Hoewel er geen geneesmiddel is voor autisme, worden vaak medicijnen gebruikt om symptomen zoals agressie en angst te behandelen. Echter, deze medicijnen hebben soms vervelende bijwerkingen. Een veelbesproken alternatief in recente jaren is cannabidiol (CBD), een niet-psychoactieve stof die voorkomt in cannabis. Studies suggereren dat CBD een gunstig effect kan hebben op symptomen van autisme, zonder de nadelige effecten van traditionele psychotrope medicijnen.
Een Braziliaans onderzoek, uitgevoerd aan de Universiteit van Paraíba, richtte zich op de effectiviteit en veiligheid van CBD-rijke cannabisextracten bij kinderen met autisme. De studie volgde 60 kinderen tussen de 5 en 11 jaar, die gedurende 12 weken ofwel CBD of een placebo ontvingen. Het onderzoek werd dubbelblind en placebogecontroleerd uitgevoerd, wat betekent dat noch de kinderen, noch de onderzoekers wisten wie de actieve behandeling kreeg en wie de placebo.
CBD heeft geen psychoactieve werking en veroorzaakt geen high.
De kinderen werden in twee groepen verdeeld: een behandelingsgroep die het CBD-extract ontving en een controlegroep die een placebo kreeg. De onderzoekers evalueerden verschillende aspecten van autistisch gedrag, zoals sociale interactie, angst, concentratie en eetgedrag. Dit onderzoek was uniek omdat het zich specifiek richtte op kinderen met verschillende niveaus van autistische beperkingen, variërend van mild tot ernstig.
Belangrijkste resultaten
De resultaten van het onderzoek waren veelbelovend. De kinderen die het CBD-extract ontvingen, vertoonden significante verbeteringen op verschillende vlakken in vergelijking met de placebogroep.
Het onderzoek werd dubbelblind en placebogecontroleerd uitgevoerd, wat betekent dat noch de kinderen, noch de onderzoekers wisten wie de actieve behandeling kreeg en wie de placebo.
Sociale interactie: Een van de meest opmerkelijke bevindingen was de verbetering in sociale interactie. Kinderen in de behandelingsgroep hadden meer contact met hun leeftijdsgenoten en vertoonden minder teruggetrokken gedrag. Dit is een belangrijk aspect omdat sociale moeilijkheden een kernsymptoom van autisme zijn. Een kind dat bijvoorbeeld eerst moeite had om met andere kinderen te spelen, begon na enkele weken meer open en speels te reageren.
Vermindering van angst: Daarnaast bleek CBD effectief te zijn in het verminderen van angst. Kinderen met autisme kunnen vaak overweldigd worden door stressvolle situaties, wat kan leiden tot angstaanvallen. In de CBD-groep werd een duidelijke afname van angst gerapporteerd, wat een belangrijke verbetering in de kwaliteit van leven betekent voor zowel de kinderen als hun ouders.
Psychomotorische onrust en eetgedrag: De behandelde kinderen toonden ook een afname in psychomotorische onrust, zoals rusteloosheid en overmatige bewegingen. Dit zorgde voor een rustiger gedrag, wat zowel thuis als op school een positieve invloed had. Interessant genoeg werd er ook een verbetering in het eetgedrag gemeld: kinderen die eerst selectief aten of zelfs maaltijden oversloegen, begonnen meer en gevarieerder te eten.
Concentratie en leervermogen: Bij kinderen met milde vormen van autisme werd zelfs een verbetering in concentratievermogen waargenomen. Hoewel deze verbetering zich voornamelijk beperkte tot mildere gevallen, suggereert dit dat CBD de focus en aandacht van kinderen kan vergroten, wat hun leerprestaties ten goede komt. Een fictief voorbeeld zou een kind kunnen zijn dat tijdens de les moeite had om stil te zitten en zich te concentreren, maar na de behandeling langer geconcentreerd kon werken aan taken.
Veiligheid van de behandeling
Een cruciaal onderdeel van dit onderzoek was het evalueren van de veiligheid van CBD-gebruik. Hoewel cannabis vaak geassocieerd wordt met psychoactieve effecten door tetrahydrocannabinol (THC), bevatte het gebruikte extract voornamelijk CBD, dat geen psychoactieve effecten veroorzaakt. Slechts drie kinderen in de behandelingsgroep ervoeren milde bijwerkingen, zoals duizeligheid, lichte gewichtstoename en slapeloosheid. Deze bijwerkingen verdwenen meestal vanzelf, en er werden geen ernstige gezondheidsrisico’s vastgesteld.
In eerdere studies werd melding gemaakt van mogelijke bijwerkingen zoals diarree of vermoeidheid, maar deze werden in dit onderzoek niet significant waargenomen. Dit benadrukt dat CBD in lage concentraties veilig kan worden gebruikt, zelfs bij kinderen.
Wat betekent dit voor de toekomst?
De resultaten van dit onderzoek bieden nieuwe hoop voor ouders en zorgverleners van kinderen met autisme. De positieve effecten op sociale interactie, angst en rusteloosheid laten zien dat CBD een potentieel waardevolle aanvulling kan zijn op de bestaande behandelmethoden. In tegenstelling tot veelgebruikte antipsychotica, die vaak gepaard gaan met serieuze bijwerkingen, lijkt CBD een mild en veilig alternatief te bieden.
Het is echter belangrijk om te benadrukken dat meer onderzoek nodig is. Dit onderzoek had een relatief kleine steekproefomvang en een korte behandelingsperiode van 12 weken. Toekomstig onderzoek kan zich richten op de langetermijneffecten van CBD-gebruik bij kinderen en op het vergelijken van de effectiviteit van verschillende doses.
Over CBD en THC
THC (tetrahydrocannabinol) en CBD (cannabidiol) zijn beide stoffen die afkomstig zijn van de cannabisplant, maar ze verschillen sterk in hun effecten en toepassingen. Hier zijn de belangrijkste verschillen:
Psychoactieve effecten
- THC: Heeft psychoactieve eigenschappen, wat betekent dat het verantwoordelijk is voor de “high” die geassocieerd wordt met recreatief cannabisgebruik. Het beïnvloedt de hersenen door zich te binden aan cannabinoïde receptoren (CB1) in het centrale zenuwstelsel.
- CBD: Heeft geen psychoactieve werking en veroorzaakt geen high. CBD beïnvloedt dezelfde receptoren indirect, wat andere effecten heeft zonder een bewustzijnsveranderende ervaring.
Juridische status
- THC: In veel landen en gebieden is THC streng gereguleerd of illegaal vanwege de psychoactieve effecten. Het gebruik van THC-producten kan strafrechtelijke gevolgen hebben in gebieden waar cannabis verboden is.
- CBD: CBD wordt vaak legaal verkocht in verschillende landen, mits het weinig tot geen THC bevat. In veel gevallen wordt het gezien als een gezondheidsproduct of supplement, maar regelgeving varieert per land.
Medische toepassingen
- THC: Wordt vaak voorgeschreven voor pijnverlichting, misselijkheid (bijvoorbeeld bij chemotherapie), en om de eetlust te stimuleren bij mensen met bijvoorbeeld kanker of hiv/aids.
- CBD: Staat bekend om zijn kalmerende en ontstekingsremmende eigenschappen. Het wordt gebruikt voor de behandeling van aandoeningen zoals epilepsie (zoals bij het medicijn Epidiolex), angst, chronische pijn, en ontstekingsziekten zonder de psychotrope effecten van THC.
Bijwerkingen
- THC: Kan bij sommige mensen ongewenste bijwerkingen veroorzaken, zoals angst, paranoia, verhoogde hartslag, en verminderd geheugen. Vooral bij hoge doses kunnen deze effecten verergeren.
- CBD: Wordt over het algemeen goed verdragen en heeft weinig bijwerkingen. Mogelijke bijwerkingen zijn slaperigheid, droge mond en interacties met andere medicijnen, maar deze zijn mild in vergelijking met THC.
Interactie met het endocannabinoïde systeem
- THC: Bindt direct aan CB1-receptoren in de hersenen, wat de psychoactieve effecten veroorzaakt. Dit zorgt voor de verandering in stemming, bewustzijn en zintuiglijke waarneming.
- CBD: Heeft een complexere interactie met het endocannabinoïde systeem. Het bindt niet direct aan CB1-receptoren, maar beïnvloedt ze indirect, wat resulteert in een modulatie van de effecten van andere stoffen zoals THC. Het heeft een bredere werking, bijvoorbeeld door serotonine- en dopamine-receptoren te beïnvloeden.
Gebruik en populariteit
- THC: Wordt vooral gebruikt voor recreatieve en medische doeleinden door mensen die zoeken naar de psychoactieve effecten.
- CBD: Is steeds populairder geworden in wellness- en gezondheidsproducten, omdat het de voordelen van cannabis biedt zonder de high. Het wordt vaak gebruikt in oliën, crèmes, en voedingssupplementen.
Samenvattend:
- THC is psychoactief en zorgt voor een high, wordt gereguleerd vanwege recreatief gebruik, en wordt vaak gebruikt voor pijnverlichting en eetluststimulatie.
- CBD is niet psychoactief, legaal in veel landen, en wordt vooral gebruikt voor zijn therapeutische voordelen zonder geestverruimende effecten.
Conclusie
Samenvattend toont dit onderzoek aan dat CBD-rijke cannabisextracten een veilige en effectieve optie kunnen zijn voor het verlichten van enkele van de meest uitdagende symptomen van autisme. De verbeteringen in sociale interactie, angst en rusteloosheid bieden een veelbelovende toekomst voor kinderen met autisme en hun families. Hoewel verdere studies nodig zijn, wijzen deze bevindingen op het potentieel van CBD als een waardevolle aanvulling op bestaande therapieën.
Silva EAD Junior, Medeiros WMB, Santos JPMD, Sousa JMM, Costa FBD, Pontes KM, Borges TC, Espínola C Neto Segundo, Andrade E Silva AH, Nunes ELG, Alves NT, Rosa MDD, Albuquerque KLGD. Evaluation of the efficacy and safety of cannabidiol-rich cannabis extract in children with autism spectrum disorder: randomized, double-blind, and placebo-controlled clinical trial. Trends Psychiatry Psychother. 2024;46:e20210396. doi: 10.47626/2237-6089-2021-0396. Epub 2022 May 26. PMID: 35617670; PMCID: PMC11332686.