Er bestaat bezorgdheid over de mogelijke link tussen prenatale ultrasounds (echo’s) en autisme, maar uit studies blijkt dat hiervoor geen aanleiding is. Ondanks dit feit blijft de bezorgdheid bestaan, vooral gezien de stijgende aantallen kinderen met ASS en het gebruik van ultrasounds tijdens de zwangerschap.
Onderzoekers hebben gekeken naar het verband tussen prenatale ultrasounds (echo’s tijdens de zwangerschap) en autisme. Ze gebruikten gegevens van een groot onderzoek dat liep van 2007 tot 2012 en zich richtte op jonge kinderen met ASS.
Ze selecteerden gevallen van kinderen met een ontwikkelingsstoornis en vergeleken die met willekeurig gekozen controles uit geboorteregisters. De diagnose van ASS werd gesteld door deskundige beoordelingen. Ze hebben de analyses opgedeeld op basis van de medische aandoeningen van de moeder en zwangerschapscomplicaties die verband houden met het gebruik van ultrasounds. Vervolgens hebben ze statistische analyses uitgevoerd om te kijken of er een verband is tussen het aantal echo’s tijdens de zwangerschap en het vóórkomen van autisme. Ze hebben ook gekeken naar mogelijke verbanden per trimester waarin de echo’s werden uitgevoerd.
Uit het onderzoek onder 1524 zwangerschappen bleek dat ASS-gevallen vaker een medische indicatie hadden voor het uitvoeren van ultrasounds dan de controles. Bij respectievelijk 45,1% en 54,2% van de zwangerschappen werden geen indicaties gemeld, terwijl ≥2 indicaties werden gemeld in 26,1% van de zwangerschappen bij ASS-gevallen en 18,4% bij controles.
Hoewel er verschillen waren in het percentage zwangerschappen met meerdere ultrasounds, vonden de statistische analyses geen verband tussen het aantal echo’s en de diagnose van autisme. Dit gold zowel voor zwangerschappen zonder medische indicaties als voor die met indicaties. Ook de analyses per trimester toonden geen verband aan tussen de echo’s en autisme.
Het onderzoek concludeert dus dat er geen bewijs is dat het gebruik van echo’s het risico op autisme vergroot. De studie had sterke punten, zoals betrouwbare diagnoses voor autisme, het vergelijken van gevallen met controles, en het rekening houden met andere factoren die van invloed kunnen zijn op het gebruik van ultrasounds en autisme.
Kortom, zwangere vrouwen hoeven zich geen zorgen te maken over het laten uitvoeren van een noodzakelijke prenatale ultrasound. De voordelen van ultrasounds tijdens de zwangerschap, zoals het vroegtijdig opsporen van mogelijke complicaties, wegen nog steeds op tegen de theoretische bezorgdheid over een verband met autismespectrumstoornis.
Wat zijn echo’s of prenatale ultrasounds?
Prenatale ultrasounds, of prenatale echo’s, zijn medische beeldvormingstechnieken die tijdens de zwangerschap worden gebruikt om een visuele weergave te krijgen van de foetus in de baarmoeder. Deze echo’s maken gebruik van geluidsgolven die door het lichaam worden gestuurd en terugkaatsen op verschillende weefsels en organen, waardoor een beeld van de foetus op een scherm wordt weergegeven.
Voordelen van prenatale ultrasounds:
- Gezondheidsbeoordeling van de foetus: Prenatale echo’s stellen zorgverleners in staat om de ontwikkeling van de foetus te evalueren, de grootte, positie en leeftijd van de baby te bepalen, en mogelijke gezondheidsproblemen op te sporen.
- Detectie van aangeboren afwijkingen: Echo’s kunnen helpen bij het opsporen van aangeboren afwijkingen, zoals hartafwijkingen, neurale buisdefecten en chromosomale afwijkingen zoals het syndroom van Down.
- Bevestiging van zwangerschapsduur: Door het meten van de foetale grootte en ontwikkeling kan de geschatte zwangerschapsduur nauwkeuriger worden vastgesteld.
- Begeleiding van medische interventies: Als er gezondheidsproblemen worden gedetecteerd, kan een prenatale echo helpen bij het plannen van verdere medische zorg of interventies voor zowel de moeder als de baby.
Nadelen van prenatale ultrasounds:
- Valse positieven en valse negatieven: Soms kunnen echo’s afwijkingen suggereren die er niet zijn (valse positieven) of afwijkingen missen die wel aanwezig zijn (valse negatieven), wat mogelijk tot onnodige stress kan leiden of belangrijke problemen over het hoofd kan zien.
- Angst en emotionele impact: Als er een abnormale bevinding wordt gedaan, kan dit leiden tot angst, stress en emotionele belasting bij de ouders, zelfs als de afwijking uiteindelijk niet ernstig blijkt te zijn.
- Beperkte diagnostische mogelijkheden: Hoewel prenatale ultrasounds veel informatie kunnen opleveren, kunnen ze niet alle geboorteafwijkingen detecteren, en sommige problemen kunnen pas later in de zwangerschap of na de geboorte worden opgemerkt.
- Medische overbehandeling: Soms kunnen onduidelijke bevindingen ertoe leiden dat artsen onnodige tests of behandelingen aanbevelen, wat weer extra zorgen en kosten met zich mee kan brengen.
Prenatale ultrasounds worden als veilig beschouwd, maar het is altijd zinvol om met je zorgverlener te praten over de specifieke voordelen, risico’s en eventuele alternatieven, zodat je goed geïnformeerd kunt beslissen tijdens jouw zwangerschap.
Christensen D, Pazol K, Overwyk KJ, England LJ, Alexander AA, Croen LA, Dowling NF, Schieve LA, Tian LH, Tinker SC, Windham GC, Callaghan WM, Shapira SK. Prenatal ultrasound use and risk of autism spectrum disorder: Findings from the case-control Study to Explore Early Development. Paediatr Perinat Epidemiol. 2023 Jul 23. doi: 10.1111/ppe.12998. Epub ahead of print. PMID: 37483151.
