Emotieherkenning bij mensen met autisme en sociale angst: een complex samenspel van mimiek en metacognitie.
Emotieherkenning is een belangrijk aspect van sociale interacties. Wetenschappers hebben onderzocht hoe verschillende persoonlijkheidskenmerken, zoals autisme en sociale angst, van invloed zijn op emotieherkenning. In dit artikel bespreken we de bevindingen van een recente studie waarin gekeken is naar de relatie tussen deze kenmerken, emotieherkenning, mimiek (het onbewust imiteren van gezichtsuitdrukkingen) en metacognitie (het bewustzijn en beoordelingsvermogen van de eigen cognitieve processen).
De studie toonde aan dat individuen met hogere sociale angst minder zelfvertrouwen hadden in hun emotieherkenning, ondanks dat hun feitelijke prestatie onveranderd was. Aan de andere kant waren mensen met meer autistische kenmerken minder nauwkeurig in het herkennen van emoties, vooral van angstige gezichtsuitdrukkingen. Bovendien waren zij minder in staat om hun zelfvertrouwen af te stemmen op hun daadwerkelijke prestatie, wat wijst op een verminderde metacognitieve gevoeligheid. Opvallend genoeg werden er geen veranderingen waargenomen in mimiek van specifieke gezichtsspieren met betrekking tot sociale angst of autistische kenmerken. Er waren echter aanwijzingen dat het nabootsen van fronsen, geïndexeerd door activatie van de fronsrimpels, de herkenning van droevige gezichtsuitdrukkingen zou kunnen vergemakkelijken, terwijl het nabootsen van glimlachen, geïndexeerd door activatie van de jukbeenspieren (en mogelijk ontspanning van de fronsrimpels), de herkenning van blije gezichtsuitdrukkingen zou kunnen ondersteunen. Deze verbanden waren echter minder uitgesproken bij sterkere autistische kenmerken en er was slechts zwak bewijs voor een negatief effect van sociale angst op het verband tussen activiteit van de jukbeenspieren en nauwkeurigheid in het herkennen van blije gezichtsuitdrukkingen.
Sociale angst, ook wel sociale fobie genoemd, is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door een aanhoudende angst voor sociale situaties waarin men mogelijk beoordeeld of bekeken wordt door anderen. Mensen met sociale angst ervaren vaak intense angstgevoelens in alledaagse sociale interacties, zoals het voeren van een gesprek, het geven van een presentatie, of zelfs het eten of drinken in het bijzijn van anderen.
Deze angst gaat vaak gepaard met een sterke vrees voor vernedering, afwijzing of kritiek. Mensen met sociale angst zijn zich vaak overmatig bewust van zichzelf en hun gedrag, en ze hebben de neiging om negatieve gedachten en negatieve beoordelingen van anderen te verwachten. Ze kunnen zich zorgen maken over het maken van fouten, belachelijk gemaakt worden, of dat anderen hen als oninteressant of onaantrekkelijk zullen beschouwen.
De symptomen van sociale angst kunnen zowel lichamelijk als emotioneel van aard zijn. Lichamelijke symptomen kunnen onder andere bestaan uit een versnelde hartslag, zweten, trillen, blozen, een droge mond en maagklachten. Emotionele symptomen kunnen variëren van gevoelens van intense angst en spanning tot een gevoel van schaamte, vernedering en depressieve stemmingen. Deze symptomen kunnen leiden tot vermijdingsgedrag, waarbij mensen situaties vermijden waarin ze hun angst denken te zullen ervaren.
Sociale angst kan aanzienlijke negatieve gevolgen hebben voor het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven van mensen die eraan lijden. Het kan invloed hebben op hun persoonlijke relaties, academische prestaties, loopbaanontwikkeling en algemeen welzijn. Het is belangrijk op te merken dat sociale angst verschillend is van verlegenheid, aangezien sociale angst vaak ernstiger en belemmerender is en interfereert met het normale functioneren.
Gelukkig is sociale angst goed te behandelen. Gangbare behandelingen omvatten cognitieve gedragstherapie, waarbij men werkt aan het identificeren en veranderen van negatieve gedachten en overtuigingen die de angst in stand houden, evenals exposuretherapie, waarbij men stapsgewijs blootgesteld wordt aan sociale situaties om de angst te verminderen. In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven, zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s), om de symptomen te verminderen.
Het is belangrijk om te benadrukken dat sociale angst een erkende psychische aandoening is en dat mensen die eraan lijden steun en begrip verdienen. Als jij of iemand die je kent last heeft van sociale angst, is het raadzaam om professionele hulp te zoeken bij een getrainde therapeut of psycholoog. Zij kunnen een passende behandeling bieden en ondersteuning bieden bij het omgaan met sociale angst.
Wat kunnen we hier mee?
De bevindingen van deze studie wijzen op een complex samenspel tussen mimiek en metacognitie bij emotieherkenning, beïnvloed door autistische kenmerken en sociale angst. Mensen met sociale angst ervaren vaak minder zelfvertrouwen in hun emotieherkenning, terwijl mensen met autistische kenmerken over het algemeen minder nauwkeurig zijn in het herkennen van emoties en moeite hebben met het afstemmen van hun zelfvertrouwen op hun daadwerkelijke prestatie.
Opvallend genoeg werden er geen significante veranderingen waargenomen in mimiek van gezichtsspieren, maar er waren wel aanwijzingen dat bepaalde vormen van mimiek (fronsen en glimlachen) mogelijk de herkenning van droevige en blije gezichtsuitdrukkingen vergemakkelijken. Dit suggereert dat mimiek mogelijk een rol speelt bij het ondersteunen van de emotieherkenning, maar dat deze relatie minder uitgesproken is bij mensen met hogere autistische kenmerken en een zwakker effect vertoont bij mensen met sociale angst.
Deze bevindingen benadrukken het belang van metacognitieve vaardigheden, zoals het vermogen om het eigen zelfvertrouwen en de prestaties op het gebied van emotieherkenning adequaat te beoordelen. Mensen met hogere autistische kenmerken lijken moeite te hebben met deze metacognitieve afstemming, wat hun emotieherkenning kan beïnvloeden. Aan de andere kant ervaren mensen met sociale angst mogelijk negatieve cognitieve biases die hun zelfvertrouwen in de emotieherkenning verminderen, ondanks vergelijkbare prestaties als mensen zonder sociale angst.
Folz J, Akdağ R, Nikolić M, van Steenbergen H, Kret ME. Facial mimicry and metacognitive judgments in emotion recognition are distinctly modulated by social anxiety and autistic traits. Sci Rep. 2023 Jun 15;13(1):9730. doi: 10.1038/s41598-023-35773-6. PMID: 37322077; PMCID: PMC10272184.
