Autisme is een complexe ontwikkelingsstoornis die gekenmerkt wordt door uitdagingen op het gebied van sociale interactie, communicatie en gedrag. Deze uitdagingen variëren sterk per individu, wat maatwerk in de begeleiding noodzakelijk maakt. Wearable technologie biedt een innovatieve manier om persoonlijke ondersteuning te bieden. Denk aan sensoren en draagbare apparaten die fysiologische signalen meten en waardevolle inzichten bieden. In dit artikel bespreken we hoe wearables een verschil kunnen maken voor mensen met autisme.
Wearables zijn draagbare apparaten die continu gegevens verzamelen, zoals hartslag, bewegingen en emotionele reacties. Voorbeelden zijn smartwatches, slimme armbanden en speciale sensoren die aan kleding of het lichaam worden bevestigd. Bij mensen met autisme kunnen deze apparaten helpen om stresssignalen te herkennen, sensorische prikkels beter te begrijpen en de communicatie te verbeteren.
Een praktisch voorbeeld is een armband die de huidgeleiding meet, een indicator van stress. Als de drager overprikkeld raakt, kan de armband een waarschuwing geven zodat tijdig ingegrepen kan worden. Hierdoor kunnen escalaties worden voorkomen.
Drie domeinen van ondersteuning
- Cognitieve functies: Wearables zoals EEG-hoofdbanden helpen om hersenactiviteit te monitoren. Dit kan inzicht bieden in concentratie- en geheugenproblemen. Apparaten zoals de Muse S-hoofdband kunnen ontspanningsoefeningen ondersteunen door directe biofeedback te geven.
- Psychomotoriek: Veel mensen met autisme hebben moeite met motorische coördinatie. Bewegingssensoren, zoals slimme kleding met geïntegreerde sensoren, kunnen bewegingen analyseren en verbeteren. Dit is nuttig bij therapieën die motorische vaardigheden trainen, zoals fysiotherapie of sport.
- Gedrag, emoties en zintuiglijke verwerking: Stress en sensorische overbelasting zijn grote uitdagingen. Wearables zoals de Empatica EmbracePlus meten huidgeleiding en hartslag om stress te detecteren. Apparaten zoals de Apollo Neuro bieden kalmerende trillingen om sensorische overbelasting te verminderen.
Voorbeelden van commerciële wearables in Nederland
Muse S (EEG-hoofdband)
De Muse S is een slimme hoofdband die hersenactiviteit monitort door middel van EEG-technologie (elektro-encefalografie). Dit apparaat wordt vaak ingezet voor ontspanning en mindfulness-training. Wanneer gebruikers mediteren of rustmomenten inbouwen, biedt de Muse S realtime feedback, zoals begeleidende geluiden van stromend water of ritselende bladeren, afhankelijk van de hersengolven die het apparaat registreert. Dit helpt gebruikers zich beter te concentreren en stress te verminderen.
Praktische toepassingen: Voor mensen met autisme kan dit apparaat helpen bij het aanleren van ontspanningstechnieken, vooral in situaties waarin stress een grote rol speelt, zoals tijdens sociale interacties of na een drukke dag. Muse S is draadloos, comfortabel en gemakkelijk te integreren in dagelijkse routines.
Apollo Neuro
De Apollo Neuro is een draagbaar apparaat dat zachte trillingen afgeeft via een armband of enkelband. Deze trillingen zijn ontworpen om het zenuwstelsel te kalmeren en een gevoel van veiligheid te creëren. Het apparaat kan worden ingesteld op verschillende modi, zoals “Energie en Wakkerheid” of “Kalmering en Ontspanning,” afhankelijk van de behoeften van de gebruiker.
Praktische toepassingen: Voor mensen met autisme kan de Apollo Neuro helpen om sensorische overbelasting te voorkomen of te verminderen. Bijvoorbeeld tijdens drukke evenementen of in lawaaierige omgevingen. De trillingen kunnen dienen als een subtiele manier om het lichaam te helpen reguleren en stress te verminderen, zonder dat dit storend is voor de gebruiker of de omgeving.
SmartShirt (Elitac)
De SmartShirt van Elitac is een kledingstuk met geïntegreerde sensoren die bewegingen en houding analyseren. Dit shirt kan gegevens verzamelen over hoe iemand beweegt, inclusief afwijkingen in balans of motoriek. Het biedt feedback die kan helpen bij het verbeteren van houding en coördinatie. Dankzij de elasticiteit en draagcomfort kan het shirt de hele dag gedragen worden zonder te belemmeren.
Praktische toepassingen: Voor mensen met autisme die moeite hebben met motorische vaardigheden, zoals fijne of grove motoriek, kan het SmartShirt worden gebruikt tijdens fysiotherapie of sportactiviteiten. Het kan therapeuten en begeleiders helpen om patronen in bewegingen te herkennen en aangepaste oefeningen voor te schrijven. Daarnaast is het handig voor dagelijkse monitoring zonder inbreuk op het comfort.
Beperkingen en toekomstperspectieven
Hoewel de mogelijkheden veelbelovend zijn, kennen wearables ook uitdagingen. Apparaten moeten gebruiksvriendelijk zijn en data privacy waarborgen. Daarnaast is meer onderzoek nodig om de effectiviteit van wearables bij autisme volledig te begrijpen. Innovaties zoals geïntegreerde kunstmatige intelligentie kunnen wearables nog beter maken, bijvoorbeeld door gepersonaliseerde aanbevelingen te doen op basis van verzamelde gegevens.
Hernández-Capistrán J, Alor-Hernández G, Marín-Vega H, Bustos-López M, Sanchez-Morales LN, Sanchez-Cervantes JL. Commercial Wearables for the Management of People with Autism Spectrum Disorder: A Review. Biosensors (Basel). 2024;14(11):556. Published 2024 Nov 15. doi:10.3390/bios14110556
