In Nederland zijn er op 29 oktober aanstaande verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten Generaal.
Niet elke partij benoemt neurodiversiteit expliciet, maar hun beleid raakt wel degelijk aan het dagelijks leven van neurodivergente mensen. Kies wat past bij jóuw waarden, situatie en behoeften.
Kieskompas voor neurodivergente mensen
Voor neurodivergente kiezers kunnen andere vragen meespelen dan de algemene politieke thema’s. Dit overzicht helpt je na te denken over wat voor jou telt.
Toegang tot zorg en ondersteuning
- Investeert de partij in geestelijke gezondheidszorg, PGB, Wmo en (woon)begeleiding?
- Is neurodiversiteit zichtbaar in het zorgbeleid?
- Wil de partij bureaucratie verminderen of juist verscherpen?
Arbeidsmarkt en participatie
- Zet de partij in op inclusief werk en jobcoaching?
- Erkent zij structurele barrières op de werkvloer (zoals prikkels, tempo, stigma)?
- Gaat de partij uit van je participatiemogelijkheden of van je -onmogelijkheden?
Onderwijs en inclusie
- Kiest de partij voor versterking van speciaal onderwijs, of voor méér inclusie in regulier onderwijs?
- Is er aandacht voor aanpassingen, maatwerk en leerstijlen?
- Worden neurodivergente leerlingen expliciet genoemd in het onderwijsprogramma?
Sociale zekerheid en bestaanszekerheid
- Wil de partij uitkeringen als Wajong, WIA of bijstand verhogen, of juist versoberen?
- Is het beleid eenvoudig en toegankelijk, of complex en bureaucratisch?
- Wordt bestaanszekerheid als voorwaarde gezien voor herstel en participatie?
Mensenrechten, discriminatie en identiteit
- Herkent de partij neurodiversiteit als een legitieme vorm van diversiteit?
- Is er aandacht voor sociale uitsluiting, stigma en psychisch welzijn?
- Wordt neurodivergentie genoemd in antidiscriminatiebeleid?
Digitalisering, privacy en algoritmes
- Is er aandacht voor digitale toegankelijkheid van overheidsdiensten?
- Hoe gaat de partij om met data, AI en algoritmes die mensen kunnen benadelen?
- Wordt kwetsbaarheid in digitale systemen erkend of juist genegeerd?
Algemene thema’s
Klimaat en millieu
- Aanpak bijvoorbeeld via groei en innovatie of juist ‘consuminderen’ en versobering?
- Sturing door de overheid zoals vlees- of vliegtax wel of niet zinvol of wenselijk?
- Uitstoot van stikstofverbindingen: Meer, minder, herverdeling? Focus op bijvoorbeeld woningbouw, veeteelt, (lucht)verkeer)?
Migratie
- Wat wil de partij bereiken rond de instroom en behandeling van vluchtelingen?
- Hoe vindt de partij dat arbeidsmigratie zich tot de hoge werkloosheid onder neurodivergente mensen zou moeten verhouden?
Wonen
- Hoe zet de politieke beweging zich in voor meer of beter beleid rond woonbegeleiding e.d.?
Internationale betrekkingen
- Hoe denkt de partij over actuele gebeurtenissen in de wereld en welk standpunt Nederland daarin zou moeten innemen?
Niet elke partij benoemt neurodiversiteit expliciet, maar hun beleid raakt wel degelijk aan het dagelijks leven van neurodivergente mensen. Kies wat past bij jóuw waarden, situatie en behoeften.
Toegankelijk stemmen nog niet vanzelfsprekend
Voor veel mensen is stemmen iets dat je ‘even’ doet. Maar voor neurodivergente kiezers is dat niet altijd zo simpel. Een paar dingen waar je tegenaan kunt lopen:
- Drukte en lawaai in het stemlokaal – Er zijn vaak geen prikkelarme ruimtes of rustige momenten.
- Stress rond keuzes – De stemlijsten zijn lang, de partijprogramma’s ingewikkeld.
- Formulieren en regels – Stemmen met een machtiging, ID-bewijs meenemen, stemlocatie vinden: het kan snel te veel worden.
Praktische tips:
- Je mag iemand meenemen als je hulp nodig hebt bij het stemmen, ook in het stemhokje. Dat geldt ook als je moeite hebt met lezen of begrijpen.
- In sommige gemeenten zijn er stemlokalen met extra ondersteuning, bijvoorbeeld met begeleiding of rustiger tijdsblokken.
- Op www.waarismijnstemlokaal.nl kun je vaak zien welke locaties rolstoeltoegankelijk zijn, of extra voorzieningen hebben.
Als je merkt dat stemmen niet goed toegankelijk is, kun je dat melden bij je gemeente of bijvoorbeeld bij Ieder(in).
België
Hoewel dit artikel zich richt op Nederland en de aldaar aanstaande verkiezingen, zijn veel thema’s ook in Vlaanderen actueel. Denk aan de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg, het tekort aan inclusief onderwijs of de lange wachtlijsten voor begeleiding. Belangrijke verschillen:
- Welzijn en onderwijs zijn in België grotendeels geregionaliseerd, wat betekent dat Vlaamse partijen hierover beslissen.
- De bijstandsuitkering (leefloon) is lager dan in Nederland, en er is geen aparte Wajong.
- Inclusief beleid rond neurodiversiteit staat in Vlaanderen minder expliciet op de politieke agenda, maar komt wel op via bewegingen zoals GRIP, Steunpunt Inclusie en Ouders voor Inclusie.
Autsider etaleert geen politiek standpunt, maar omarmt met hart en ziel onze democratie: Kies wat past bij jóuw waarden, situatie en behoeften.
