Voor veel ouders begint de reis van de diagnose van hun kind met het streven om hen te “repareren”. Het neurodiversiteit-paradigma echter omarmt menselijke diversiteit, maar niet zonder het behandelen van eventueel ongemak. Dat is een andere benadering dan ‘repareren’. Het omarmen van de unieke neurologie van een kind leidt tot betere resultaten, zowel voor ouders als (en vooral!) voor de kinderen zelf.
Deze inzichten komen voort uit ervaringen van ouders die de diagnose van hun kind met neurodivergente eigenschappen hebben ontvangen. Deze ervaringen laten zien dat de initiële reactie vaak gericht is op het verlangen om het kind te “repareren” en zo te laten voldoen aan de (en hun eigen) heersende normen. Deze benadering impliceert vaak intensieve therapieën om het kind te helpen zich aan te passen aan wat als “normaal” wordt beschouwd. Dit kan evenwel voortkomen uit de beste bedoelingen en een diepgewortelde wens om het kind optimaal te laten gedijen binnen de maatschappelijke verwachtingen.
De vroege jaren van het kind kunnen dan worden overschaduwd door een gevoel van urgentie om het kind te vormen volgens deze normen. Dit gevoel van druk kan resulteren in een intensieve en soms genadeloze benadering van interventies en therapieën. Ouders kunnen zich gedwongen voelen om elke kans te benutten om het kind te sturen naar wat zij als een optimale ontwikkeling beschouwen. Deze aanpak kan echter emotioneel uitputtend zijn en ouders en kinderen kunnen beiden lijden onder de constante nadruk op “herstel”.
Een verschuiving in perspectief kan optreden wanneer ouders in aanraking komen met de neurodiversiteitsbeweging. Deze beweging benadrukt het belang van het omarmen van natuurlijke variatie in hersenbedrading en ziet neurodivergentie als een intrinsiek onderdeel van menselijke diversiteit. Dit paradigma gaat ervan uit dat er geen enkele “juiste” manier van zijn is en dat variatie van grote waarde is voor de samenleving als geheel. Autistische individuen en anderen met neurodivergente kenmerken delen hun perspectieven en ervaringen, wat kan bijdragen aan een bredere erkenning van de waarde van neurodiversiteit.
Binnen het neurodiversiteit-paradigma wordt autisme niet beschouwd als een stoornis die gerepareerd moet worden, maar als een natuurlijke variant in hersenbedrading. Hoewel er zeker uitdagingen zijn die samenhangen met neurodivergentie, streven de meeste mensen met deze kenmerken niet naar “genezing”. Ze verkiezen hun eigen unieke manier van zijn en willen niet dat deze essentie wordt veranderd. Dit betekent echter niet dat er geen ruimte is voor ondersteuning om lijden te verlichten! Denk bijvoorbeeld aan het aanpakken van sensorische overprikkeling of andere uitdagingen die zich kunnen voordoen.
Families die deze nieuwe benadering omarmen, creëren vaak een omgeving waarin hun kinderen zich gezien en gewaardeerd voelen om wie ze zijn. De inzichten van volwassenen met neurodivergente eigenschappen kunnen ouders en verzorgers helpen bij het begrijpen van de innerlijke wereld van hun kinderen. Hun verhalen kunnen een bron van inspiratie zijn voor zowel ouders als degenen die zorg dragen voor neurodivergente individuen, en kunnen bijdragen aan een meer inclusieve en ondersteunende maatschappij.
Singer, J. (2016). Neurodiversity: The birth of an idea. Kindle edition. Original work published 1998.
Dwyer, P. (2018, October 1). The Social Model and Neurodiversity. Autistic Scholar. http://www.autisticscholar.com/social-model-neurodiversity/.
Walker, N. (2014, September 27). Neurodiversity: Some basic terms and definitions. Neuroqueer. http://www.neuroqueer.com/neurodiversity-terms-and-definitions/.
