Menopauze is een fase in het leven van veel vrouwen die wordt gekenmerkt door zowel fysieke als emotionele veranderingen. Hoewel deze veranderingen normaal zijn, kunnen ze aanzienlijke gevolgen hebben voor hoe vrouwen functioneren in hun dagelijks leven, vooral op het werk. Voor neurodivergente vrouwen — dat wil zeggen vrouwen met aandoeningen zoals ADHD, autisme of dyslexie — kunnen de uitdagingen tijdens de menopauze nog intenser zijn. De combinatie van menopauzale symptomen en neurodivergentie leidt tot een unieke reeks ervaringen die vaak onvoldoende erkend en ondersteund worden op de werkvloer.
Dit artikel biedt inzicht in de complexe interactie tussen menopauze en neurodivergentie en legt uit hoe werkgevers een cruciale rol kunnen spelen in het ondersteunen van deze vrouwen. Het doel is om meer begrip te creëren en te pleiten voor een inclusievere werkcultuur die rekening houdt met de specifieke behoeften van neurodivergente vrouwen tijdens de menopauze.
Wat is neurodivergentie?
Neurodivergentie verwijst naar variaties in de manier waarop het brein functioneert. Bij neurodivergente mensen werkt het brein op een andere manier dan bij neurotypische individuen, wat kan resulteren in uitdagingen maar ook unieke sterke punten. Enkele veelvoorkomende vormen van neurodivergentie zijn autisme, ADHD, dyslexie en het syndroom van Gilles de la Tourette.
Mensen met ADHD kunnen bijvoorbeeld problemen hebben met aandacht en impulsiviteit, terwijl mensen met autisme moeite kunnen hebben met sociale interactie en veranderingen in hun routine. Deze neurodiversiteit maakt deel uit van de natuurlijke variaties in hersenfuncties, maar kan ook leiden tot uitdagingen in werkomgevingen, vooral wanneer de werkomstandigheden niet voldoende zijn aangepast aan hun behoeften.
Menopauze: een extra uitdaging voor neurodivergente vrouwen
De menopauze markeert het einde van de vruchtbare fase van een vrouw en gaat vaak gepaard met symptomen zoals opvliegers, stemmingswisselingen, slaapstoornissen en vermoeidheid. Voor de meeste vrouwen zijn deze symptomen tijdelijk en kunnen ze variëren in intensiteit. Voor neurodivergente vrouwen kunnen de symptomen echter aanzienlijk worden verergerd, wat een extra laag van complexiteit toevoegt aan hun al bestaande uitdagingen.
Uit onderzoek blijkt dat veel neurodivergente vrouwen tijdens de menopauze bijvoorbeeld meer last krijgen van concentratieproblemen, verhoogde angst en geheugenverlies. Een vrouw met ADHD beschreef haar ervaring als volgt: “Ik had altijd al moeite om mijn gedachten te ordenen, maar sinds de menopauze lijkt mijn brein in overdrive te gaan. Het voelt alsof ik elke dag een marathon loop, maar zonder voorbereiding.”
Bovendien kunnen de hormonale veranderingen tijdens de menopauze leiden tot versterkte emotionele reacties, waardoor vrouwen zich kwetsbaarder en minder in staat voelen om met stressvolle situaties om te gaan. Dit maakt de werkvloer een plek van onzekerheid en verhoogde druk, vooral wanneer er geen begrip of ondersteuning vanuit de werkgever is.
De interactie tussen menopauze en neurodivergentie op het werk
Wanneer menopauze en neurodivergentie elkaar kruisen, ontstaat er een unieke combinatie van uitdagingen die de werkervaring van vrouwen op verschillende manieren kan beïnvloeden. Neurodivergente vrouwen melden vaak dat hun symptomen tijdens de menopauze heviger worden, wat hun concentratie, geheugen en emotionele stabiliteit op de werkplek aantast.
Een deelnemer uit het onderzoek zei bijvoorbeeld: “Mijn stemmingswisselingen zijn met de menopauze veel heftiger geworden. Het is moeilijk om me te concentreren, en kleine frustraties voelen nu als enorme obstakels.” Dit is niet alleen een bron van persoonlijke stress, maar het beïnvloedt ook hoe zij hun werk uitvoeren en hoe ze door collega’s worden waargenomen.
Vrouwen die gewend zijn hun neurodivergentie te maskeren — dat wil zeggen, hun symptomen te verbergen om zich aan te passen aan een neurotypische omgeving — merken dat dit tijdens de menopauze moeilijker wordt. Dit kan leiden tot gevoelens van frustratie, uitputting en uiteindelijk zelfs tot sociale terugtrekking. Een deelnemer beschreef het als “constant vechten op twee fronten,” waarbij de mentale energie die nodig is om te functioneren op het werk steeds moeilijker op te brengen is.
Waarom ondersteuning van werkgevers cruciaal is
De rol van de werkgever is van cruciaal belang om neurodivergente vrouwen tijdens de menopauze te ondersteunen. Werkgevers hebben de mogelijkheid om een verschil te maken door eenvoudige, maar effectieve aanpassingen te doen. Dit kan variëren van flexibele werktijden tot het bieden van toegang tot mentale gezondheidszorg en stressmanagementprogramma’s.
Een van de belangrijkste aanbevelingen is het creëren van een inclusieve en ondersteunende werkomgeving, waarin vrouwen zich veilig voelen om open te zijn over hun ervaringen. Dit kan beginnen met het verhogen van bewustzijn binnen de organisatie over zowel neurodivergentie als menopauze. Het verstrekken van training aan managers over hoe ze deze kwesties kunnen herkennen en hoe ze effectief kunnen ondersteunen, is essentieel.
Bovendien kunnen praktische aanpassingen, zoals het aanbieden van rustruimtes, het toestaan van flexibele werkuren of de mogelijkheid om thuis te werken tijdens moeilijke periodes, een wereld van verschil maken. Vrouwen gaven aan dat controle over hun werkomgeving en schema hen helpt om hun symptomen beter te beheersen en hun productiviteit te behouden.
Aanbevelingen voor werkplekken
Op basis van de onderzoeksresultaten zijn er enkele concrete aanbevelingen voor werkgevers die de werkervaring van neurodivergente vrouwen tijdens de menopauze kunnen verbeteren:
- Flexibele werkuren: Het aanbieden van flexibele werktijden kan neurodivergente vrouwen helpen om beter om te gaan met de fysieke en mentale vermoeidheid die gepaard gaat met de menopauze.
- Rustruimtes: Het creëren van een rustige ruimte waar vrouwen zich kunnen terugtrekken wanneer ze zich overweldigd voelen, kan een positieve impact hebben op hun welzijn en productiviteit.
- Opleiding en bewustwording: Managers en collega’s kunnen worden getraind om de signalen van neurodivergentie en menopauze te herkennen en om ondersteuning te bieden op een begripvolle en niet-oordelende manier.
- Toegankelijke hulpbronnen: Bedrijven zouden toegang moeten bieden tot psychologische ondersteuning en stressmanagementprogramma’s, specifiek gericht op de unieke behoeften van neurodivergente werknemers.
Conclusie
De menopauze kan een bijzonder moeilijke tijd zijn voor neurodivergente vrouwen op het werk, waarbij de symptomen van beide levensfasen elkaar versterken. Werkgevers spelen een cruciale rol in het ondersteunen van deze werknemers door een inclusieve werkcultuur te creëren die ruimte biedt voor persoonlijke aanpassingen en begrip.
Door te erkennen dat de ervaring van menopauze en neurodivergentie meer is dan de som van hun delen, kunnen organisaties helpen om de werkervaring van deze vrouwen te verbeteren en hen in staat stellen om hun potentieel te blijven benutten, zelfs in uitdagende tijden. Een gezamenlijke aanpak tussen werknemers en werkgevers kan zorgen voor een meer empathische, ondersteunende en productieve werkomgeving.
Gottardello D, Steffan B. Fundamental intersectionality of menopause and neurodivergence experiences at work. Maturitas. 2024 Aug 26;189:108107. doi: 10.1016/j.maturitas.2024.108107. Epub ahead of print. PMID: 39216445.
