Autisme staat bekend om zijn diversiteit aan symptomen, waaronder sensorische overgevoeligheid (SOR). Recent onderzoek heeft zich gericht op de vraag hoe leeftijd invloed heeft op de neurale reacties op sensorische prikkels bij jongeren met ASS. De resultaten bieden inzicht in de ontwikkeling van sensorische regulatie en suggereren potentiële therapeutische benaderingen voor sensorische overgevoeligheid.
Jongere ASS-groepen tonen hyperactiviteit
In overeenstemming met eerdere bevindingen, vertoonden jongere ASS-individuen, met name de pre-adolescenten, verhoogde activiteit in verschillende hersenregio’s in reactie op sensorische prikkels. Deze hyperactiviteit was prominent in sensorimotorische, frontale en cerebellaire gebieden. Intrigerend genoeg werd ook een specifieke betrokkenheid van de orbitofrontale cortex (OFC) opgemerkt, een regio die eerder is geïdentificeerd als van groot belang voor sensorische regulatie.
Leeftijdsgerelateerde veranderingen
Opvallend was dat de verschillen tussen autisme- en typisch ontwikkelende (TD) jongeren verminderden bij oudere adolescenten. Leeftijd bleek echter een significante rol te spelen in de ontwikkeling van sensorische responsiviteit. Tijdens late adolescentie nam de activiteit in regio’s die betrokken zijn bij emotieregulatie en sensorische integratie toe. Deze toename suggereert een vertraagde rijping van de neurale netwerken die betrokken zijn bij sensorische regulatie, wat mogelijk bijdraagt aan SOR bij jongere kinderen maar ook een mechanisme kan zijn voor verminderde neurale hyperactiviteit met de leeftijd.
De OFC, eerder geïdentificeerd als van groot belang voor sensorische regulatie, vertoonde een leeftijdsgerelateerde toename van activiteit bij ASD-jongeren. Intrigerend genoeg was deze toename sterker bij diegenen met hogere niveaus van SOR. Dit wijst op een mogelijk compensatiemechanisme waarbij de OFC een grotere rol speelt bij ouderen met autisme met ernstigere SOR. De betrokkenheid van de OFC wordt ook gekoppeld aan ontwikkelingsveranderingen in emotionele evaluatie en regulatie.
SOR-invloed op leeftijdsgerelateerde veranderingen
Belangrijk was de constatering dat de ernst van SOR de leeftijdsgerelateerde veranderingen in neurale activiteit beïnvloedde. Individuen met meer ernstige SOR vertoonden een grotere toename in activiteit in regio’s zoals de OFC en ventromediale prefrontale cortex (vmPFC). Deze resultaten suggereren dat de ontwikkeling van sensorische regulatie bij mensen met autisme met ernstige SOR vertraagd kan zijn, wat wijst op een langere periode van ontwikkeling van compenserende mechanismen.
Cakar ME, Cummings KK, Bookheimer SY, Dapretto M, Green SA. Age-related changes in neural responses to sensory stimulation in autism: a cross-sectional study. Mol Autism. 2023 Oct 11;14(1):38. doi: 10.1186/s13229-023-00571-4. PMID: 37817282; PMCID: PMC10566124.
