Heb je ooit een gezicht gezien in een willekeurig object, zoals een stekker, een wolk of een toast? Dit fenomeen, bekend als pareidolie, is een intrigerend aspect van ons systeem waarmee we gezichten herkennen.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat pareidolie geen sociale informatie bevat, zoals oogcontact of specifieke identiteiten, maar toch activeert het de hersennetwerken die verantwoordelijk zijn voor gezichtsherkenning.
Mensen met ASS hebben vaak moeite met oogcontact en er zijn ook algemene afwijkingen in hun gezichtsherkenningssysteem. Echter, de precieze oorzaken van deze verschillen waren tot nu toe niet duidelijk. Een recent onderzoek heeft aangetoond dat pareidolische objecten de activiteit in de amygdala, een hersengebied dat betrokken is bij emotieverwerking, bij mensen met ASS verhogen. Dit effect werd niet waargenomen bij niet-autistische individuen.
Bovendien bleek dat de illusoire gezichten de hersengebieden die betrokken zijn bij gezichtsherkenning sterker activeerden bij mensen met ASS dan bij niet-autistische individuen. Dit wijst op een verstoring van het evenwicht tussen de excitatoire en inhibitoire systemen in de vroege ontwikkeling van de hersenen bij mensen met ASS. Deze verstoring heeft invloed op de typische rijping van de hersenen en kan leiden tot een overmatige reactie op de configuratie van gezichten en op oogcontact.
Deze bevindingen dragen bij aan het groeiende bewijs dat er bij ASS sprake is van een overgevoelig subcorticaal systeem voor gezichtsherkenning. Het lijkt erop dat de hersenen van mensen met ASS sterker reageren op gezichtskenmerken, zelfs wanneer deze kenmerken niet daadwerkelijk aanwezig zijn. Dit kan de moeilijkheden verklaren die mensen met ASS ervaren bij het verwerken van gezichtsuitdrukkingen en het interpreteren van sociale signalen.
Het is belangrijk om op te merken dat deze bevindingen gebaseerd zijn op een specifieke studie met een beperkt aantal deelnemers. Meer onderzoek is nodig om de resultaten verder te valideren en een dieper inzicht te krijgen in de complexe interacties tussen pareidolie, gezichtsherkenning en autismespectrumstoornis.
Kortom, pareidolie, het fenomeen waarbij we gezichten zien in objecten waar ze niet zijn, speelt een rol bij de verstoorde gezichtsherkenning die vaak wordt waargenomen bij autismespectrumstoornis. Deze bevindingen benadrukken het belang van het begrijpen van de onderliggende neurologische mechanismen van gezichtsherkenning en kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe benaderingen in de behandeling van autismespectrumstoornis.
Hadjikhani N, Åsberg Johnels J. Overwhelmed by the man in the moon? Pareidolic objects provoke increased amygdala activation in autism. Cortex. 2023 Apr 29;164:144-151. doi: 10.1016/j.cortex.2023.03.014. Epub ahead of print. PMID: 37209610.
