Dit artikel verkent de complexe relatie tussen emotionele reacties en proactieve keuzes, specifiek gericht op neurodivergente mensen. Het belicht de impact van emotionele triggers op het vermogen om proactief te handelen, de uitdagingen bij het onderscheiden van emoties en besluitvorming, en hoe herhaalde emotionele verwerking de hersenontwikkeling beïnvloedt.
In onze levens spelen keuzes een grote rol. Keuzes zijn als bouwstenen die onze toekomst vormgeven. Ze zijn individueel, een weerspiegeling van wie we zijn en wat we willen. Voor neurodivergente personen, mensen wier hersenen anders bedraad zijn dan de meerderheid, kunnen keuzes een bijzondere betekenis hebben. Ze kunnen de weg wijzen naar zelfvertrouwen en succesvolle interacties, maar ook naar sociale isolatie als ze niet goed worden gemaakt.
Elke keuze die we maken, of het nu gaat om kleine dagelijkse beslissingen of grotere levensveranderende momenten, beïnvloedt onze perceptie van onszelf en onze relaties met anderen. Voor neurodivergente mensen kan het maken van goede keuzes een uitdaging zijn, vooral in sociale situaties waarin verschillende perspectieven samenkomen.
Een belangrijk aspect van het maken van goede keuzes is het proactief overwegen van de behoeften van zowel onszelf als anderen. Dit betekent niet alleen focussen op onze eigen gevoelens en verlangens, maar ook empathie tonen voor de gevoelens van anderen. Wanneer we dit doen, kunnen onze interacties met anderen positief verlopen, wat bijdraagt aan het opbouwen van waardevolle relaties.
Helaas is het niet altijd gemakkelijk om proactief te zijn, vooral wanneer we geconfronteerd worden met emoties zoals boosheid, teleurstelling of frustratie. Deze emoties kunnen onze reacties beïnvloeden en het moeilijk maken om helder te denken. In plaats daarvan kunnen we gevangen raken in een cyclus van negatieve zelfkritiek en vermijdingsgedrag.
Voor neurodivergente mensen kan deze cyclus bijzonder uitdagend zijn vanwege de manier waarop hun brein informatie verwerkt en emoties reguleert. Het kan moeilijk zijn om los te breken uit negatieve denkpatronen en proactief te kiezen voor positieve interacties.
Een belangrijke stap om deze cyclus te doorbreken, is het bewust worden van onze gedachten en de invloed die ze hebben op onze keuzes en gedragingen. Door te streven naar een positieve innerlijke dialoog en proactief te kiezen voor constructieve interacties, kunnen we ons zelfvertrouwen versterken en onze relaties verbeteren.
Het is belangrijk om te onthouden dat het maken van goede keuzes een proces is dat oefening en toewijding vereist. Voor neurodivergente mensen kan dit betekenen dat ze extra ondersteuning en aanpassingen nodig hebben om succesvol te zijn in sociale situaties. Dit kan onder meer het gebruik van coping-strategieën, communicatietechnieken en het zoeken naar professionele begeleiding omvatten.
Door proactief te kiezen voor positieve interacties en het cultiveren van een positieve innerlijke dialoog, kunnen neurodivergente mensen hun zelfvertrouwen vergroten en betekenisvolle relaties opbouwen. Het begint allemaal met de kracht van keuze – de keuze om te groeien, te leren en te bloeien, ondanks de uitdagingen die het leven ons biedt.
Begrijpen en beheersen van emotionele reacties
We duiken nu wat dieper in de wetenschap achter emotionele reacties en proactieve keuzes. Het begrijpen van deze processen is essentieel voor neurodivergente individuen en natuurlijk ieder ander die geïnteresseerd is in het beheersen van hun emotionele reacties.
Wanneer we emotioneel worden getriggerd, schakelen onze analytische verwerkingsmechanismen, gelegen in onze prefrontale cortex en verantwoordelijk voor proactieve keuzes, uit. Tegelijkertijd schakelen onze emotionele verwerkingsmechanismen, gelegen in de amygdala en verantwoordelijk voor onze angstreactie, in. Het is belangrijk te begrijpen dat beide mechanismen niet tegelijkertijd actief kunnen zijn. De amygdala reguleert de activering van onze vecht-vlucht-bevries- (VVB) reactie wanneer het gevaar detecteert, zonder enige bewuste initiatie van onze kant, om ons voor te bereiden om naar veiligheid te vluchten.
Bij activatie worden stresshormonen zoals adrenaline, noradrenaline en cortisol onmiddellijk in de bloedbaan vrijgegeven. Deze hormonen vertragen niet-essentiële functies, zoals ons spijsverteringssysteem. Hierdoor wordt energie bespaard voor functies die belangrijker zijn om gevaar af te wenden. Onze zintuigen staan op scherp; ons hart gaat sneller kloppen om meer bloed door het lichaam te pompen, waardoor onze energieniveaus stijgen en onze spieren zich uitbreiden om ons te helpen bewegen. Onze focus wordt enkelvoudig, waardoor onze capaciteit om andere variabelen in onze omgeving te overwegen vertroebeld wordt, en blijft zo totdat onze VVB-reactie afneemt.
Hoewel deze reactie nuttig kan zijn bij levensbedreigende situaties, worden dezelfde mechanismen geactiveerd bij minder ernstige gebeurtenissen. Sociale interacties bijvoorbeeld, kunnen sterk bijdragen aan de frequentie van onze VVB-reactie. De individuele interpretatie van sociale interacties en de betekenis die eraan wordt gegeven, bepaalt hoe sterk we emotioneel worden getriggerd. Stel je voor dat je een vriendin begroet die aan de overkant van de weg loopt, maar ze reageert niet. Als je haar gebrek aan reactie interpreteert als een afwijzing, kan dit gevoelens van woede en ressentiment opwekken.
In vergelijking met levensbedreigende situaties kan het toestaan van een overdreven fysiologische reactie van onze VVB-mechanismen bij minder ernstige situaties schadelijk zijn voor ons emotionele welzijn. Stresshormonen vertroebelen onze focus en remmen onze capaciteit om proactieve keuzes te maken. Dit kan leiden tot een onnauwkeurige interpretatie van onze eigen behoeften en het negeren van de behoeften van anderen.
Voor het neurodiverse deel van de populatie kan dit bijzonder uitdagend zijn vanwege de manier waarop hun hersenen informatie verwerken en emoties reguleren. Het is echter mogelijk om te leren hoe we deze reacties kunnen beheersen en proactieve keuzes kunnen maken om ons emotionele welzijn te verbeteren.
Begrip en begeleiding
In dit derde deel van dit artikel onderzoeken we hoe emotionele triggers en reacties neurodivergente individuen beïnvloeden. Het begrijpen van deze processen is de basis om effectieve strategieën te ontwikkelen die hen kunnen helpen om proactieve keuzes te maken en hun emotionele welzijn te verbeteren.
Wanneer neurodivergente individuen emotioneel worden getriggerd, kunnen stresshormonen hun focus vertroebelen en hun vermogen om proactieve keuzes te maken belemmeren. Dit kan leiden tot ongunstige uitkomsten in sociale interacties en andere situaties.
Een belangrijke stap in het omgaan met deze emotionele reacties is het bewust worden van de triggers en het vermogen om een moment te nemen om te pauzeren en zich aan te passen aan de situatie. Door dit te doen, kan de activiteit in de amygdala worden verminderd en kunnen stresshormonen worden verlaagd, waardoor neurodivergente individuen de mogelijkheid krijgen om proactief te reageren en positievere uitkomsten te bereiken.
Echter, onderzoek suggereert dat neurodivergente individuen vaak moeite hebben om onderscheid te maken tussen emotionele verwerking en proactieve besluitvorming. Dit kan te maken hebben met uitdagingen op het gebied van sociale communicatie, empathie en emotionele regulatie, die de juiste interpretatie van sociale informatie belemmeren en het vermogen om passende reacties te overwegen in sociale interacties beperken.
Bovendien wijzen studies uit dat herhaaldelijke emotionele verwerking kan leiden tot structurele veranderingen in de hersenen, zoals een grotere amygdala en dunner prefrontaal corticaal dikte, wat de hersengebieden zijn die verantwoordelijk zijn voor proactieve besluitvorming. Deze veranderingen kunnen het moeilijker maken voor neurodivergente individuen om adaptieve proactieve maatregelen te herkennen en toe te passen, waardoor ze vast komen te zitten in een negatieve cyclus van emotionele triggers en negatieve uitkomsten.
Gelukkig zijn er ook positieve bevindingen. Onderzoek heeft aangetoond dat visuele stimuli de analytische vaardigheden van neurodivergente individuen kunnen verbeteren en hun reactietijd kunnen versnellen. Dit suggereert dat het activeren van visuele verwerkingsmechanismen kan helpen om de belemmeringen voor proactieve keuzes te overwinnen en positieve veranderingen teweeg te brengen in hun interacties met de wereld om hen heen.
Glasser, W. (2013). Take charge of your life: How to get what you need with choice-theory psychology. IUniverse.
DeNigris, D., Brooks, P. J., Obeid, R., Alarcon, M., Shane-Simpson, C., & Gillespie-Lynch, K. (2018). Bullying and identity development: Insights from autistic and non-autistic college students. Journal of autism and developmental disorders, 48, 666-678.
Hamm, A. O. (2020). Fear, anxiety, and their disorders from the perspective of psychophysiology. Psychophysiology, 57(2), e13474.
Dvorak, J. (2022). The Impacts of Chaotic and Stressful Environments on Self-Regulation in Children.
Pouw, L. B., Rieffe, C., Oosterveld, P., Huskens, B., & Stockmann, L. (2013). Reactive/proactive aggression and affective/cognitive empathy in children with ASD. Research in Developmental Disabilities, 34(4), 1256–1266.
Schreiter, M. L., & Beste, C. (2020). Inflexible adjustment of expectations affects cognitive-emotional conflict control in adolescents with autism spectrum disorder. Cortex, 130, 231–245.
