Terwijl autisme vooral bekend staat om sociale en communicatieve uitdagingen, hebben veel mensen met autisme ook te maken met somberheid en depressie. Onderzoekers zijn al een tijd op zoek naar de oorzaken hiervan. Zijn het de sociale moeilijkheden zelf die tot depressie leiden, of is het de manier waarop mensen met autisme over hun eigen sociale vaardigheden denken? Een recent onderzoek werpt nieuw licht op deze kwestie. De studie, uitgevoerd aan het Icahn School of Medicine in New York, richt zich op het verband tussen zelfperceptie, sociale interacties, en hersenstructuren bij mensen met autisme en depressie.
Om meer inzicht te krijgen in de relatie tussen autisme en depressie, onderzocht een team van wetenschappers een groep van 65 autistische volwassenen, waarvan ongeveer 40% ook aangaf depressie te ervaren. Deelnemers moesten verschillende vragenlijsten invullen over hun autisme- en depressiesymptomen. Dit deden ze door zowel hun sociale contacten als hun tevredenheid over deze contacten te beoordelen. Daarnaast werden hun hersenen gescand om te kijken naar de volumes van twee hersenstructuren: de anterior cingulate cortex (ACC) en de amygdala. De ACC is betrokken bij zelfbewustzijn en sociale processen, terwijl de amygdala emoties zoals angst en sociaal gedrag reguleert. Het doel was om te achterhalen welke rol deze hersengebieden spelen bij de ervaring van depressie binnen autisme.
Een van de meest opvallende bevindingen van dit onderzoek is dat depressieve gevoelens bij mensen met autisme sterk samenhangen met hoe ze zichzelf en hun sociale vaardigheden zien. De onderzoekers ontdekten dat mensen met autisme en depressie zichzelf vaak als minder sociaal competent beschouwen, ongeacht de daadwerkelijke klinische beoordeling van hun autistische symptomen. Zo vonden ze geen significant verschil in de objectieve symptomen van autisme tussen mensen met en zonder depressie. Dit suggereert dat het vooral de manier waarop iemand zijn of haar eigen autistische kenmerken en sociale beperkingen ervaart, bepalend is voor het al dan niet ontwikkelen van depressieve gevoelens.
| Symptomengroep | Depressie (ja) | Depressie (nee) |
|---|---|---|
| Zelfgerapporteerde autistische symptomen | Hoog | Laag |
| Klinisch beoordeelde autistische symptomen | Geen verschil | Geen verschil |
De rol van de hersenen: De betekenis van het ACC en de amygdala
Naast zelfperceptie keek het onderzoek ook naar de rol van hersenstructuren in depressie bij autisme. De onderzoekers ontdekten dat mensen met een grotere anterior cingulate cortex (ACC) meer kans hadden op depressie. Dit hersengebied is betrokken bij zelfreflectie en sociaal gedrag, wat suggereert dat een verhoogde bewustheid van sociale tekortkomingen samenhangt met depressieve gevoelens. De amygdala, die eerder in verband werd gebracht met angst en sociaal-emotionele verwerking bij autisme, bleek in dit onderzoek geen directe rol te spelen in depressie.
| Hersengebied | Relatie met autisme | Relatie met depressie |
|---|---|---|
| Anterior Cingulate Cortex (ACC) | Ja | Ja |
| Amygdala | Ja | Nee |
Wat betekent dit voor autistische mensen?
De bevindingen van dit onderzoek hebben belangrijke implicaties voor de manier waarop we depressie bij mensen met autisme begrijpen. Het feit dat zelfbewustzijn over sociale beperkingen zo’n belangrijke factor is, benadrukt het belang van het aanpakken van negatieve zelfpercepties in therapie. Neem bijvoorbeeld Tamara, een vrouw met autisme, die merkt dat ze vaak onzeker is over haar sociale vaardigheden. Hoewel haar omgeving haar als sociaal capabel beschouwt, blijft ze zelf geloven dat ze tekortschiet. Deze negatieve zelfperceptie zou haar vatbaarder kunnen maken voor depressie. Het leren herkennen en uitdagen van dit soort gedachten kan een belangrijk onderdeel zijn van het verminderen van depressieve klachten bij mensen zoals Tamara.
Conclusie: Naar een beter begrip van depressie bij autisme
Dit onderzoek laat zien dat depressie bij mensen met autisme niet zozeer wordt veroorzaakt door de ernst van de autistische symptomen zelf, maar vooral door hoe mensen met autisme zichzelf en hun sociale vaardigheden zien. Een groter ACC-volume lijkt een rol te spelen in het versterken van deze zelfperceptie, wat het risico op depressie vergroot. Deze bevindingen bieden nieuwe inzichten in de behandeling van depressie bij autisme. Therapieën die zich richten op het verbeteren van zelfperceptie en tevredenheid over sociale relaties zouden mogelijk effectief kunnen zijn in het voorkomen en behandelen van depressie bij mensen met autisme.
Hao Y, Banker S, Trayvick J, Barkley S, Peters A, Thinakaran A, McLaughlin C, Gu X, Foss-Feig J, Schiller D. Understanding Depression in Autism: The Role of Subjective Perception and Anterior Cingulate Cortex Volume. Res Sq [Preprint]. 2024 Sep 20:rs.3.rs-4947599. doi: 10.21203/rs.3.rs-4947599/v1. PMID: 39372931; PMCID: PMC11451742.
