De populariteit van cannabidiol (CBD), een stof afkomstig van de cannabisplant, is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Steeds meer mensen gebruiken het als een natuurlijk middel tegen angst, stress en andere gezondheidsklachten. CBD wordt aangeprezen vanwege zijn kalmerende en ontstekingsremmende eigenschappen, zonder het ‘high’-effect dat vaak met cannabis geassocieerd wordt. Maar de vraag blijft: hoe effectief is CBD echt? En in hoeverre zijn de waargenomen effecten te danken aan de verwachtingen van de gebruikers?
Dit artikel gaat in op de resultaten van een recent onderzoek dat de invloed van verwachtingseffecten van CBD onderzocht. Het doel was om te achterhalen in hoeverre de werking van CBD te wijten is aan farmacologische effecten en in hoeverre onze verwachtingen een rol spelen.
Wat is het placebo-effect van CBD?
Het placebo-effect is een bekend fenomeen waarbij mensen zich beter voelen, simpelweg omdat ze geloven dat ze een effectief middel hebben ingenomen, ook al bevat het middel in werkelijkheid geen werkzame stoffen. Dit effect is sterk gerelateerd aan de verwachtingen die een persoon heeft over de werking van een medicijn.
Het onderzochte experiment richtte zich op de vraag: hoe groot is de rol van verwachtingen bij het gebruik van CBD voor stress- en angstvermindering? Met andere woorden, kan het geloof dat CBD werkt, ervoor zorgen dat mensen minder stress en angst ervaren, zelfs als ze eigenlijk geen CBD krijgen?
De opzet van het onderzoek
In dit onderzoek werden 43 gezonde volwassenen onderworpen aan een zogenoemde “cross-over” studie, waarbij ze in twee verschillende situaties werden getest. In beide situaties kregen de deelnemers hennepolie zonder CBD toegediend, maar in de ene sessie werd hen verteld dat de olie wél CBD bevatte, en in de andere sessie werd verteld dat de olie CBD-vrij was. Op deze manier kon men onderzoeken of het geloof dat CBD werd ingenomen invloed had op de resultaten.
Deelnemers ondergingen de Maastricht Acute Stress Test (MAST), een methode om acute stress op te wekken. Hierbij moesten ze hun hand in ijswater dompelen en mentale rekenopgaven uitvoeren, terwijl hun stress- en angstniveaus werden gemeten, zowel subjectief (door zelfrapportages) als fysiologisch (hartslagvariabiliteit of HRV).
De resultaten: Verwachtingseffecten op stress en angst
De resultaten toonden enkele opvallende effecten van de verwachtingen over CBD. Hoewel de olie in werkelijkheid geen CBD bevatte, zorgde de verwachting van CBD-gebruik voor een merkbare toename in kalmerende effecten bij sommige deelnemers. Deelnemers die geloofden dat ze CBD hadden ingenomen, rapporteerden een grotere mate van sedatie en vertoonden fysiologische veranderingen die wijzen op een betere regulatie van anticipatiestress.
Het onderzoek vond echter geen grote verschillen in zelfgerapporteerde stress en angst tussen de condities “verwachte CBD” en “verwachte CBD-vrije olie”. Dit wijst erop dat het placebo-effect van CBD vooral te maken heeft met subtielere fysiologische reacties in plaats van duidelijke verminderingen in angst of stress, althans in gezonde volwassenen.
De invloed van geloof in CBD
Wat bijzonder interessant was, is dat de mate van geloof in de werking van CBD een belangrijke rol speelde in de resultaten. Deelnemers die van tevoren sterk overtuigd waren van de stress- en angstverminderende eigenschappen van CBD, ervoeren daadwerkelijk minder angst toen ze geloofden dat ze CBD hadden ingenomen. Dit werd niet waargenomen bij deelnemers die minder sterk in de effectiviteit van CBD geloofden.
Implicaties voor toekomstig onderzoek en gebruik van CBD
Deze bevindingen benadrukken het belang van verwachtingen bij het gebruik van CBD, vooral bij mensen die er sterk van overtuigd zijn dat het hen helpt. Het placebo-effect speelt een aanzienlijke rol en kan in sommige gevallen zelfs leiden tot een meetbare vermindering van angst en stress. Dit betekent ook dat toekomstig onderzoek naar CBD zorgvuldig rekening moet houden met deze verwachtingseffecten, vooral in klinische studies waarin de effecten van CBD op angststoornissen worden onderzocht.
Voor consumenten betekent dit dat hun verwachtingen van CBD het verschil kunnen maken. Als iemand overtuigd is dat CBD werkt, kan dit hun ervaring positief beïnvloeden, zelfs als het effect niet volledig farmacologisch is.
Spinella TC, Stewart SH, Naugler J, Yakovenko I, Barrett SP. Evaluating cannabidiol (CBD) expectancy effects on acute stress and anxiety in healthy adults: a randomized crossover study. Psychopharmacology (Berl). 2021 Jul;238(7):1965-1977. doi: 10.1007/s00213-021-05823-w. Epub 2021 Apr 4. PMID: 33813611; PMCID: PMC8233292.
