Ouders van autistische kinderen hebben wereldwijd te maken met uitdagingen, maar de situatie in China is uniek en verontrustend. In een recente studie bleek dat ruim 34% van de Chinese ouders van autistische kinderen een hoog risico heeft op suïcidale gedachten of gedrag. Dit is aanzienlijk hoger dan cijfers in westerse landen.
Wat maakt de situatie in China zo schrijnend? Naast de gebruikelijke uitdagingen zoals zorgkosten en intensieve begeleiding, spelen culturele factoren zoals stigma en sociale isolatie een grote rol. Deze factoren versterken elkaar en zorgen ervoor dat ouders niet alleen worstelen met de opvoeding, maar ook met diepe gevoelens van schaamte en uitsluiting. Voor lezers in Nederland biedt dit artikel een kijkje in een andere wereld. Het toont hoe een gebrek aan steun en acceptatie kan leiden tot extreme mentale gezondheidsproblemen.
Het probleem: verhoogd suïciderisico bij Chinese ouders
Uit de studie blijkt dat 34,6% van de Chinese ouders een hoog risico heeft op suïcide. Bijna de helft (49,8%) heeft ooit gedacht aan zelfdoding, en 13,8% geeft aan dat de kans groot is dat ze in de toekomst een poging zullen doen. Deze cijfers zijn schokkend, zeker wanneer je bedenkt dat deze ouders vaak geen hulp zoeken vanwege het stigma rondom mentale gezondheid in China.
In Nederland zijn dergelijke cijfers gelukkig niet aan de orde. Ouders van neurodivergente kinderen hier ervaren wel stress en druk, maar kunnen vaak rekenen op een sterker sociaal vangnet en betere zorgstructuren. Dit benadrukt hoe belangrijk maatschappelijke acceptatie en toegankelijke hulpverlening zijn om escalaties zoals in China te voorkomen.
Wat drijft het risico? Stigma en discriminatie in de Chinese samenleving
In China speelt stigma een centrale rol in het verhoogde risico op suïcide onder ouders. Veel Chinese ouders worden beschuldigd van ‘slechte genen’ of ‘falend ouderschap’. Dit leidt tot een diepe schaamte, ook wel affiliate stigma genoemd, waarbij ouders de negatieve beelden van anderen internaliseren.
Een voorbeeld: een moeder wier autistische zoon een driftbui krijgt in het openbaar, wordt vaak geconfronteerd met verwijtende blikken of opmerkingen. Ze trekt zich terug om verdere vernedering te vermijden. Dit patroon van sociale isolatie versterkt gevoelens van waardeloosheid en eenzaamheid, wat een belangrijke factor is in suïcidaal gedrag.
Daarnaast worden ouders geconfronteerd met gepercipieerde discriminatie: onzichtbare barrières in de samenleving die hen belemmeren in werk, onderwijs of sociale interacties. Het gebrek aan begrip en empathie maakt dat veel ouders het gevoel hebben dat ze niet bij de maatschappij horen.
Gevolgen voor de mentale gezondheid van Chinese ouders
De mentale gevolgen van stigma en discriminatie zijn ernstig. Ouders ervaren niet alleen depressieve klachten en angst, maar ook een afnemend gevoel van eigenwaarde. Vooral moeders lijken onevenredig zwaar getroffen. Culturele normen in China leggen vaak de schuld bij vrouwen voor de problemen van hun kind, wat de druk op hen vergroot.
Deze mentale belasting heeft ook gevolgen voor het gezin. Ouders die kampen met suïcidale gedachten of depressie kunnen minder emotionele steun bieden aan hun kinderen. Dit kan een vicieuze cirkel creëren waarin het welzijn van het hele gezin verder verslechtert.
Wat kunnen we leren van deze situatie?
Hoewel de situatie in China in veel opzichten verschilt van die in Nederland, biedt het waardevolle lessen. Het benadrukt hoe belangrijk een begripvolle en ondersteunende omgeving is. In Nederland zijn er verschillende initiatieven die neurodivergentie zichtbaarder en beter begrepen maken. Denk aan oudergroepen, scholen die rekening houden met autisme en campagnes die stigma bestrijden.
Wat Nederland kan leren van China, is dat sociaal isolement een cruciale risicofactor is voor mentale problemen. Het versterken van sociale netwerken en gemeenschapsgevoel kan een krachtig middel zijn om ouders van neurodivergente kinderen te ondersteunen.
Laten we werken aan een cultuur waarin neurodiversiteit wordt geaccepteerd en gewaardeerd, en waarin geen enkele ouder zich alleen hoeft te voelen. Samen kunnen we bijdragen aan een inclusieve samenleving waarin iedereen, ongeacht zijn of haar uitdagingen, een plek heeft.
Wang W, Yang Y, Song C, Liu Q, Mu R, Yu D. Suicidal risk among Chinese parents of autistic children and its association with perceived discrimination, affiliate stigma and social alienation. BMC Psychiatry. 2024;24(1):784. Published 2024 Nov 11. doi:10.1186/s12888-024-06252-7
