Autisme wordt soms pas op latere leeftijd vastgesteld. Voor velen betekent de diagnose een verademing, een verklaring voor levenslange uitdagingen die voorheen onbegrepen bleven. Echter, te midden van deze zelfontdekking ontstaat vaak een nieuwe hindernis: het gevoel van bedrog, ook wel bekend als het bedriegerssyndroom.
Het bedriegerssyndroom, oorspronkelijk onderzocht in het kader van de angst van hoogpresterende vrouwen om als bedrieger ontmaskerd te worden, vindt nu zijn toepassing in diverse situaties, vaak op de werkvloer. Voor veel laat-gediagnosticeerde autisten is dit gevoel van bedrog een onverwachte metgezel na de initiële opluchting van de diagnose. Cliënten delen verhalen van zelftwijfel en vragen zich af of hun autisme slechts een excuus is, of zelfs dat ze moeilijke personen zijn om mee om te gaan.
Hoe de omgeving reageert op een autismediagnose kan aanzienlijke invloed hebben op het ontstaan van het bedriegerssyndroom. Zelfs na een positieve aanvankelijke reactie kunnen opmerkingen van vrienden, familie of collega’s het gevoel van authenticiteit ondermijnen. Cliënten getuigen van partners die hun diagnose niet volledig accepteren en vrienden die hun gedrag voor de diagnose in twijfel trekken. Deze externe twijfels werpen schaduwen op de innerlijke overtuiging van de autistische volwassene.
Hoe om te gaan met het bedriegerssyndroom
- Vertrouw op je zorgverlener:
Als een gekwalificeerde zorgprofessional je heeft gediagnosticeerd, vertrouw dan op hun expertise. Autisme is niet zo eenvoudig vast te stellen als sommige fysieke aandoeningen, dus het is essentieel om het oordeel van een ervaren professional te respecteren. - Herinner jezelf aan de reden voor de diagnose:
Als je niet met uitdagingen werd geconfronteerd, zou je waarschijnlijk niet de moeite hebben genomen om een diagnose te zoeken. Houd vast aan de redenen die je hebben geleid tot deze zoektocht naar zelfbegrip. - Externe meningen zijn niet leidend:
Vrienden, familie en collega’s zijn niet de autoriteiten over jouw ervaring. Zij hebben wellicht alleen de gemaskerde versie gezien en begrijpen niet volledig wie je authentiek bent. Het oordeel van niet-professionals is minder belangrijk dan je eigen gevoel en het advies van een expert. - Aanpassingsperiodes zijn normaal:
Het accepteren van een autismediagnose betekent vaak het heroverwegen van levenslange identiteiten. Het is natuurlijk dat dit tijd kost. Accepteer de aanpassingsperiode en geef jezelf de ruimte om te groeien. - Autisme is een breed spectrum:
Vergelijk jezelf niet met anderen op het autismespectrum. Iedereen heeft een unieke ervaring. Zoek steun bij andere autisten, maar vermijd het creëren van onrealistische vergelijkingen. - Identificeer andere gebieden van bedriegerssyndroom:
Als je dit gevoel eerder hebt ervaren, is het mogelijk dat er een bredere patroon van zelftwijfel bestaat. Overweeg professionele hulp om deze onderliggende kwesties aan te pakken.
Conclusie
Het pad naar zelfontdekking voor laat-gediagnosticeerde autisten is vaak een reis van opluchting, maar ook van uitdagingen. Het bedriegerssyndroom, voortkomend uit zowel interne twijfels als externe reacties, kan een obstakel vormen. Het is echter mogelijk om deze gevoelens te overwinnen door te vertrouwen op professionals, jezelf te herinneren aan je motivatie voor de diagnose, en je niet te laten leiden door ongefundeerde meningen van anderen. Acceptatie van autisme als een breed spectrum en het herkennen van aanpassingsperiodes als normaal, vormen cruciale stappen op weg naar zelfbevestiging en groei.
Clance, P. R., & Imes, S. (1978). The imposter phenomenon in high achieving women: Dynamics and therapeutic interventions. Psychotherapy: Theory, Research & Practice, 15(3), 1–8. https://doi.org/10.1037/h0086006
