, vertoonden verschillende ontwikkelingspatronen. Agressie nam vaker af naarmate individuen ouder werden, terwijl zelfbeschadiging een complexer patroon vertoonde.
Praktische implicaties voor ouders en verzorgers
Voor ouders en verzorgers is het belangrijk te weten dat uitdagend gedrag bij hun autistische kinderen kan afnemen naarmate ze ouder worden. Hier zijn enkele tips om dit proces te ondersteunen:
- Veel autistische kinderen gedijen bij een voorspelbare routine. Het opzetten van een dagelijkse structuur kan helpen bij het verminderen van angst en het voorkomen van uitdagend gedrag.
- Het belonen van positief gedrag in plaats van het straffen van negatief gedrag kan effectief zijn. Bijvoorbeeld, een kind dat rustig blijft tijdens een moeilijke situatie kan worden beloond met een favoriete activiteit.
- Het inschakelen van professionele hulp, zoals gedragstherapie, kan ouders helpen bij het ontwikkelen van effectieve strategieën om met uitdagend gedrag om te gaan.
Implicaties voor onderwijs en zorgverleners
Onderwijsinstellingen en zorgverleners spelen een cruciale rol in het ondersteunen van autistische individuen. Uit de studie blijkt dat uitdagend gedrag vaak afneemt met de juiste ondersteuning. Hier zijn enkele aanbevelingen:
- Het opstellen van gepersonaliseerde ondersteuningsplannen die rekening houden met de specifieke behoeften en sterktes van het kind kan bijdragen aan een positieve gedragsontwikkeling.
- Het trainen van leerkrachten en zorgverleners in het omgaan met uitdagend gedrag en het begrijpen van autisme kan de kwaliteit van de zorg en het onderwijs verbeteren.
- Regelmatige communicatie en samenwerking met ouders kan helpen bij het consistent toepassen van strategieën thuis en op school, wat de effectiviteit van interventies kan verhogen.
Tips voor volwassenen die worstelen met gevoelens van agressie
- Identificeer triggers: Probeer de situaties, mensen of gebeurtenissen te identificeren die agressie bij je uitlokken.
- Houd een dagboek bij: Schrijf op wanneer je je agressief voelt, wat er gebeurde, en hoe je reageerde. Dit kan helpen patronen te herkennen.
- Diepe ademhaling en ontspanning: Oefen diepe ademhalingstechnieken of meditatie om je te helpen kalmeren tijdens stressvolle momenten.
- Fysieke activiteit: Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om opgebouwde spanning en agressieve gevoelens te verminderen.
- Creatieve uitlaatkleppen: Zoek creatieve manieren om je gevoelens te uiten, zoals schrijven, tekenen of muziek maken.
- Plan je dag: Een voorspelbare routine kan helpen om gevoelens van angst en stress, die vaak agressie kunnen uitlokken, te verminderen.
- Visual schedules: Gebruik visuele schema’s om je dag te plannen en structuur te bieden.
- Gebruik ik-boodschappen: In plaats van te reageren met agressie, leer te communiceren hoe je je voelt door “ik”-uitspraken te gebruiken, zoals “Ik voel me gefrustreerd omdat…”
- Non-verbale communicatie: Gebruik pictogrammen of kaarten om je gevoelens te uiten als je moeite hebt met verbale communicatie.
- Therapie: Overweeg therapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), die kan helpen bij het ontwikkelen van strategieën om met agressie om te gaan.
- Ondersteuningsgroepen: Sluit je aan bij een ondersteuningsgroep voor autistische volwassenen om ervaringen en strategieën te delen.
- Time-out: Geef jezelf toestemming om een stap terug te doen en een time-out te nemen als je voelt dat je agressief wordt.
- Alternatieve acties: Vervang agressieve reacties door iets anders te doen, zoals een stressbal knijpen of een kalmerende activiteit uitvoeren.
- Slaap en voeding: Zorg voor voldoende slaap en een gezond dieet, omdat fysieke gezondheid een grote impact kan hebben op je emotionele welzijn.
- Zelfzorg: Neem tijd voor jezelf en doe dingen die je leuk vindt en je ontspannen.
Het is belangrijk te onthouden dat het omgaan met agressie een leerproces is en dat het oké is om hulp te zoeken en tijd te nemen om strategieën te ontwikkelen die voor jou werken.
Adams D, Dargue N, Paynter J. Longitudinal studies of challenging behaviours in autistic children and adults: A systematic review and meta-analysis. Clin Psychol Rev. 2023 Aug;104:102320. doi: 10.1016/j.cpr.2023.102320. Epub 2023 Jul 20. PMID: 37515997.
