Seksualiteit bij mensen met autisme is een onderwerp dat vaak over het hoofd wordt gezien, maar het is net zo relevant als bij de neurotypische bevolking. Mensen met autisme, inclusief die met HFA, vertonen een breed scala aan seksuele gedragingen en interesses. Dit artikel bespreekt de bevindingen van een onderzoek naar hyperseksualiteit en parafiele gedragingen bij mannen en vrouwen met HFA.
Hoog Functionerend Autisme (HFA)
Hoog Functionerend Autisme (HFA) is een term die wordt gebruikt om mensen met autisme te beschrijven die over het algemeen een normale tot hoge intelligentie hebben en volledig zelfredzaam zijn. Of in hoge mate zelfredzamer dan anderen binnen het autismespectrum.
Mensen met HFA vertonen vaak minder uitgesproken symptomen van autisme in vergelijking met anderen binnen het spectrum, zoals minder ernstige beperkingen in de sociale interactie, communicatie en gedrag. Ze kunnen goed functioneren op het gebied van onderwijs, werk en dagelijks leven, hoewel ze soms wel specifieke ondersteuning of aanpassingen nodig hebben, afhankelijk van hun individuele behoeften.
In de DSM-5, die de diagnostische criteria voor psychiatrische stoornissen bevat, is de term “Hoog Functionerend Autisme” geen officiële diagnose. In plaats daarvan worden alle niveaus van autisme nu geclassificeerd binnen de bredere noemer van “autismespectrumstoornis” (ASS), waarbij de nadruk meer ligt op de specifieke ondersteuningsbehoeften en de mate van ondersteuning die nodig is, in plaats van op het functioneringsniveau alleen.
Het onderzoek
Het doel van het onderzoek was om de frequentie en aard van hyperseksueel en parafiel gedrag bij volwassenen met HFA te onderzoeken en te vergelijken met die bij neurotypische volwassenen. De onderzoekers hoopten dat deze bevindingen zouden bijdragen aan een beter begrip van de seksuele gezondheid en het welzijn van mensen met HFA.
Het onderzoek werd uitgevoerd onder volwassenen met een diagnose van HFA, zonder intellectuele beperkingen. Er werden zelfrapportagevragenlijsten gebruikt, waaronder de Duitse versie van de Autisme Spectrum Quotient Short Form (AQ-SF) en de Hypersexual Behavior Inventory (HBI-19). De deelnemers werden gerekruteerd via zelfhulpgroepen en autisme centra in Duitsland. De controlegroep bestond uit neurotypische volwassenen die gematcht waren op geslacht, leeftijd en opleidingsniveau. In totaal namen 96 personen met HFA en 96 controlepersonen deel aan het onderzoek.
Hyperseksueel gedrag
Hyperseksueel gedrag, ook wel bekend als hyperseksualiteit, verwijst naar een patroon van seksueel verlangen en activiteit dat als excessief wordt beschouwd in vergelijking met wat als normaal of gemiddeld wordt gezien. Dit gedrag kan verschillende vormen aannemen, zoals veelvuldig masturberen, obsessieve gedachten over seks, een sterke drang om meerdere seksuele partners te hebben, of een buitensporige betrokkenheid bij pornografie.
Kenmerken van hyperseksueel gedrag kunnen onder andere zijn:
- Intense seksuele drang: Ongecontroleerde seksuele fantasieën, verlangens of gedragingen die vaak terugkeren.
- Frequentie: Seksuele activiteiten komen veel vaker voor dan normaal, soms meerdere keren per dag.
- Compulsiviteit: Een gevoel van onvermogen om het seksuele gedrag te beheersen, ondanks pogingen om dit te doen.
- Negatieve gevolgen: Het gedrag leidt tot problemen in het dagelijks leven, zoals werkgerelateerde problemen, relatieproblemen of juridische problemen.
- Persoonlijke distress: De persoon ervaart lijden of ongemak door hun seksuele gedrag, wat kan leiden tot schuldgevoelens, schaamte of angst.
Hyperseksualiteit wordt soms vergeleken met verslavingsgedrag, waarbij de drang naar seks vergelijkbaar is met de drang naar middelen bij verslaving. Het is belangrijk om te benadrukken dat hyperseksueel gedrag alleen als een probleem wordt beschouwd als het leidt tot significant leed voor de persoon zelf of hun omgeving.
Het is belangrijk om te weten dat hyperseksualiteit een deel van je kan zijn, maar het definieert niet wie je bent. Net zoals je fascinatie voor sterrenkunde of je vermogen om elke aflevering van je favoriete serie te citeren, is het slechts een facet van je totale persoonlijkheid. En net zoals bij andere interesses, kun je leren hoe je er gezond mee omgaat.
Uit het onderzoek bleek dat mannen met HFA significant vaker hyperseksueel gedrag vertoonden dan de controlegroep. Maar liefst 30,4% van de mannen met HFA scoorde boven de drempelwaarde voor hyperseksualiteit, vergeleken met slechts 3,5% van de controlemannen. Bij vrouwen werden geen significante verschillen gevonden tussen de HFA-groep en de controlegroep.
| Frequentie van hyperseksualiteit | Mannen met HFA | Controle mannen | Vrouwen met HFA | Controle vrouwen |
|---|---|---|---|---|
| Hyperseksueel (> 49 op HBI-19) | 30,4% | 3,5% | 10,0% | 7,7% |
Parafiel gedrag
Parafiel gedrag verwijst naar seksuele interesses, fantasieën of gedragingen die als atypisch of afwijkend worden beschouwd in vergelijking met de normen van de maatschappij. Deze gedragingen worden vaak gekenmerkt door intense en aanhoudende seksuele verlangens die gericht zijn op niet-conventionele objecten, situaties of individuen. Parafiele gedragingen kunnen variëren van onschadelijk tot potentieel schadelijk of illegaal, afhankelijk van de specifieke parafilie en de context waarin deze optreedt.
Enkele voorbeelden van parafiele gedragingen zijn:
- Fetisjisme: Seksuele opwinding door niet-levende objecten of een specifieke niet-genitale lichaamsdeel, zoals schoenen of voeten.
- Voyeurisme: Seksuele opwinding door het bespieden van nietsvermoedende mensen die zich uitkleden, naakt zijn of seksuele handelingen verrichten.
- Exhibitionisme: Seksuele opwinding door het blootstellen van de geslachtsdelen aan nietsvermoedende anderen.
- Frotteurisme: Seksuele opwinding door het wrijven tegen een niet-instemmende persoon, vaak in drukke openbare ruimtes.
- Sadisme: Seksuele opwinding door het toebrengen van fysieke of psychologische pijn of vernedering aan een ander.
- Masochisme: Seksuele opwinding door het ontvangen van fysieke of psychologische pijn of vernedering.
- Pedofilie: Seksuele opwinding door prepuberale kinderen.
Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen parafilieën en parafiele stoornissen. Parafilieën zijn op zichzelf niet noodzakelijk problematisch of pathologisch; veel mensen kunnen parafiele interesses hebben zonder dat deze hun dagelijks leven negatief beïnvloeden.
“Ben je klaar voor een nieuwe seksuele gedachte? Klik hier!” Soms wil je gewoon die pop-up blokkeren, maar de IT-afdeling van je brein heeft een dagje vrij…
Een parafiele stoornis wordt echter gediagnosticeerd wanneer deze verlangens of gedragingen aanzienlijke stress veroorzaken, leiden tot functionele beperkingen in het dagelijks leven, of schadelijk zijn voor anderen.
Mannen met HFA rapporteerden significant vaker parafiele fantasieën en gedragingen dan de controlemannen (zonder HFA). Dit omvatte masochistische, sadistische, voyeuristische en frotteuristische fantasieën en gedragingen, evenals pedofiele fantasieën met vrouwelijke kinderen. Bij vrouwen met HFA werden geen significante verschillen gevonden in de frequentie van parafiele fantasieën en gedragingen in vergelijking met de controlevrouwen (zonder HFA), met uitzondering van masochistisch gedrag, dat vaker voorkwam bij controlevrouwen.
| Parafiele fantasieën en gedragingen | Mannen met HFA | Controle mannen | Vrouwen met HFA | Controle vrouwen |
|---|---|---|---|---|
| Masochistische fantasieën | 39,3% | 10,5% | 32,5% | 28,2% |
| Masochistisch gedrag | 28,6% | 10,5% | 5,0% | 28,2% |
| Sadistische fantasieën | 42,9% | 7,0% | 5,0% | 7,7% |
| Voyeuristische fantasieën | 39,3% | 10,5% | 25,0% | 25,6% |
| Voyeuristisch gedrag | 28,6% | 3,5% | 10,0% | 0,0% |
| Frotteuristische fantasieën | 26,8% | 0,0% | 5,0% | 0,0% |
| Frotteuristisch gedrag | 16,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
| Pedofiele fantasieën (vrouwelijke kinderen) | 28,6% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
Advies
- Praat erover: Vind iemand die je vertrouwt en deel je ervaringen. Soms lucht het enorm op om je zorgen te delen. Tip: Op ons forum kan je anoniem deelnemen.
- Zoek hulp: Professionele hulp kan je helpen om strategieën te ontwikkelen om met je gevoelens om te gaan.
- Blijf bezig: Vind hobby’s en activiteiten die je afleiden en waar je plezier aan beleeft. Of het nu gaat om schilderen, sporten, of het bouwen van modelvliegtuigen, iets dat je focus verlegt kan wonderen doen.
Conclusie
De resultaten van dit onderzoek suggereren dat mannen met HFA een hogere prevalentie van hyperseksueel en parafiel gedrag vertonen dan neurotypische mannen. Dit kan mogelijk worden verklaard door de repetitieve aard van hun gedrag en sensorische bijzonderheden. Vrouwen met HFA vertonen daarentegen geen significant hogere frequentie van deze gedragingen, wat mogelijk wijst op betere sociale aanpassing en minder uitgesproken symptomen bij vrouwen met HFA.
Schöttle D, Briken P, Tüscher O, Turner D. Sexuality in autism: hypersexual and paraphilic behavior in women and men with high-functioning autism spectrum disorder. Dialogues Clin Neurosci. 2017 Dec;19(4):381-393. doi: 10.31887/DCNS.2017.19.4/dschoettle. PMID: 29398933; PMCID: PMC5789215.
