Autisme omvat een breed scala aan ontwikkelingsstoornissen die van invloed zijn op hoe iemand zich gedraagt en met anderen omgaat. De symptomen variëren sterk tussen individuen en kunnen variëren van mild tot ernstig. Een veelbesproken kenmerk van mensen met ASS is hun moeite om zich los te maken van hun eigen perspectief en een situatie vanuit het oogpunt van een ander te begrijpen, wat ook bekend staat als een verminderd ’theory of mind’ (ToM).
Bij autisme kan een gebrek aan ToM leiden tot problemen bij het begrijpen van gedrag van anderen. Hoewel sociale interacties voor mensen met ASS vaak uitdagend zijn, blijkt dat velen van hen zich aangetrokken voelen tot communicatie via sociale mediaplatforms, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor sociale connecties en communicatieoefeningen.
‘Theory of Mind’ (ToM), vertaald als ’theorie van de geest’, verwijst naar het vermogen om de mentale toestanden van anderen te begrijpen. Deze mentale toestanden omvatten gevoelens, gedachten, intenties, verlangens en overtuigingen. Met andere woorden, ToM stelt ons in staat om ons voor te stellen wat er in het hoofd van iemand anders omgaat en te begrijpen dat mensen hun eigen gedachten en gevoelens hebben die anders kunnen zijn dan de onze.
ToM is van van groot belang belang voor onze sociale interacties en communicatie. Het stelt ons in staat om te voorspellen hoe anderen zich zullen gedragen op basis van hun gedachten en emoties. Als we bijvoorbeeld weten dat iemand honger heeft, kunnen we anticiperen dat die persoon naar voedsel zal zoeken. Dit vermogen om andermans perspectief te begrijpen, stelt ons in staat om empathie te voelen, sociale relaties op te bouwen en effectief te communiceren.
Bij mensen met autisme kan ToM verstoord zijn. Dit betekent dat ze moeite hebben om de gedachten, emoties en intenties van anderen te begrijpen. Mensen met ASS hebben vaak moeite met het interpreteren van sociale signalen en non-verbale communicatie, waardoor ze het soms moeilijk vinden om sociale situaties te begrijpen en erop te reageren. Dit kan leiden tot uitdagingen bij het opbouwen van vriendschappen, het begrijpen van humor en sarcasme, en het navigeren door complexe sociale situaties.
Het begrip van ToM heeft een diepgaande invloed op hoe we met anderen omgaan en onze sociale relaties onderhouden. Het is ook een belangrijk concept bij de behandeling en ondersteuning van mensen met ASS.
Binnen de context van sociale media en online interacties is het begrip van ToM ook van belang. Mensen moeten nog steeds de emoties en intenties van anderen begrijpen, zelfs in een digitale omgeving. Voor mensen met ASS kan dit echter extra uitdagend zijn, omdat non-verbale cues en context vaak minder duidelijk zijn in geschreven tekst. Dit is waarom sommige mensen met ASS moeite hebben met het interpreteren van sociale signalen op sociale mediaplatforms en waarom begeleiding en educatie zo belangrijk zijn om hen te helpen effectief deel te nemen aan online sociale interacties.
Studies tonen aan dat jongeren en volwassenen met ASS succesvolle vriendschappen kunnen opbouwen via sociale media en tevreden zijn met hun online sociale leven. Hoewel sommigen moeite hebben met het begrijpen van de sociale normen van online interacties, profiteren anderen van de voordelen van tekstuele communicatie die hen de tijd geeft om hun antwoorden te formuleren en interacties op eigen tempo te beheren.
Gespecialiseerde sociale mediaplatforms zoals bijvoorbeeld enkele goed beheerde groepen op Facebook en bepaalde forums (zoals bijvoorbeeld ons eigen Autsider Forum), bieden mensen met autisme een actief gemodereerde veilige en respectvolle omgeving waarin ze kunnen oefenen met sociale interacties zonder de druk van directe face-to-face-communicatie. Deze platforms stellen hen in staat om hun sociale vaardigheden te ontwikkelen en te oefenen, en ze kunnen genieten van vergelijkbare online ervaringen als hun neurotypische leeftijdsgenoten.
Hoewel sociale media positieve kansen bieden, zijn er ook uitdagingen, zoals het begrijpen van non-verbale signalen en sociale cues die online vaak ontbreken. Daarom is begeleiding en ondersteuning van belang om ervoor te zorgen dat mensen met autisme effectief en positief kunnen deelnemen aan online sociale interacties.
Alon-Tirosh M, Meir N. Use of social network sites among adolescents with autism spectrum disorder: a qualitative study. Front Psychol. 2023 Jul 25;14:1192475. doi: 10.3389/fpsyg.2023.1192475. PMID: 37560106; PMCID: PMC10409485.
