Het gebruik van antipsychotica bij kinderen en adolescenten met een autismespectrumstoornis (ASS) is een veelbesproken onderwerp in de medische wereld. Antipsychotica worden vaak voorgeschreven om symptomen zoals prikkelbaarheid, agressie en zelfverwondend gedrag te verminderen. Echter, het gebruik van deze medicijnen roept ook vragen op over de veiligheid en effectiviteit op de lange termijn. Dit artikel bespreekt de bevindingen van een recente systematische review en meta-analyse over dit onderwerp.
De systematische review en meta-analyse omvatten gegevens van 21 gerandomiseerde gecontroleerde trials (RCT’s) die de effecten van verschillende antipsychotica bij kinderen en adolescenten met ASS onderzochten. De studies werden beoordeeld op basis van strikte inclusiecriteria en de kwaliteit van bewijs werd geëvalueerd met behulp van de GRADE-methodologie. De belangrijkste uitkomstmaten waren veranderingen in gedragsproblemen, bijwerkingen, en algehele verbetering van symptomen.
Bevindingen
Uit de analyse bleek dat antipsychotica zoals risperidon en aripiprazol significant effectiever waren dan placebo in het verminderen van prikkelbaarheid en agressief gedrag bij kinderen met ASS. Echter, deze voordelen gingen gepaard met een verhoogd risico op bijwerkingen zoals gewichtstoename, slaperigheid en hormonale veranderingen. Bijvoorbeeld, een studie toonde aan dat kinderen die risperidon gebruikten gemiddeld 2,2 kg meer aankwamen in vergelijking met de placebogroep. Het effect van antipsychotica op andere symptomen zoals sociale interactie en communicatie was minder duidelijk en varieerde tussen de studies.
Bram, die gediagnosticeerd is met ASS, heeft regelmatig woede-uitbarstingen die zijn dagelijkse functioneren beïnvloeden. Na overleg met zijn arts besluiten zijn ouders om risperidon te proberen. Na enkele weken merken ze een duidelijke vermindering in zijn agressieve gedrag, waardoor hij beter kan omgaan met veranderingen in zijn routine. Echter, Bram begint ook meer gewicht aan te komen en is vaak slaperig gedurende de dag. Zijn ouders besluiten om samen met de arts de dosis aan te passen en aanvullende gedragsstrategieën te onderzoeken om een balans te vinden tussen de voordelen en bijwerkingen van de medicatie.
Praktische implicaties voor ouders en zorgverleners
Voor ouders en zorgverleners is het belangrijk om een weloverwogen beslissing te nemen bij het overwegen van antipsychotica voor hun kind. Hoewel deze medicijnen gedragsproblemen kunnen verminderen, is het cruciaal om de mogelijke bijwerkingen te overwegen en deze regelmatig te monitoren. Het is ook aan te raden om bestaande therapieën te blijven inzetten, aangezien deze een belangrijke rol spelen in de behandeling van ASS.
D’Alò GL, De Crescenzo F, Amato L, Cruciani F, Davoli M, Fulceri F, Minozzi S, Mitrova Z, Morgano GP, Nardocci F, Saulle R, Schünemann HJ, Scattoni ML; ISACA Guideline Working Group. Impact of antipsychotics in children and adolescents with autism spectrum disorder: a systematic review and meta-analysis. Health Qual Life Outcomes. 2021 Jan 25;19(1):33. doi: 10.1186/s12955-021-01669-0. PMID: 33494757; PMCID: PMC7831175.
