Hoewel de exacte oorzaak van autisme nog steeds een onderwerp van onderzoek is, wordt steeds duidelijker dat de neurotransmitter serotonine een sleutelrol speelt in het functioneren van de autistische hersenen.
De ‘PSILAUT’ studie, uitgevoerd door onderzoekers van King’s College London en de South London and Maudsley NHS Foundation Trust, richt zich op deze serotoninefunctie. Door middel van geavanceerde beeldvormingstechnieken en het gebruik van psilocybine, een stof gevonden in bepaalde soorten paddenstoelen, onderzoeken zij hoe de serotonine-targets in de hersenen verschillen tussen autistische en niet-autistische volwassenen. Deze studie kan potentieel baanbrekende inzichten bieden in de neurobiologische basis van autisme en leiden tot meer gepersonaliseerde benaderingen voor behandeling en ondersteuning.
De rol van serotonine in autisme
Serotonine speelt een cruciale rol in de werking van onze hersenen, met name bij het reguleren van stemming, sociaal gedrag en cognitie. In de context van autisme heeft onderzoek aangetoond dat serotonine aanzienlijk betrokken is bij de ontwikkeling en functioneren van het brein, wat wijst op een diepere connectie tussen serotoninesystemen en de symptomen van autisme.
Verbinding tussen serotonine en autisme
Verschillende studies hebben aangetoond dat genetische variaties in de wegen van serotoninesynthese, -transport en -receptoren vaak geassocieerd worden met autisme. Opmerkelijk is dat bij ongeveer een derde van de mensen met autisme verhoogde niveaus van serotonine in het bloed worden gevonden, wat wijst op een atypische serotoninefunctie.
Specifieke rol van de 5HT2A-receptor
Binnen het spectrum van serotonine-receptoren wordt de 5HT2A-receptor in het bijzonder geassocieerd met autisme. Deze receptor is betrokken bij belangrijke processen zoals dendritische rijping en neuronale differentiatie en is vooral actief in hersengebieden die verband houden met sensorimotorische integratie en het zogenaamde ‘default mode network’—essentieel voor zelf- en ander-verwerking.
Studies hebben een verlaagde binding van de 5HT2A-receptor in de cortex in verband gebracht met sociale communicatieverschillen bij mensen met autisme, wat suggereert dat veranderingen in de signalering van deze receptor belangrijke gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling van de hersenen.
De ‘PSILAUT’ studie uitgelegd
De ‘PSILAUT’ studie, een afkorting voor “Psilocybine en Autismespectrumstoornissen”, is een baanbrekend onderzoeksproject dat tot doel heeft directe bewijzen te leveren over de functionele verschillen in serotonine-targets tussen autistische en niet-autistische volwassenen. Het onderzoek maakt gebruik van psilocybine, een psychedelische stof die natuurlijk voorkomt in bepaalde paddenstoelen, als een farmacologische sonde om de serotoninesystemen in vivo te verkennen.
Studieontwerp en methodologie
De ‘PSILAUT’ studie is opgezet als een case-control onderzoek met een cross-over design, waarbij zowel autistische als niet-autistische volwassenen deelnemen. De studie volgt een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde methodologie, waarbij de deelnemers in willekeurige volgorde lage doses psilocybine (2 mg en 5 mg) of een placebo ontvangen tijdens aparte bezoeken. De reacties van de hersenen op deze interventies worden gemeten met behulp van technieken zoals functionele MRI (fMRI) en elektro-encefalografie (EEG).
Doel van de studie
Het primaire doel van deze studie is het vaststellen van de manier waarop serotonine-targets, voornamelijk de 5HT2A-receptor pathways, functioneren in de hersenen van autistische volwassenen in vergelijking met niet-autistische volwassenen. Dit zal inzicht bieden in hoe deze neurobiologische verschillen mogelijk bijdragen aan de kenmerken van autisme.
Veiligheid en ethische overwegingen
Veiligheid is een belangrijk aspect van de ‘PSILAUT’ studie. Psilocybine wordt beschouwd als veilig en heeft minimale bijwerkingen in de gebruikte doseringen. De studie heeft goedkeuring gekregen van relevante ethische commissies en alle deelnemers geven voorafgaand aan het onderzoek geïnformeerde toestemming.
Kernbevindingen van de studie
De ‘PSILAUT’ studie heeft enkele opmerkelijke resultaten opgeleverd die licht werpen op de unieke manier waarop het serotoninesysteem functioneert bij autistische volwassenen in vergelijking met niet-autistische volwassenen. Deze bevindingen kunnen aanzienlijke implicaties hebben voor zowel het begrijpen van autisme als voor toekomstige behandelingsmethoden.
Functionele verschillen in de serotonine-targets
Het onderzoek toonde aan dat de serotonine-targets van psilocybine, vooral de 5HT2A receptor, significant anders functioneren in de hersenen van autistische volwassenen. Bij autistische deelnemers werd een andere respons waargenomen in termen van neurale activiteit en netwerkconnectiviteit wanneer blootgesteld aan psilocybine vergeleken met de controle groep. Dit duidt op een mogelijk aangepast serotonergisch systeem dat bijdraagt aan de neurobiologische basis van autisme.
Individualiteit in reacties
Een belangrijk aspect van de studie is de erkenning van individuele verschillen in de reactie op psilocybine. Deze variabiliteit in reacties benadrukt de complexiteit van het serotoninesysteem bij mensen met autisme en de noodzaak voor gepersonaliseerde benaderingen in toekomstige therapieën.
Toekomstige richtingen voor behandeling
De resultaten van de ‘PSILAUT’ studie ondersteunen het idee dat gerichte behandelingen die de serotonine-targets modificeren, potentieel kunnen helpen om specifieke symptomen van autisme te behandelen. Dit kan leiden tot nieuwe klinische proeven voor geneesmiddelen die deze targets specifiek aanpakken, met als doel de levenskwaliteit van mensen met autisme te verbeteren.
De bevindingen van de ‘PSILAUT’ studie vormen een belangrijke stap vooruit in onze begrip van de neurobiologie van autisme en hoe we deze kunnen beïnvloeden.
Implicaties en toekomstige richtingen

De resultaten van de ‘PSILAUT’ studie openen nieuwe wegen voor het begrijpen en behandelen van autisme. Deze bevindingen hebben niet alleen een impact op de wetenschappelijke gemeenschap maar ook op de praktische aanpak van autisme en de ontwikkeling van toekomstige therapieën.
Personalisatie van behandeling
Een van de meest belangrijke implicaties van de studie is de noodzaak voor personalisatie in de behandeling van autisme. De variabiliteit in hoe individuen reageren op psilocybine toont aan dat een ‘one-size-fits-all’ aanpak mogelijk niet effectief is. Toekomstige behandelingen zouden meer op maat gemaakt moeten worden, gebaseerd op specifieke neurobiologische kenmerken, wat kan leiden tot effectievere en doelgerichtere therapieën.
Verder onderzoek naar serotonine-targets
De studie benadrukt ook de noodzaak voor verder onderzoek naar de serotonine-targets bij mensen met autisme. Het identificeren van andere relevante serotonine-receptoren en het begrijpen van hun rol binnen het brede spectrum van autisme zal van groot belang zijn voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en behandelingsopties.
Ethische goedkeuring en veiligheidsmaatregelen
Alle procedures van de studie waren in overeenstemming met de ethische normen van de betrokken instellingen en internationale richtlijnen. Deelnemers werden uitgebreid geïnformeerd over de studie en gaven hun geïnformeerde toestemming, met duidelijke uitleg over de mogelijke risico’s en voordelen.
Gemeenschapsbetrokkenheid
De onderzoekers hebben proactief de autismegemeenschap betrokken bij de planning en uitvoering van de studie. Dit omvatte raadplegingen met autistische volwassenen om hun mening en zorgen over het onderzoek te begrijpen, wat heeft geleid tot een meer geïnformeerde en respectvolle aanpak.
Conclusie
De ‘PSILAUT’ studie heeft belangrijke inzichten geleverd in de serotoninefunctie bij autistische volwassenen en heeft potentieel de deur geopend naar nieuwe behandelingsopties. Dit onderzoek benadrukt de complexiteit van autisme en de noodzaak voor een gepersonaliseerde benadering in zowel onderzoek als behandeling. De studie is een stap voorwaarts in de richting van een dieper begrip van autisme en hoe we beter kunnen voldoen aan de behoeften van de autistische gemeenschap.

Whelan TP, Daly E, Puts NA, Smith P, Allison C, Baron-Cohen S, Malievskaia E, Murphy DGM, McAlonan GM. The ‘PSILAUT’ protocol: an experimental medicine study of autistic differences in the function of brain serotonin targets of psilocybin. BMC Psychiatry. 2024 Apr 25;24(1):319. doi: 10.1186/s12888-024-05768-2. PMID: 38658877; PMCID: PMC11044362.