Kinderen met autisme hebben vaak een slechtere mondgezondheid en ervaren meer moeilijkheden bij de tandarts dan kinderen zonder autisme. Deze problemen worden vaak in verband gebracht met overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels. Het is belangrijk om innovatieve oplossingen te vinden waarmee tandartsen standaardbehandelingen kunnen uitvoeren bij deze groep.
Het doel van dit onderzoek was om te bepalen of een aangepaste tandheelkundige omgeving, speciaal ontworpen voor kinderen met autisme (Sensory-Adapted Dental Environment, SADE), de fysiologische en gedragsmatige stress vermindert bij autistische kinderen tijdens een tandreiniging, in vergelijking met een reguliere tandheelkundige omgeving (RDE).
Het onderzoek
Dit onderzoek, dat tussen mei 2016 en april 2022 werd uitgevoerd, was een gerandomiseerde crossover-studie in een kliniek voor kindertandheelkunde in een groot stedelijk kinderziekenhuis. Deelnemende kinderen waren tussen de 6 en 12 jaar oud en hadden autisme. Geïnteresseerde gezinnen werden achtereenvolgens ingeschreven. Na bevestiging van de autismediagnose werden de kinderen willekeurig toegewezen. De analyse voor dit onderzoek vond plaats tussen april en oktober 2022.
Elk kind onderging een tandreiniging in zowel een RDE als een SADE, met een tussenpoos van ongeveer 6 maanden, waarbij de volgorde willekeurig werd bepaald. In de SADE werden aangepaste visuele, auditieve en tactiele prikkels gebruikt.
Het primaire meetpunt was fysiologische stress, gemeten aan de hand van elektrodermale activiteit. Het secundaire meetpunt was gedragsmatige stress, gemeten aan de hand van videobeelden.
Van de 452 uitgenodigde gezinnen namen 220 kinderen deel aan het onderzoek. Van deze 220 kinderen werden er 162 willekeurig toegewezen aan een van de twee groepen: 83 kinderen begonnen met de RDE en 80 kinderen begonnen met de SADE. De meeste kinderen (94 kinderen, 58,0%) hadden matige autisme-ernst. Tijdens tandheelkundige zorg hadden kinderen significant minder fysiologische stress in de SADE in vergelijking met de RDE. Dit betekent dat er minder activiteit in het sympathische zenuwstelsel was en dat de kinderen zich meer ontspannen voelden tijdens de tandheelkundige zorg in de SADE. Er werden geen significante verschillen gevonden in niet-specifieke huidgeleidingsreacties. Op basis van de videobeelden werd een lagere frequentie en duur van gedragsmatige stress waargenomen in de SADE in vergelijking met de RDE. Er werden geen significante verschillen gevonden op basis van vragenlijsten. De fysiologische stress was gerelateerd aan gedragsmatige stress tijdens de tandreiniging. Leeftijd, intelligentiequotiënt (IQ) en expressieve communicatie beïnvloedden het succes van de interventie. Geen van de deelnemers trok zich terug vanwege bijwerkingen.
Conclusie
Deze studie toont aan dat het gebruik van een SADE veilig en effectief is in het verminderen van fysiologische en gedragsmatige stress tijdens tandheelkundige zorg bij kinderen met autisme. Dit is belangrijk omdat goede mondzorg essentieel is voor kinderen met autisme. Deze interventie kan mogelijk ook gunstig zijn voor andere groepen mensen, niet alleen voor mensen met autisme.
Stein Duker LI, Como DH, Jolette C, Vigen C, Gong CL, Williams ME, Polido JC, Floríndez-Cox LI, Cermak SA. Sensory Adaptations to Improve Physiological and Behavioral Distress During Dental Visits in Autistic Children: A Randomized Crossover Trial. JAMA Netw Open. 2023 Jun 1;6(6):e2316346. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2023.16346. PMID: 37266941.
