De prevalentie van ASS is de afgelopen jaren toegenomen en er wordt gesuggereerd dat een tekort aan sporenelementen, zoals zink, een rol kan spelen bij de ontwikkeling van deze neurodiversiteit. In dit artikel bekijken we wat de wetenschap te zeggen heeft over de relatie tussen zinkniveaus en autisme bij kinderen en adolescenten.
Toename van ASS
Er is de afgelopen jaren een aanzienlijke toename geweest in de prevalentie van autisme, met momenteel één op de 160 kinderen wereldwijd. De oorzaken van ASS zijn nog steeds niet volledig begrepen, maar milieu-invloeden, zoals blootstelling aan giftige metalen en veranderingen in sporenelementen, worden door sommigen als mogelijke risicofactoren genoemd. En ook hier geldt ‘meten is weten.’
Zink en de hersenontwikkeling
Zink is een belangrijk sporenelement in ons lichaam en speelt een cruciale rol bij verschillende metabolische processen. Het is vooral belangrijk tijdens de groei en ontwikkeling van de hersenen bij kinderen en adolescenten. Een tekort aan zink tijdens deze fase kan leiden tot vertragingen in zowel fysieke als mentale ontwikkeling, inclusief leerproblemen.
Zink is een essentieel sporenelement dat een rol speelt in verschillende processen in het menselijk lichaam.
Functies van zink:
- Immuunsysteem: Zink is betrokken bij de werking van het immuunsysteem en speelt een rol bij de bestrijding van infecties.
- Groei en ontwikkeling: Zink is essentieel voor normale groei en ontwikkeling, vooral tijdens de kindertijd en adolescentie.
- DNA-synthese: Zink is nodig voor de synthese en reparatie van DNA, het genetisch materiaal van ons lichaam.
- Wondgenezing: Zink is belangrijk voor het genezen van wonden en het behoud van een gezonde huid.
- Smaak en geur: Zink is nodig voor het behoud van onze zintuiglijke waarneming, waaronder smaak en geur.
Gevolgen van een tekort aan zink:
- Groeiachterstand en vertraagde ontwikkeling bij kinderen.
- Verminderde immuniteit en verhoogd risico op infecties.
- Huidproblemen zoals eczeem en dermatitis.
- Verlies van eetlust en gewichtsverlies.
- Veranderingen in de smaak- en geurwaarneming.
- Vermoeidheid en verminderde mentale alertheid.
Gevolgen van een overschot aan zink:
- Maagklachten en misselijkheid.
- Verzwakte immuniteit als gevolg van een verstoorde balans van andere mineralen, zoals koper.
- Tekorten aan andere mineralen zoals koper en ijzer als gevolg van competitie om opname in het lichaam.
Het is belangrijk om een evenwichtige inname van zink te behouden, bij voorkeur via voeding, om tekorten of overschotten te voorkomen. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor zink varieert afhankelijk van leeftijd, geslacht en specifieke behoeften, maar ligt meestal tussen 8 en 11 milligram per dag voor volwassenen.
Verschillende studies hebben onderzocht of er een verband bestaat tussen zinkniveaus en ASS bij kinderen en adolescenten. Deze studies werden uitgevoerd in verschillende landen over de hele wereld en omvatten een groot aantal deelnemers. Ze hebben verschillende biologische monsters geanalyseerd, zoals haar, serum en plasma, om de zinkconcentraties te meten.
Wat zegt het onderzoek?
Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat er geen significante verschillen zijn in zinkconcentraties tussen kinderen en adolescenten met autisme en de controlegroep. Dit betekent dat mensen met autisme over het algemeen geen aantoonbaar zinktekort hebben in vergelijking met hun leeftijdsgenoten zonder de stoornis.
Maar…
Hoewel de meeste studies geen significant verschil in zinkconcentraties aantoonden, is het opmerkelijk dat veel van deze studies wel lagere zinkniveaus bij mensen met autisme meldden. Hoewel deze lagere niveaus meestal niet als een zinktekort werden beschouwd volgens de gangbare referentiewaarden, suggereren ze wel dat er mogelijk een verband is tussen zink en ASS.
Er is meer onderzoek nodig
Deze bevindingen benadrukken het belang van verder onderzoek naar de relatie tussen zinkniveaus en ASS. Het is misschien mogelijk dat subtiele veranderingen in zinkconcentraties een rol spelen bij de ontwikkeling van ASS, zelfs als er geen sprake is van een ernstig tekort. Meer studies met striktere methodologie en grotere steekproeven zijn nodig om deze mogelijkheid verder te onderzoeken.
Conclusie
Hoewel onderzoek tot nu toe geen verband heeft aangetoond tussen zinkniveaus en autisme, suggereren de bevindingen wel dat er mogelijk een relatie is. Het is een complex vraagstuk dat meer aandacht verdient in de wetenschappelijke gemeenschap. De toekomst zal hopelijk meer inzicht geven in de rol van zink bij de ontwikkeling van ASS en de mogelijke implicaties voor de behandeling en ondersteuning van individuen met deze stoornis.
Nawoord: Het spreekwoord luidt: “Zoekt en Gij zult vinden,” maar wat je zoekt moet er dan wél zijn… De tijd zal het leren.
do Nascimento PKDSB, Oliveira Silva DF, de Morais TLSA, de Rezende AA. Zinc Status and Autism Spectrum Disorder in Children and Adolescents: A Systematic Review. Nutrients. 2023 Aug 21;15(16):3663. doi: 10.3390/nu15163663. PMID: 37630853; PMCID: PMC10459732.
