Slaapproblemen zijn een prangende zorg voor veel gezinnen die te maken hebben met autisme. Onderzoekers hebben ontdekt dat bijna 80 procent van de autistische kleuters verstoorde slaap ervaart, wat twee keer zo vaak voorkomt als bij typische kinderen. Dit artikel werpt een licht op de oorzaken, gevolgen en behandelingen van slaapproblemen bij mensen met autisme.
In 2019 onthulde een van de grootste studies naar slaapproblemen bij autisme dat bijna 80 procent van de autistische kleuters moeite heeft met slapen. Dit is aanzienlijk meer dan bij typische kinderen of kinderen met andere ontwikkelingsstoornissen.
Mensen met autisme hebben vaak last van slapeloosheid, waarbij het gemiddeld 11 minuten langer duurt om in slaap te vallen dan bij typische mensen. Sommigen ervaren ook slaapapneu, wat leidt tot herhaaldelijk stoppen met ademen gedurende de nacht. Bovendien lijkt de slaap van mensen met autisme minder herstellend te zijn, met minder tijd in de REM-slaap, wat van groot belang is voor leren en geheugen.
Er groeit bewijs dat onvoldoende slaap autismekenmerken kan verergeren, zoals slechte sociale vaardigheden en repetitief gedrag. Het ‘maskeren’ van autistisch gedrag dat veel mensen met autisme in de praktijk doen, kost veel meer energie bij vermoeidheid. Kinderen met autisme die onvoldoende slapen, vertonen vaak meer hyperactiviteit en hebben meer moeite met concentratie. Er is echter nog onduidelijkheid over of deze problemen voortkomen uit slechte slaap, eraan bijdragen, of beide.
Veel mensen met autisme hebben ook andere aandoeningen, zoals gastro-intestinale problemen, ADHD of angst, die bekend staan om slaapverstoring. Bovendien kunnen sensorische gevoeligheden bijdragen aan slaapproblemen, evenals medicatiegebruik. Sommige studies suggereren dat genetische mutaties die de slaap-waakcyclus regelen, vaker voorkomen bij mensen met autisme.
Polysomnografie is een veelgebruikte test, maar het kan lastig zijn voor mensen met autisme vanwege hun behoefte aan specifieke bedtijdroutines. Actigrafie, een minder omslachtige test waarbij bewegingen ’s nachts worden geregistreerd, biedt een thuisoptie. Interviewen van families en het bijhouden van slaapdagboeken zijn ook benaderingen, maar zijn vatbaar voor fouten.
Voor sommige slaapproblemen zijn oplossingen eenvoudig, zoals het instellen van een routine voor bedtijd. Voor ernstiger problemen, zoals slaapapneu, kunnen nachtelijke ademhalingstoestellen of zelfs chirurgie worden aanbevolen. Melatoninesupplementen lijken veelbelovend om de slaapkwaliteit te verbeteren, vooral bij kinderen met autisme.
Hoewel er geen grootschalige studie bestaat over dit onderwerp, suggereren enkele onderzoeken dat verbeterde slaap ook leidt tot betere sociale communicatie, aandacht en verminderde repetitieve gedragingen bij kinderen met autisme. Hoewel het geen autisme kan genezen, lijkt een regelmatig slaapschema te resulteren in beter leren, minder prikkelbaarheid en minder probleemgedrag.
Slaapproblemen bij autisme zijn een complex vraagstuk met diverse oorzaken en gevolgen. Terwijl onderzoekers blijven zoeken naar diepgaand begrip, bieden eenvoudige oplossingen zoals routines en melatoninesupplementen hoop voor een betere nachtrust en, mogelijk, een verbeterde levenskwaliteit voor mensen met autisme.
Goldman S.E. et al. Dev. Neuropsychol. 34, 560-573 (2009) PubMed
