Autisme blijft een complex en uitdagend gebied voor onderzoekers en gezondheidszorgprofessionals. Terwijl er geen behandeling van ASS is, is er groeiende interesse in voedingsinterventies, met name omega-3 vetzuren en vitamine D-suppletie, als mogelijke benaderingen om de symptomen te verlichten. Een recente systematische review biedt enig inzicht in deze benaderingen.
Onderzoekers voerden een uitgebreide zoektocht uit in verschillende medische databases en identificeerden 20 klinische studies die omega-3 en/of vitamine D-suppletie onderzochten bij mensen met autisme sinds 2002. De studie evalueerde de effecten van deze suppleties op de kernsymptomen van ASS, zoals sociale functie, gedragsfunctie, spraakfunctie en veranderingen in biomarkers.
Vitamine D:
- Wat is het? Vitamine D is een in vet oplosbare vitamine die essentieel is voor verschillende lichaamsfuncties, waaronder het behoud van gezonde botten, het immuunsysteem en het reguleren van ontstekingsreacties.
- Belang voor de hersenen: Vitamine D-receptoren worden gevonden in de hersenen, wat suggereert dat vitamine D een rol kan spelen bij de hersenfunctie.
Omega-3 vetzuren:
- Wat zijn ze? Omega-3 vetzuren zijn een type meervoudig onverzadigd vetzuur dat essentieel is voor een goede gezondheid. De belangrijkste soorten omega-3 vetzuren zijn eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA), die vaak worden aangetroffen in visolie.
- Belang voor de hersenen: Omega-3 vetzuren spelen een cruciale rol bij de opbouw en werking van de hersenen. Ze zijn met name belangrijk voor de ontwikkeling van het centrale zenuwstelsel bij zuigelingen en kinderen.
Omega-3 suppletie
De resultaten suggereren dat omega-3 suppletie op zichzelf niet krachtig genoeg is om de kernsymptomen van ASS aanzienlijk te verbeteren. Hoewel sommige studies enige positieve effecten rapporteerden, bleef de algehele impact zwak.
Vitamine D-suppletie
Vitamine D-suppletie lijkt wat positiever te zijn voor autisten, met name op het gebied van gedrag. Hoewel de resultaten enigszins gemengd waren, suggereren ze dat vitamine D-suppletie een gunstig effect kan hebben op het gedrag van mensen met ASS.
Combinatie van Omega-3 en vitamine D
Opmerkelijk is dat de combinatie van omega-3 en vitamine D-suppletie verbeteringen liet zien in sociale en gedragsresultaten bij mensen met ASS. Dit suggereert dat een gecombineerde aanpak effectiever kan zijn dan het gebruik van deze suppleties afzonderlijk.
Hoewel omega-3 op zichzelf niet overtuigend effectief lijkt te zijn bij ASS, wijst het bewijs in de richting van een positiever effect van vitamine D-suppletie, met name op gedragsgebied. De combinatie van omega-3 en vitamine D lijkt veelbelovend te zijn voor het verbeteren van sociale en gedragsresultaten bij ASS-patiënten. Toekomstig onderzoek met grotere steekproefgroottes en meer gestandaardiseerde methodologieën is nodig om deze bevindingen verder te valideren en te begrijpen hoe deze voedingsstoffen ASS-symptomen kunnen beïnvloeden.
Voedingsmiddelen rijk aan vitamine D:
- Vette vis: Zalm, makreel, tonijn en forel zijn uitstekende bronnen van vitamine D. Wilde zalm is vooral rijk aan vitamine D.
- Visleverolie: Dit is een geconcentreerde bron van vitamine D en omega-3 vetzuren.
- Eidooiers: Eieren bevatten kleine hoeveelheden vitamine D, vooral als de kippen zijn blootgesteld aan zonlicht of vitamine D-verrijkt voedsel hebben gegeten.
- Vitamine D-verrijkte voedingsmiddelen: Sommige zuivelproducten, ontbijtgranen, sinaasappelsap en margarines zijn verrijkt met vitamine D.
- Paddestoelen: Sommige paddestoelen bevatten vitamine D, vooral als ze zijn blootgesteld aan ultraviolet licht tijdens de groei.
Voedingsmiddelen rijk aan omega-3 vetzuren (EPA en DHA):
- Vette vis: Zalm, makreel, tonijn, haring, sardines en forel zijn uitstekende bronnen van EPA en DHA.
- Visolie: Visolie-supplementen zijn zeer geconcentreerde bronnen van EPA en DHA.
- Chiazaad: Deze kleine zaden zijn een geweldige plantaardige bron van ALA (alfa-linoleenzuur), een omega-3 vetzuur dat het lichaam kan omzetten in EPA en DHA, zij het in kleinere hoeveelheden.
- Lijnzaad: Lijnzaad en lijnzaadolie bevatten ook ALA, dat kan worden omgezet in EPA en DHA.
- Walnoten: Walnoten zijn noten die omega-3 vetzuren bevatten, voornamelijk in de vorm van ALA.
Voedingsmiddelen met zowel vitamine D als omega-3 vetzuren:
- Vette vis: Vis zoals zalm, makreel en tonijn bieden zowel vitamine D als omega-3 vetzuren in significante hoeveelheden.
- Visleverolie: Dit voedingssupplement is een krachtige bron van zowel vitamine D als omega-3 vetzuren.
Jiang Y, Dang W, Nie H, Kong X, Jiang Z, Guo J. Omega-3 polyunsaturated fatty acids and/or vitamin D in autism spectrum disorders: a systematic review. Front Psychiatry. 2023 Aug 16;14:1238973. doi: 10.3389/fpsyt.2023.1238973. PMID: 37654990; PMCID: PMC10466790.
